Razendsnelle thriller nagelt de technologiesector aan de schandpaal
[Recensie] Wie denkt dat ze bij technologiebedrijven braaf programmaatjes schrijven en websites in de lucht houden, moet nodig De macht van K. lezen. Deze thriller geeft een inkijkje in de ijzeren greep van de grote tech-bedrijven op de samenleving. De vergelijking met Facebook of Amazon ligt er duimendik bovenop. Niet alleen verdient dit soort ondernemingen miljarden aan de handel in bedrijfs- en persoonsgegevens, ze gebruiken deze data ook om de maatschappij naar hun hand te zetten.
Dit gegeven inspireerde Sander Verheijen om er een thriller over te schrijven. In De macht van K. introduceert hij een kwaadaardig technologiebedrijf waar het wemelt van de moordenaars, fraudeurs, cybercriminelen en ander geboefte. Naar hartenlust rommelen ze in persoonsgegevens, waardoor sommige mensen op papier opeens niet meer bestaan of een heel andere identiteit krijgen. Even gemakkelijk worden lastposten overhoopgestoken of doodgereden. Opgeslagen camerabeelden zijn zomaar foetsie en politiedossiers worden gehackt en gemanipuleerd. Dat alles vanonder de dekmantel van een prestigieus IT-bedrijf.
Het vege lijf redden
Het is in deze omgeving dat de pas afgestudeerde Tim Turner met tromgeroffel wordt binnengehaald. Onwetend van het kwaad geniet hij met volle teugen van zijn bloeiende carrière, die doordrenkt is van glamour, overuren, afhaalmaaltijden en kroegbezoek. Maar al gauw komt de argwaan als er van alles niet klopt. Het is een kwestie van tijd voordat Tim nieuwsgieriger wordt dan goed voor hem is. Hij moet vluchten om het vege lijf te redden. Met een valse identiteit bindt hij de strijd aan met de boosaardige technologiereus.
Hier een smeuïg verhaal van maken kun je wel toevertrouwen aan de schrijver. Jens Vern is het pseudoniem van Sander Verheijen, oprichter van Crimezone, later omgedoopt tot Hebban. Hij werkte daarnaast als redacteur voor diverse uitgeverijen. Tempo hooghouden, de gouden regel voor thrillerschrijvers, past hij met verve toe. Met zevenmijlslaarzen dendert hij door het verhaal. Zo hard dat karakters en verdieping er bekaaid afkomen. Zo blijft hoofdpersoon Tim een beetje oppervlakkig. Hij is mateloos populair, iedereen is dol op hem, maar waarom dat is wordt niet uitgelegd. Sommige personages worden lukraak opgevoerd of afgevoerd. Bijvoorbeeld Tim Turners moeder die halverwege overlijdt. De schrijver praat de lezer even in een paginaatje bij over de familieomstandigheden. Daarvoor kwamen die niet aan de orde en daarna nauwelijks. Zijn vriendin Amy maakt de omgekeerde beweging: plotsklaps verdwijnt ze uit het verhaal. Onduidelijk is waarom ze eigenlijk meedeed.
Veel schurken en moorden
De macht van K. is echter heel wat meer dan een glad afgeraffeld verhaal. Het is opgebouwd uit maar liefst vier verhaallijnen die allemaal samenkomen. Ze belichten de complexe cyberwereld vanuit verschillende hoeken. Deze aanpak helpt om de waarschuwing tegen de almacht van de Big Tech kracht bij te zetten. De macht van K. is vooral een maatschappijkritisch relaas in de vorm van een thriller. Een ongewone aanpak die het boek een nominatie opleverde voor de Gouden Strop.
Toch komt Verheijen er niet helemaal goed uit. Hij springt van de ene naar de andere verhaallijn, hinkend op twee gedachten: de tech-bedrijven aan de kaak stellen dan wel een spannende thriller schrijven. De macht van K. is een beetje van allebei; het een gaat ten koste van het ander. De kritiek op de technologiebedrijven overtuigt weliswaar, maar de vele schurken en alle gemoord verzwakken de boodschap. Het thrillergedeelte lijdt aan het omgekeerde euvel. Te vaak moet de spanning wijken voor inkijkjes in de wereld van de tech. Vooral na de prikkelende opening ebt de scherpte weg, omdat er nog zoveel moet worden uitgelegd. Daarna gaat het gas flink open, er vallen doden als dominostenen. Maar af en toe is de spanning wat al te gekunsteld. Zo verschijnt halverwege een moordende maniak op het toneel die geen enkele betekenis heeft voor het verhaal. Voor hij kwaad kan aanrichten aan Tim en zijn vrienden, is hij alweer uitgeschakeld.
Ook het einde valt een beetje tegen. De zinderende ontknoping die zich opbouwt, is voorbij voor het echt spannend wordt. Wat rest zijn een stuk of twintig pagina’s waarin de vele losse eindjes ingestopt worden. De macht van K. is waardevol, origineel en goed leesbaar, maar niet goed uitgebalanceerd. De nominatie voor de Gouden Strop is verdedigbaar vanwege het fantastische onderwerp. Maar een hoofdprijs is te hoog gegrepen.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
