"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De schreeuw van de aarde

Zondag, 9 oktober, 2022

Geschreven door: Franck Ploum, Sylvia Thijssen
Artikel door: Evert van der Veen

Zes bijbelse leerdichten

[Recensie] De poëtisch getinte teksten in dit boekje bestaan uit korte en krachtige zinnen en gaan over de thema’s liefde, woestijn, geestkrachtige woorden, verlangen en navolging. Het laatste thema draagt de titel van dit boekje De schreeuw van de aarde.

Onder ieder thema staan 5 tot 14 puntig geformuleerde gedichten. Het zijn uiterst geconcentreerde woorden die reflectie vragen, zodat tot je doordringt wat hier heel kernachtig in enkele woorden wordt gezegd en aangeduid. Het zijn dan ook min of meer puntige notities, onder elkaar in een zinvol verband gezet. Samen getuigen ze van een groter verhaal dat hier kernachtig wordt verteld.

De taal is eigentijds en tegelijk voluit bijbels; vertrouwdheid met ‘de tale Kanaaäns’ is dan ook wel gewenst om de volledige religieuze boodschap van wat hier wordt gezegd, ten diepste te kunnen verstaan. In de kantlijn van de meeste gedichten staan veel bijbelse verwijzingen zodat de lezer zelf kan zien én nalezen uit welke bijbelse bronnen Franck Ploum heeft geput en welke teksten uit dit oude boek hem bij het schrijven hebben geïnspireerd.

Dit boekje De schreeuw van de aarde kon niet op een passender moment verschijnen want het belicht vanuit religieuze inspiratie de kwetsbare situatie van natuur en milieu waarin de aarde en wij ons momenteel bevinden. Te midden van alle politieke debatten en vele meningen van deskundigen, reikt Franck Ploum ons in zijn boekje diepere religieus getinte lagen aan, spirituele dimensies die in onze tijd van secularisatie niet vergeten mogen worden. Bijbels gesproken: wij zijn geroepen om de aarde te bewerken én te bewaren zoals de mens in Genesis van God te horen krijgt wanneer God zijn scheppend werk heeft voltooid. Ooit was het begrip rentmeesterschap in de christelijk geïnspireerde politiek op die woorden bewerken en bewaren geënt. Deze misschien wat gedateerd ogende term klinkt vandaag echter nauwelijks meer en dat zegt iets over het huidige karakter van de politiek. Tegelijk is het zorgwekkend dat de diepere drijfveren om voor de aarde op te komen zo weinig klinken in Den Haag.

Hereditas Nexus

De boodschap van De schreeuw van de aarde is volop actueel: de aarde als Gods kwetsbare schepping vraagt onze zorg en toewijding in deze tijd, zoals in dit gedicht op pagina 54 krachtig naar voren komt:

          De aarde schreeuwt het uit.
          Wie wil horen, wie wil zien?
          Onrecht! Hoor en zie, sta op.

          Vruchtbaar land
          woestijn geworden
          kalme zee krijgt golven
          hoog als huizen.

          Diepten
          leeggeroofd geplunderd
          grond verzuurd
          lucht vergiftigd.

          De aarde schreeuwt het uit.
          Wie wil horen, wie wil zien?
          Onrecht! Hoor en zie, sta op.               

Franck Ploum is theoloog en voorganger in de kerkelijke gemeente Ekklesia in Breda en de vrijzinnige kerkelijke gemeente in Zierikzee. Tevens verzorgt hij in Breda het bijbels leerhuis Zinsverband. Sylvia Thijssen is beeldend kunstenaar en maakt expressieve schilderijen. Zij maakte de illustraties in De schreeuw van de aarde.

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow