"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De prijs van water

Zaterdag, 4 februari, 2023

Geschreven door: Kelly van der Laan
Artikel door: Johan Klein Haneveld

Interessante genremix met een maatschappijkritische noot

[Recensie] Disclaimer: Verhalen van de auteur staan in diverse bundels waar ook verhalen van mij in zijn verschenen. Ik heb haar gevraagd aan een tweede klimaatbundel mee te werken en ze schrijft een nieuw deel van De zwijgende aarde, waarvoor ik ook een boek heb geschreven. Ik kocht dit boek omdat de beschrijving ervan me nieuwsgierig maakte.

Van Kelly van der Laan had ik eerder al een verhalenbundel gelezen, die mij heel goed beviel en van haar verhalen in bijvoorbeeld de Edge.Zero-bundels geniet ik ook altijd, dus ik was heel benieuwd naar langer werk van haar hand. De beschrijving van haar nieuwste boek sprak me aan, vooral omdat het klonk als een origineel verhaal – iets anders dan anders. De beschrijving op de achterflap besluit ‘Opgesloten met moorddadige monsters, moeten zij vanaf de tachtigste verdieping beneden zien te komen en te ontsnappen … maar is dat wel een optie als het gevaar zich van beneden naar boven werkt?’ Dat sprak tot mijn verbeelding. Maar laat ik de lezers waarschuwen dat het verhaal een heel andere dynamiek kent – al snel wordt duidelijk dat de monsters in kwestie kunnen vliegen en dus ook gewoon bovenaan de toren kunnen verschijnen. De hoofdpersonen komen vrij makkelijk beneden, hun grootste probleem is om aan genoeg wapens te komen.

Nog een puntje waarin mijn verwachtingen van dit boek niet helemaal bleken te kloppen – dit is een mix van horror, SF en fantasy. De auteur schrijft op de achterflap niet zo naar genres te kijken. ‘Gewoon lekker spannend, het liefst met een magisch of futuristisch randje.’ En er is sprake van een portaal dat wordt geopend naar een schaduwdimensie. Bij het lezen bleek echter al snel dat magie een belangrijke rol speelt in het verhaal. Dit is duidelijk niet onze eigen toekomst, maar een futuristische fantasywereld, waar elementaire magie in het verleden een grote rol speelde (gebaseerd op water, vuur en dergelijke). Nu is ‘bloedmagie’ de enige nog overgebleven vorm van magie en een deel van het verhaal draait daarom. Magie gebaseerd op de vier elementen is in mijn opinie niet zo heel origineel en dit aspect boeide mij ook niet heel erg.

Korte zinnen, geen lange uitweidingen, een hoog tempo
Wat me wel heel erg boeide was de rest van de wereld. Van der Laan gebruikt haar verhaal duidelijk om zaken uit onze eigen wereld te belichten en nu we de droogte voelen en de energieprijzen stijgen, terwijl de grote bedrijven zelf rijker en rijker worden, voelt het conflict in dit verhaal erg actueel. De karakters met wie we meeleven waren allemaal om de een of andere reden gedwongen in het systeem mee te werken, maar dat leverde ze ook weer eigen problemen op. Die dilemma’s – wat doe je als je om geld te verdienen en te overleven moet werken in een systeem waarvan je weet dat het oneerlijk is? – gaven een mooie diepgang aan dit verhaal en aan de interacties tussen de karakters. Maar door te focussen op deze mensen wordt ook de rebellie genuanceerd – want hoe ver moet je gaan in je verzet tegen de macht? Hoeveel doden wil je daarbij op je geweten hebben? Wat als je eigen kind dreigt het slachtoffer te worden van je acties? Dit vond ik op een goede manier uitgewerkt.

Kookboeken Nieuws

Kelly van der Laan is sowieso goed in het uitwerken van haar karakters. Ze kwamen voor mij tot leven, waarbij hun dilemma’s en keuzes invoelbaar waren, de onderlinge spanningen begrijpelijk en hun acties geloofwaardig. Heel sterk gedaan. Dat allemaal in vlot taalgebruik. Korte zinnen, geen lange uitweidingen, een hoog tempo. De erg toegankelijke schrijfstijl deed me denken aan Young Adult-verhalen en de hoofdpersonen waren ook best jong. Ik zie echter nergens een indicatie dat het als YA-roman bedoeld is – maar in elk geval zullen lezers die houden van de vlotte stijl van YA-boeken hier ook van genieten.

Als liefhebber van monsters en dinosauriërs had ik eigenlijk best wat meer van de monsters in dit verhaal willen zien, maar Van der Laan volgt Spielberg en toont ze maar mondjesmaat. Ze zijn een dreiging op de achtergrond, niet in het zicht en als ze opduiken laten ze ook meteen een bloedbad achter.

Een klein puntje van kritiek was het gebruik van ‘magi’ in plaats van ‘magiër’. Daar struikelde ik over – want ‘magi’ is het meervoud van ‘magus’ en om het hier in enkelvoud gebruikt te zien stoorde me. Ik weet ook niet waarom de auteur dat nodig vond, maar ik ben een muggenzifter wat dat betreft.

Dit is technisch gezien het eerste deel van een duologie. Maar het verhaal in dit boek is wel afgerond en het is ook prima als ‘stand alone’ te lezen. Voor liefhebbers van niet in een genredoosje te stoppen verhalen, die een scheut horror en een dosis bloed en ingewanden ook weten te waarderen, is dit best een aanrader. Voor wie liever geen fantasy ziet in een futuristische omgeving is dit misschien niet het beste boek. Ik schoot er zelf in elk geval doorheen. Ik kijk ook uit naar meer werk van Van der Laan. Ik weet dat ze werkt aan een deeltje in de ‘Zwijgende Aarde’-reeks en ik ben heel benieuwd hoe een puur SF-boek van haar hand gaat zijn!

Eerder verschenen op johankleinhaneveld.blogspot.com