Over eenzaamheid
]Recensie] “Mensen hebben het vermogen tot eenzaamheid,” (p.43) zegt Marjan Slob, filosoof en columnist in de Volkskrant. Het boek De lege hemel begint met een verkenning van het begrip eenzaamheid waarin duidelijk wordt dat het uiteindelijk een persoonlijke ervaring is, afhankelijk van je karakter en je situatie. Slob probeert het woord eenzaamheid te duiden en wil het persé niet medicaliseren. Eenzaamheid is gegeven met ons mens zijn en daarom valt er in zekere zin niet aan te ontkomen.
Slob gaat te rade met allerlei mensen bij wie eenzaamheid in hun leven of denken een rol speelt. Romans en films komen daarbij ter sprake zoals Lonely: A memoir van Emily White, Robinson Crusoe en de roman van Anna Blaman: Eenzaam avontuur. Lesbische liefde maar ook David Bowie en Michael Jackson, popsterren die achter de facade van succes toch ook eenzame en wat tragische personen waren. Ook de filosofen Blaise Pascal en Jean Paul Sartre krijgen aandacht. In het boek Walging van Sartre komt Roquentin voor:
“Eenzaam en hulpeloos ben ik in het heden neergepoot. Mijn komst op de wereld berustte op toeval, ik bestond zoals een steen, een plant of een microbe bestaat. Mijn leven was een soort woekering, er viel geen lijn in te ontdekken,” (p.66).
Slob haalt overal iets vandaan om het thema te illustreren. Dat maakt haar boek veelzijdig maar ook wat onoverzichtelijk. Wie een systematische verhandeling over eenzaamheid in al zijn facetten verwacht, zal dat in De lege hemel niet vinden. Wat is eenzaamheid nu eigenlijk? Gebrek aan verbinding, een mens als een eiland in de zee, zou je kunnen zeggen. Zo is ons bestaan, het kan niet anders, zegt Simone de Beauvoir die Slob ook aanhaalt.
Een aardig boek maar een strakkere lijn en toespitsing op het thema was het thema wel ten goede gekomen.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
Op donderdagavond 4 maart gaat hoofdredacteur Roeland Dobbelaer tijdens de eerste DLVAlive van 2021 in gesprek met Marjan Slob. Kijk hier voor meer informatie.
