"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De pianist van Yarmouk

Woensdag, 9 oktober, 2019

Geschreven door: Aeham Ahmad
Artikel door: Lalagè

De muziek is mijn revolutie

[Recensie] Aeham Ahmad werd beroemd door Youtube-filmpjes waarop hij piano speelt en zingt temidden van verwoeste gebouwen in Syrië. Hij is nog geen dertig, maar heeft al genoeg meegemaakt om een boek vol verhalen te vertellen over zijn jeugd, de bezetting van de Palestijnse wijk en zijn vlucht naar Duitsland. Twee nieuwe landgenoten Sandra Hetzl en Ariel Hauptmeier tekenden zijn verhaal op in een heldere stijl. Doordat ze met een Duitse bril vertellen, worden cultuurverschillen goed uitgelegd, bijvoorbeeld wat ze daar eten en hoe belangrijk familie is. Vertalers Ralph Aarnout en Jantsje Post hebben ook prima werk afgeleverd.

Aeham begint met zijn vroegste herinneringen aan zijn ouders. Zijn vader is blind, maar maakt de mooiste meubels en muziekinstrumenten. Hij kan prachtig viool spelen en zo ontstaat Aehams liefde voor muziek. Het is zo mooi om te lezen hoe de kleine jongen zijn vader door de straten leidt om hem te kunnen waarschuwen voor obstakels, terwijl zijn vader hem vertelt waar ze links en rechts moeten. Later is zijn vader degene die Aeham steeds weer stimuleert om muziekles te nemen en ermee door te gaan. In hun omgeving is dat helemaal niet gebruikelijk. Aeham is op school de enige die een instrument bespeelt en op de muziekschool zit hij tussen kinderen van rijke ouders, zoals ministers. Soms moeten ze oppassen voor de geheime dienst, maar over het algemeen heeft Aeham een fijne, onbezorgde jeugd.

Als Aeham ouder wordt, opent zijn vader een muziekwinkel waar ze samen instrumenten verkopen en muzieklessen geven voor een zacht prijsje. Doordat popmuziek ook tot de Syriërs doordringt, wordt het ineens wel stoer om zelf muziek te kunnen maken en de leerlingen stromen toe. Aeham trouwt met Tahani, ze krijgen samen een zoontje en het leven lacht hen toe.

En dan breekt de Arabische lente aan, met opstanden tegen het regime van president Assad. Aeham benadrukt dat religie niet de oorzaak van de oorlog is, want IS mengt zich pas later in het conflict. En dan wordt het pas echt erg, want de wijk waar de familie woont wordt omsingeld en niemand mag er zomaar in of uit. De mensen lijden honger en het gewone leven ligt stil. Uiteindelijk besluit Aeham om zijn piano op een kar te zetten en de straat op te duwen, om samen met de kinderen uit de buurt te gaan zingen. Mensen stoppen hem gedichten toe, die hij op muziek zet. De liedjes gaan over de situatie waar ze in zitten, de honger, gebrek aan alles, de uitzichtloosheid.

“Ik ben pianist. Ik heb nooit met vlaggen gezwaaid, de muziek is mijn revolutie. En het wonder geschiedde: de wereld luisterde naar ons.”

Door zijn bekendheid op Facebook en een paar wonderlijke gebeurtenissen loopt het goed af met Aeham. De nare herinneringen blijven hem wel achtervolgen. Als hij even rust neemt, moet hij denken aan al die anderen die zijn gedood in de oorlog of op de vlucht naar een veilig land. De pianist van Yarmouk is een prachtig en zeer indrukwekkend boek over het leven van gewone mensen in een kapotgemaakt land. Ik hoop dat dit boek bijdraagt aan het begrip voor vluchtelingen, omdat je na het lezen hiervan iets meer weet over waar ze vandaan komen.

Eerder verschenen op Lalagèleest

Boeken van deze Auteur:

De pianist van Yarmouk

De pianist uit Yarmouk