Preken van Augustinus
[Recensie] Aurelius Augustinus is een van de meest geliefde kerkvaders, die nog altijd veel wordt geciteerd. Ook is er een leefregel voor kloosters aan hem te danken. Hij is geboren in 354 na Christus in Thagaste als zoon van Romeinse en Fenicische ouders. Augustinus maakte een bekering door van Manicheïsme naar het dominante Christendom, dacht veel na over het geloof en werd van stadsprefect tot priester en medebisschop van Hippo. Hij leidde een sober kloosterleven. Belangrijke werken die hij naliet zijn De belijdenissen en De stad Gods. Hij werd een gerenommeerd prediker.
In het boek De laatste visvangst staan de preken van Augustinus uitgeschreven vanaf het evangelie van Johannes hoofdstuk 13 tot en met hoofdstuk 21. Ze zijn genoteerd door een tijdgenoot en waren oorspronkelijk in het Latijn geschreven. De lezer ziet dat het oorspronkelijk preken zijn doordat Augustinus regelmatig een tekstgedeelte afsluit met woorden als “dat kan ik in dit kort bestek dat mij nog rest niet meer weergeven”. Het boek is ingeleid, vertaald en van aantekeningen voorzien door Hans Tevel en Hans van Reisen, als eerste en enige vertaling van dit gedeelte. Het eerste gedeelte van het Johannes evangelie verscheen al eerder.
Augustinus zet vraagtekens bij alle aspecten in de tekst van het evangelie en verklaart deze minutieus. Elke handeling van Jezus wordt in dit geloofsonderricht als bewust en overdacht gezien.
De overtuiging en het bestaan van de Heilige Drie-eenheid (Vader, Zoon en Heilige Geest) is erg belangrijk in het werk van Augustinus. Ook kijkt hij naar de taak van de Liefde en de eenheid van de apostelen met God, en de eenheid van de Christenen met elkaar. Hij behandelt het hele evangelie tot en met de dood en verrijzenis van Jezus en het lot van de discipelen Petrus en Johannes hierna, waarbij Johannes de meest door Jezus geliefde apostel is.
Een greep uit de diepzinnige uitspraken die Augustinus doet:
- De kerk die door Christus is gereinigd met het waterbad in het woord, is dan ook zonder vlek of rimpel.
- Is de kerk dan bang om haar voeten vuil te maken door toe te gaan naar Hem die de voeten van Zijn leerlingen heeft gewassen?
- Laten wij genieten van het luisteren, terwijl in ons geluidloos de waarheid van buiten ons klinkt door de mond van wie leest.
- Je richt je aandacht op de rust van weinigen, maar doordat het onrecht toeneemt, verkilt de liefde bij velen.
- Wij zijn immers degenen die er baat bij hebben Hem te kennen, niet Hij.
- Laat Hij die de Waarheid is, de waarheid spreken, anders kom ik niet te weten wat nuttig is voor mij, doordat Hij verzwijgt wat Hij is.
- Laat de Christen zich niet te goed voelen om te doen wat Christus heeft gedaan.
- Jezus is dus niet onder druk van buitenaf zo geraakt geweest, maar Hij heeft zichzelf laten raken.
- De discipelen koesterden wel een diepe liefde voor hun meester, maar toch kon hun menselijke zwakheid hen nog prikkelen tot onderling wantrouwen.
De titel De laatste visvangst verwijst naar het laatste van de twee verhalen in het evangelie over de wonderbaarlijke visvangst waarbij Jezus betrokken was.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De leesclub van Alles
