"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De pijn die blijft / Het verdriet van Nijmegen 1940-1945

Woensdag, 7 juli, 2021

Geschreven door: Bart Janssen
Artikel door: Henk Slechte

Twee boeken over Nijmegen in de Tweede Wereldoorlog

[Recensie] Ongeveer 2000 Nijmegenaren overleefden de Tweede Wereldoorlog niet, en een kwart van de 20.000 huizen lag in 1945 in puin. Een belangrijke oorzaak daarvan was het voor Kleef bedoelde maar door slechte planning op Nijmegen uitgevoerde Amerikaanse bombardement, waarbij 800 mensen het leven verloren en de binnenstad werd vernietigd. Dit beschrijft Bart Janssen aan de hand van persoonlijke verhalen van overlevenden in Het verdriet van Nijmegen alle herinneringen aan oorlogsdoden. Het zijn– alfabetisch – verhalen van Nijmeegse militairen die in mei 1940 sneuvelden, verzetsmensen die werden geliquideerd of in kampen stierven, dwangarbeiders die in Duitsland omkwamen door uitputting of bombardementen en Nijmegenaren die in de jappenkampen het leven lieten, maar ook van SS’ers die het Oostfront niet overleefden. Het boek heeft weinig maar wel aangrijpende verhalen over gedeporteerde en vergaste Joden. Het is rijk geïllustreerd met foto’s van de stad in en na de oorlog en portretten van slachtoffers. Zij zijn allen opgenomen in een lijst met hun geboorte- en overlijdensdata, hun Nijmeegse adres, en de plaatsen waar ze overleden en begraven zijn.

In de aanloop naar de herdenking van 75 Jaar Bevrijding van Nijmegen is De pijn die blijft herdrukt. Het verdriet van Nijmegen (met een inleiding van Joost Roosendaal) is een indrukwekkend voorbeeld van empathische en zorgvuldige oral history.

Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine

Heaven

Boeken van deze Auteur:

Het verdriet van Nijmegen 1940-1945

De pijn die blijft