Krachtige Baskische thriller evenaart het eerste deel van trilogie niet
[Recensie] In Spanje is Eva García Sáenz de Urturi al enige jaren een hit. Van De stilte van de witte stad, het eerste deel van een trilogie over rechercheur Unai López de Ayala, zijn wereldwijd alweer een miljoen exemplaren over de toonbank gegaan. Ook in Nederland deed de in juli 2019 uitgekomen vertaling het zeker niet slecht, met een tijdlang een plek in de top 10 van best verkochte thrillers. Dat verbaast ook niet, want zoals eerder besproken op DLVA, was deze thriller een uitstekende combinatie van een prachtig plot en een fascinerende beschrijving van het duistere Baskenland met haar eeuwenoude cultuur.
Draad weer oppakken
De grote vraag is zodoende: houdt García Sáenz de Urturi dit niveau vast in het tweede deel van haar trilogie? In het in november verschenen De riten van het water pakken we de draad op waar De stilte van de witte stad is geëindigd. Officieel zijn de beide boeken los van elkaar te lezen, maar dit verdient niet de voorkeur, omdat dan een deel van de interactie tussen de hoofdfiguren onbegrijpelijk of minder interessant wordt.
Intenser en interessanter
Want waar De stilte van de witte stad nog handelde over een seriemoordenaar die relatief weinig van doen had met de hoofdpersoon, rechercheur Unai – alias ‘Kraken’ – is de volgende reeks moorden in De riten van het waterpersoonlijker aan hem gekoppeld. De misdaad raakt zijn vriendengroep, zijn partner en familie. Kortom, de relaties tussen Unai en zijn omgeving worden in dit tweede boek intenser en daardoor interessanter.
Keltische traditie
Tegelijkertijd worden ook in dit boek weer allerlei oude Baskische en Cantabrische riten en gebruiken ten tonele gevoerd, want de moordenaar(s?) handelt in een oude Keltische traditie door de veelal zwangere slachtoffers op hun kop in het water te vermoorden. Vandaar de net niet lekker bekkende titel van het boek. Aan Unai de taak dus om dit raadsel op te lossen, voordat zijn zwangere vriendin ook in gevaar komt.
Ouderschapsdilemma’s
García Sáenz de Urturi schrijft in haar dankwoord dat een van de thema’s van het boek het complexe ouderschap is: hoe het krijgen van een kind je voor de keuze stelt om een goede of minder goede ouder te worden. Zonder het plot te willen verraden, liggen er veel ouderschapsdilemma’s in het boek besloten.
Op het punt van breken
Een tweede interessante component van De riten van het water zijn de steeds complexere verhoudingen tussen Unai, zijn vrienden en zijn familie. Allerlei verwikkelingen uit het verleden blijken de vriendschappen bijna te doen breken – zeker nu er een moordenaar actief is. García Sáenz de Urturi weet dit mooi in elkaar te weven met flashbacks tussen vroeger en nu. Anderzijds doen niet alle dialogen even natuurlijk aan, en zijn er -bijvoorbeeld tussen collega Estíbaliz en baas Alba – ongeloofwaardig abrupte openhartige gesprekken.
Vooral een thriller
De voornaamste kracht van het boek ligt in het plot, zij het iets minder spectaculair dan in De stilte van de witte stad. Tevens speelt de omgeving, de Baskische stad Vitoria met haar culinaire tradities en intrigerende feesten en cultuur, een minder grote rol dan in het eerste boek, wat toen het tintje ‘literair’ aan de De stilte van de witte stad gaf. De riten van het water is toch vooral een thriller.
Prangend gevoel
Een rode draad tussen beide boeken is er enerzijds wel te ontwaren, doordat je rechercheur Unai beter leert begrijpen, met zijn moeilijke en vreemde jeugd en zijn complexe verhouding met zijn vrienden. Anderzijds is er nog geen groot, overkoepelend thema dat tussen de boeken opdoemt. Ja, het blijft niet duidelijk wat er met de ouders van Unai is gebeurd – ongetwijfeld wordt dit verder uitgewerkt in het laatste deel, dat komend jaar in mei in Nederland verschijnt. Maar een echt prangend gevoel om dit te willen weten, spreekt nog niet uit de boeken.
Fascinerend beschreven web
Zodoende is Riten van het water een sterke en erg spannende thriller, met een fascinerend beschreven web van vijand- en vriendschappen. Echter, de verwachting na De stilte van de witte stad wordt niet ingelost: dat García Sáenz de Urturi een soort tweede Stieg Larsson of – om het in het Spanje te zoeken – Carlos Ruiz Zafón gaat worden. Daarvoor mist de trilogie nog een overkoepelend narratief. Aan het laatste deel de kans om hier nog iets aan te doen.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
