Beklemmend en broeierig
[Recensie] Een beklemmender omgeving dan een vuurtoren midden op een onberekenbare zee, bemand door drie mannen, is nauwelijks voor te stellen. De mannen kunnen geen kant op en vertoeven weken aan een stuk in elkaars nabijheid. Als zij daar niet zijn moeten zij wonen in een apart hoekje van een kleine, afgelegen plaats. Hierdoor zijn zij in de paar weken dat zij vrij zijn wel even weg van hun collega’s maar in de buurt van hun eigen en de andere echtgenoten. Het zou een wonder zijn als er in zo’n omgeving geen spanningen ontstaan. Zulke wonderen bestaan niet. Dit is de entourage van het beklemmende De lichtwachters van Emma Stonex.
Het is 1972. De bemanning van de boot die, volgens planning, een vervanger komt afleveren treft een verlaten vuurtoren aan. Van de drie mannen geen spoor. Het kost moeite om binnen te komen want de zware deur is dicht. Wat zij daar aantreffen vergroot het mysterie. Klokken staan stil, er is gedekt voor twee, niet voor drie.
Twintig jaar later. Dan Sharp, een man die hierover een boek wil schrijven benadert de drie partners van de verdwenen mannen. Hij hoopt het mysterie te kunnen ophelderen maar trekt een beerput open van jaloezie, ontrouw, verdachtmakingen en andere ongemakken. Sharp blijkt zijn eigen motieven te hebben om duidelijkheid te verkrijgen. Zoals het antwoord op de vraag wat de rol is van de exploitant van de vuurtorens.
De lichtwachters springt heen en weer in de tijd. Via de drie mannen kom je te weten hoe de laatste weken op de vuurtoren eruit hebben gezien. Het is de alwetende verteller die zich in de drie mannen verplaatst, zelf kunnen zij niet aan het woord komen. Stonex weet uitstekend de sfeer te schetsen die kan ontstaan als drie mannen op elkaars gezelschap zijn aangewezen.
Mannen die op zee verlangen naar huis en omgekeerd.
Een complicerende factor is dat er tussen de twee oudgedienden iets is voorgevallen dat de spanning alleen maar vergroot. De derde aanwezige is de jongste van het stel, maar is er wel één met een duister verleden dat hij in dat zelfgekozen isolement achter zich hoopt te kunnen laten.
De drie vrouwen worden bevraagd door Sharp, maar wat zij vertellen heeft eerder het karakter van een innerlijke monoloog dan van een interview. Ook hier weet Stonex uitstekend de juiste toon te treffen. De vrouwen gaan heel verschillend om met het gebeurde, op zichzelf niet vreemd. Er is iets anders dat zorgt voor een bijzondere emotionele lading, een gebeurtenis uit het verre verleden.
Hetgeen is gebeurd blijft lange tijd een raadsel. De auteur geeft onderweg allerlei aanwijzingen, motieven, dwaalsporen, zaken die het raadsel alleen maar vergroten. Tussendoor zijn er brieven die telkens een ander licht op de zaak werpen.
Tegelijk weet zij de emotionele spanning langzaam maar zeker op te voeren. Uiteindelijk komt de lezer te weten wat er is gebeurd, maar zullen de vrouwen uit hun door onwetendheid veroorzaakte lijden worden verlost?
Het is de sfeertekening, de mooie dosering van de spanning, het spelen met vertelvormen, de symboliek en het spel met licht en duisternis dat van De lichtwachters een uitstekend debuut maakt. Hoewel, debuut is niet helemaal waar. Onder pseudoniem heeft zij blijkbaar al een en ander gepubliceerd. Daarnaast heeft zij gewerkt als redacteur bij een grote uitgeverij. Het blijken vingeroefeningen te zijn geweest voor een zeer overtuigend literair debuut onder eigen naam!
—
Eerder verschenen op JKleest.nl
