Op zoek naar de clown in ons allemaal
De eerste zin
“Willem wist het nog niet, maar die dag begon de verwarring.”
Recensie
Lionel is een door grootheidswaanzin geplaagde kleine ondernemer van twaalf stielen en dertien ongelukken. Ooit hield hij met het familiekapitaal van zijn vrouw in Roeselare Euroclean overeind, beter bekend omwille van zijn klantenparty’s dan voor zijn poetsprestaties. Dat is tot hij in Verona de grote liefde vond in de Russische schone Sofiya, waarna zijn vrouw haar biezen pakte en hem liet stikken met zijn bedrijf. Al gauw verkocht hij stofzuigers. Zijn broer Willem is van het nuchterder type, een computerman, die zich desondanks ook laat verleiden door een wulps ding; een vriendin van Sofiya nog wel: de vertaalster Russisch-Italiaans Mariella.
Via Sofiya komt Lionel in contact met de archimandriet Thomas, een Russisch-orthodoxe geestelijke die in feite uit Pervijze komt en Danny Vandekerckhove heet. Omdat hij Westvleteren te commercieel begon te vinden, trad hij samen met een paar andere broeders uit en ging hij op zoek naar het echte geloof, eentje waarin hij zich zou kunnen ontpoppen tot een echte Raspoetin. En het is in die gedaante dat hij Lionel influistert dat Sofiya’s datsja op een reusachtige gasbel staat en Gazprom interesse heeft.
Soms al te veel uitweidend en ook niet altijd even origineel in beeld-en woordkeuze gaat Heleen Debruyne in haar voorbij flitsende debuutroman De plantrekkers op zoek naar de clown in ons allemaal: de tragikomische figuur die lacht omdat huilen geen optie is en beseft dat het leven een eindeloze ploeterpartij is. Natuurlijk zal Lionel in Rusland geen eindeloze roebelbron aanboren en zal broer Willem uiteindelijk met de gebakken peren – of in dit geval een stel buitenlandse vrouwen – blijven zitten. Zo gaat dat toch altijd in het leven?
Drie vragen aan Heleen Debruyne
1. Waarom schrijft een jonge Klara-journaliste een grappige roman over buitenlanders in Roeselare?
Debruyne: “Omdat ik daar ben opgegroeid. Als kind vond ik het al een doodse plek. Er was weinig te doen en er liepen alleen maar norse blanken rond. Af en toe zag je wel eens mensen die duidelijk uit een ander land kwamen. Ik voelde dan altijd een combinatie van medelijden en nieuwsgierigheid opwellen. Hoe waren die in godsnaam in Roeselare terechtgekomen? En wat deden ze daar? Zo is het boek begonnen. Ik werk inderdaad op de cultuurredactie van Klara, waar ik vooral voor Pompidou aan de slag ben: interviews voorbereiden en reportages maken. Presenteren doe ik niet. Daarvoor ben ik niet ernstig genoeg, vrees ik. Die jolige vertelstem uit het boek is waarschijnlijk gewoon de mijne.”
2. Van je boek zou zo een tv-reeks gemaakt kunnen worden in de trant van Eigen kweek of Bevergem. Al contacten gehad?
Debruyne: “Toen Bevergem uitkwam dacht ik: godverdomme, mijn decor! (lacht). Maar nee, dat hoeft niet. In een boek kun je je publiek veel beter in het hoofd van je personages binnenvoeren dan op tv. Daardoor komen ze minder karikaturaal over. Wat in een boek tragikomisch is, wordt op tv al gauw alleen maar komisch. Ik ben literair opgegroeid met Willem Elschot – voor mij toch het hoogtepunt van de tragikomedie in ons taalgebied. Het is gek dat het genre daarna praktisch uitgestorven is in de Vlaamse literatuur.”
3. Samen met Anaïs Van Ertvelde maak je de seksuele podcast Vuile lakens. Hoe is dat begonnen?
Debruyne: “Anaïs en ik praatten veel over seks en hoe we die beleefden. We merkten dat veel dingen die wij vanzelfsprekend vonden zelfs voor onze leeftijdgenoten onbekend waren. Bovendien vonden we dat over seks altijd op een rare manier gepraat wordt: opgeklopt guitig of al te ernstig. Voor ons is het een volwaardig onderwerp. En zo behandelen we het ook in onze podcast.”
—
Eerder verschenen in Knack
