"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De leesclub

Dinsdag, 13 december, 2022

Geschreven door: Renate Dorrestein
Artikel door: Agnes Eikema

Het verhaal gaat alle kanten op, en is doorspekt met humor

[Recensie] Dit wordt een bespreking anders dan anders. Het zal geen logische opbouw bevatten of een bepaalde structuur. Eigenlijk volg ik daarin precies zoals Dorrestein ook het boek De leesclub heeft geschreven. Zij hanteert daarin wel een bepaalde opbouw en gelaagdheid, maar ze heeft bij het schrijven daarvan precies gedaan wat ze wilde. Ze heeft het met de grootste plezier geschreven (bron = interview). Mijn intentie is om dit ook met deze bespreking te doen.

Ten eerste citeer ik normaal gesproken niet letterlijk de flaptekst van het boek, die kunnen jullie namelijk ook gewoon zelf lezen. Maar in dit geval kan ik het niet beter verwoorden waar het boek over gaat dan dat de tekst op de achterkant het beschrijft:

‘”[…] even montere dames van middelbare leeftijd vormen een leesclub. Met z’n allen verheugen ze zich op een literaire cruise in de Schotse wateren, onder leiding van hun lievelingsauteur Gideon de Wit. Maar ze lijden al binnen een paar uur schipbreuk en bovendien blijkt de geadoreerde schrijver een blaaskaak. Alles loopt totaal in het honderd en de leesclub zal zich voor de rechtbank moeten verantwoorden. `We hebben geen enkele reden om te ontkennen dat we Gideon de Wit om het leven hebben gebracht. Maar om het nu direct moord te noemen… Met leesdossier én reistips!”

Eerlijk, ik moest al gniffelen om de woorden ‘montere dames’ en ook de rest van de tekst maakt het de lezer al haarfijn duidelijk dat dit boek over de top is. Helemaal niet zoals we gewend zijn van het werk van Dorrestein. Zeven soorten honger en Reddende engel vond ik namelijk subtiel en ingetogen. Ik ben hoe dan ook erg benieuwd wat zich allemaal in dit dunne boekje afspeelt, dat ik al snel verder lees.

Boekenkrant

Waar ik vervolgens in terechtkomt, is in eerste instantie een verwarrend verhaal. De zeven (montere) dames van een literaire leesclub zitten in de rechtbank en moeten zich verantwoorden tegenover een rechter. Blijkbaar is een auteur Gideon de Wit, hun lievelingsauteur, omgekomen in hun nabijheid op de Schotse wateren. De vragen in mijn hoofd gaan van hot naar her. Echt waar, hoe verzin je het. Hoe dan?

Absurd en hilarisch, maar raak
De leesclubleden gingen dus op een literaire cruise, georganiseerd door niemand minder dan hun lievelingsauteur. Bij aankomst in Schotland blijkt dat het beeld dat ze hadden van deze bijzondere literaire cruise heel anders te zijn dan de werkelijkheid. Dit geldt trouwens niet alleen voor de cruise, maar ook voor de de hemel in geprezen Gideon de Wit. Dit wordt op hilarische wijze uiteengezet door een van de leesclubleden. De verwijzingen, zelfspot (bijvoorbeeld de grijze duiven die zij zelf zijn), analyses van de boekenwereld en de grappige uitspraken vliegen je om de oren. Ik moest lachen om enkele passages (bijvoorbeeld waarom je nooit in boeken over incontinentie bij vrouwen van middelbare leeftijd leest). Het zijn niet alleen grappige analyses, maar ze kloppen ook nog eens als een bus (niet dat ik zeg dat er per definitie meer geschreven moet worden over incontinentieproblemen bij vrouwen van middelbare leeftijd).

Het verhaal is absurd, maar dat accepteer je maar al te graag van Dorrestein. Het is een boek dat je leuk vindt of helemaal niet. Ik behoor tot de eerste categorie, ik vond het verhaal verfrissend origineel en verrassend. Het bevat daarnaast de mooie boodschap over de waardevolle aanvulling die leesclubs hebben op de boekenwereld. Dat ze niet onderdoen voor niemand, en zeker ook niet wanneer het grijze dakduiven zijn.

Ik denk, ik hoop eigenlijk ook, dat je de persoonlijkheid van Renate Dorrestein tussen de regels door kunt lezen. Tenminste, dat hoop ik want het is een positief beeld dat ik van haar kreeg. Het interview dat aan het einde van het verhaal is te lezen, maakt veel meer duidelijk. Hierin vertelt ze ook dat ze veel plezier heeft beleefd aan het schrijven dan dit boek. Dat ze dit boek zelfs alleen voor haar plezier heeft geschreven. Dit aspect zie je mijns inziens zo goed terug in het verhaal. Het gaat alle kanten op, is doorspekt met humor en zo heerlijk over de top. En je neemt het allemaal voor lief, omdat haar boodschap nog eens waar is ook.

Wat een fantastisch boek!

Eerder verschenen op boekenz.nl

Boeken van deze Auteur:

Zeven soorten honger

Het geheim van de schrijver

Dagelijks werk

Liever horen we onszelf