Oorlog pakt de mensen hun leven af
[Recensie] “Elke oorlog trekt de wereld scheef, een oorlog op wereldschaal doet dat nog eens in het veelvoud”. De Vlaamse auteur Els Beerten (van de bekroonde klassieker De rest van ons leven nog urgenter.
Beertens boek gaat over de vorige twee wereldoorlogen, aan de hand waarvan ze met zevenmijlslaarzen door het levensverhaal van de Italiaanse Fredo heen loopt. Hij wordt geboren aan het begin van de Eerste Wereldoorlog waarna hij met zijn vader naar Engeland verhuist om daar vervolgens tijdens de Tweede Wereldoorlog mee te maken hoe Italië de kant van de nazi’s kiest. De vader van Fredo wordt opgepakt en na amper honderd bladzijden is Fredo al een jonge twintiger en verruilt hij Engeland terug voor Italië waar hij intrekt bij het gezin van soldaat Luigi, die hij in Engeland heeft leren kennen.
Daar likken ze de wonden van de roerige oorlogstijd en komt het verhaal in wat rustiger vaarwater, al gebeurt er in de jaren daarna voldoende. Ze krijgen te maken met armoede en de maffia en bovenal familiegeheimen waarover gezwegen dient te worden: “In dit land kon alles, behalve een kind krijgen zonder vader”. Fredo neemt de zorg voor Vito, een zoon van de familie, op zich. Beerten kiest voor een opmerkelijke perspectiefwisseling door deze jongen zelf aan het woord te laten. Deze spiegeling biedt een interessante en meerdimensionale kijk op het vaderschap. Fredo wil de jongen laten zien wat hij allemaal kan worden want: “ik ben hem namelijk ook geweest”.
Beerten grossiert in mooie Vlaamse zinnetje als “we lopen allemaal verloren” en “het leven valt vanzelf weer in de plooi” en raakt aan veel thema zoals migratie en integratie en de plaats waar je je thuis voelt. Maar uiteindelijk gaat het vooral over het leven zelf: over hoe het leven mensen overkomt en welke rol toeval, lot en keuzes een rol spelen. We gaan gewoon maar door, overpeinst Fredo aan het eind van De rest van ons leven. Gewoon doorgaan: dat is misschien wel de kern, gelukkig zijn.
De rest van ons leven is uiteindelijk een hoopvol boek, voor jongeren én volwassenen. “We hebben de oorlog meegemaakt, we hebben de vrede zien komen, jullie kunnen de wereld aan”, geeft de meester van Vito de klas mee. Dat is een uitspraak om ons in deze verontrustende tijd aan vast te klampen.
—
Eerder verschenen op Jaapleest.nl
