Het is een geromantiseerd verhaal dat gebaseerd is op een bestaand persoon
[Recensie] Soms heb je dat. Dan koop je een boek in de ramsj en ontdek je een ongekend goed boek van een voor jou onbekende auteur. Dat had ik met De man van veel van Karin Amatmoekrim.
In De man van veel beschrijft Karin Amatmoekrim het leven van de Surinaamse Anton de Kom. Het blijkt in zijn prachtige thuisland een held te zijn, maar om eerlijk te zijn had ik nog nooit van hem gehoord. Erg zonde want Anton is een strijder, een idealist die meer eer zou moeten krijgen dan hem toekomt.
Strijden voor gelijkheid
Anton zette zich in voor gelijke behandeling, voornamelijk tegen de onderdrukking van Surinaamse arbeiders begin vorige eeuw. Niet iedereen neemt hem dit in dank af; het veroorzaakt onder andere een enorme rel wanneer hij zonder proces wordt vastgehouden. Hij wordt naar Nederland verbannen en zal zijn mooie, prachtige warme thuisland niet meer zien. Helaas heeft Anton de grootste moeite om met het incident, de catastrofale gevolgen en de ongelijke behandeling te moeten leven. Het is uiteindelijk de oorzaak dat hij opgenomen moet worden in een psychiatrische kliniek. Het is in de kliniek waar hij terugblikt op zijn leven; op de mooie, maar ook op de moeilijke perioden vol verdriet, paranoia en wantrouwen.
“‘Wat ziet u?’ vroeg de arts.
En hij antwoordde: ‘Ik zie wanhoop.’”
Anton de Kom; de held van Suriname
Amatmoekrim weet op zeer treffende wijze het leven van De Kom te beschrijven. Het is een geromantiseerd verhaal dat gebaseerd is op een bestaand persoon. Het leest alsof je continu bij De Kom op de schouder zit en in zijn hoofd mag gluren naar zijn gedachten. Hierdoor begrijpen we beter de oorzaak en het gevolg van zijn psychische problemen. Het maakt hem tot een tastbaar mens. Een warm en goed mens maar die zich niet meer kan uiten als vroeger. Anton verliest zichzelf en het begrip van zijn familie. Het is pijnlijk om te lezen dat de liefde er is, maar dat er op twee verschillende golflengtes wordt gesproken.
Het verhaal is zo geloofwaardig geschreven dat het een enorm gevoel van compassie oproept, maar ook woede en verbazing voor de ongelijke behandeling, de onmenselijke behandeling. De schrijfstijl is beeldend, een tikkeltje poëtisch maar het treft haar doel feilloos; het boeit de lezer van begin tot eind. Het toont zoveel ingetogen kwetsbaarheid dat het elke lezer zal ontroeren. Prachtig!
—
Eerder verschenen op boekenz.nl
