Het criminele web van Jeffrey Epstein en Ghislaine Maxwell
Hij was de financier die grote namen verzamelde alsof het klein geld was. Bill Clinton, Elon Musk en Bill Gates waren zijn gasten. Maar naast die oude mannen ontving hij ook graag jonge meisjes, hele jonge meisjes, en dat werd hem uiteindelijk fataal. Barry Levine schreef het verhaal van Jeffrey Epstein.
[Interview] “Hoe heb je dat toch gedaan?” vroeg een medegevangene aan Jeffrey Epstein, “Hoe heb je zoveel geld en aanzien kunnen verwerven?” Epstein probeerde zijn oranje gevangenisplunje en de tralies van zijn cel even te negeren en antwoordde: “Bij alles wat je doet moet je een doel hebben. Je moet weten waar je je geld in wil stoppen, of dat nu een auto is, of een huis of om het even wat.” “En wat was het voor jou?” vroeg de man geïnteresseerd, waarna Epsteins ogen begonnen te fonkelen. “Er was altijd maar een ding,” glimlachte hij, “kutjes.”
Het levensverhaal van Jeffrey Epstein begint als een American Dream. Zijn vader werkte als tuinman voor de stad New York en zijn moeder verzorgde opvang in een school. Zijn universitaire studies maakte hij nooit af, maar toch vergaarde hij in de financiële wereld een fortuin van meer dan een half miljard dollar en werd hij een graag geziene gastheer voor bekendheden als de Clintons, Donald Trump, Elon Musk, Bill Gates en Stephen Hawking. Dat die droom uiteindelijk een nachtmerrie werd is volledig toe te schrijven aan Epsteins liefde voor meisjes, “hoe jonger hoe liever,” zoals hij het zelf zei, en ook hoe meer hoe liever trouwens. Tientallen, wellicht honderden meisjes passeerden zijn massagetafel, waar ze voor een paar honderd dollar verplicht werden hem te masseren, terwijl hij hen met zijn ene hand betastte en met zijn andere masturbeerde. En dat drie keer per dag, aldus zijn compagnon de route Ghislaine Maxwell, de dochter van de Britse mediatycoon Robert Maxwell, die de meisjes voor hem rekruteerde. En meestal bleef het ook niet bij betasten.
In 1984, toen hij 31 was, maakte Epstein zijn eerste slachtoffer, een meisje van dertien dat hij over een tijdspanne van vele maanden regelmatig verkrachtte en zelfs aan vrienden uitleende. 35 jaar lang kon hij zijn gang gaan, tot hij vorig jaar gearresteerd werd en in een een New Yorkse gevangenis belandde. Daar zou hij nooit meer uitkomen, zag hij al snel in, en daarom pleegde hij een maand later zelfmoord. Al is nog steeds meer dan de helft van de Amerikanen ervan overtuigd dat hij vermoord werd, in opdracht van de grote namen die ook wel eens een meisje van hem doorgeschoven kregen.
“Epsteins rijkdom en aanzien zouden inderdaad het verhaal van een American Dream kunnen zijn,” zegt Barry Levine, de man die zich voor het schrijven van De spin in het leven en denken van de man verdiepte, “ware het niet dat er heel wat criminaliteit bij kwam kijken. Tot nu toe hebben 36 vrouwen klacht ingediend wegens verkrachting, maar het zijn er ongetwijfeld nog veel meer. In totaal gaf hij 35 miljoen dollar uit aan zwijggeld. Ik heb het appartement bezocht waar hij opgroeide, op Coney Island, heel klein en rudimentair, met een koertje achteraan. Vergelijk dat eens met de gigantische panden die hij verwierf in New York en Parijs, met zijn domein in Florida, zijn ranch in New Mexico en de twee eilanden die hij kocht, delen van de Maagdeneilanden. Om van zijn vloot vliegtuigen nog maar te zwijgen. Een groot deel van zijn geld was volledig legaal verdiend, maar een ander deel verkreeg hij door andere rijken af te persen of ronduit te bestelen. Toen hij bij beurshandelaar Bear Sterns begon te werken kende hij het verschil niet tussen een obligatie en een aandeel, maar hij leerde snel. Hij was intelligent, bijzonder goed in wiskunde en hij draaide iedereen rond zijn vinger. Hij was dus enorm getalenteerd, maar ook enorm kwaadaardig.”
Epstein heeft slechts één langdurige relatie gehad, met Eva Andersson, waarmee hij negen jaar samen was. Voor de rest vlotte het niet zo met vrouwen. Wat hadden die meisjes dat vrouwen hem niet konden bieden?
“Die vrouwen, ook Eva Andersson, wilden een huwelijk en kinderen, een normaal leven, zou je kunnen zeggen, maar dat was voor hem onmogelijk. Voor hem draaide alles rond zijn persoon. Hij wou ook altijd meester zijn van iedere situatie en alles zelf bepalen. In zijn slaapkamer diende het bijvoorbeeld altijd 12 graden te zijn en hij wilde op vaste tijden zijn maaltijden voorgeschoteld krijgen door lakeien die hem nooit rechtstreeks mochten aankijken. Ook wat de meisjes betrof was alles trouwens ritueel vastgelegd. Hij lag op de massagetafel wanneer ze binnengeleid werden, waarna ze zorgvuldig geïnstrueerd werden door Maxwell of een van zijn andere vrouwelijke medewerkers over wat ze moesten doen. Epstein kon niets van zichzelf geven, vandaar dat hij hen geld gaf. Als een meisje model wou worden, betaalde hij voor haar opleiding. Wou ze geneeskunde studeren, dan betaalde hij dat ook. Hij steunde zelfs de families van de meisjes. Maar hij investeerde nooit emotioneel in hen, al had hij hen nodig, ook voor hun gezelschap. Soms betaalde hij meisjes om samen met hem naar een film te kijken. Hij nam zelfs meisjes mee op het vliegtuig, waar hij van ze eiste dat ze op een tapijtje aan zijn voeten lagen te slapen terwijl hij werkte, als een hond.”
In die zin had hij wel iets van Michael Jackson?
“Daar heb je inderdaad een punt. Ook Michael was een eenzame man die kinderen rond zich nodig had om zich beter te voelen.”
Maar hij was dus niet de eerste de beste pedofiel?
“Nee, hij was niet de ietwat verlopen figuur die op de loer gaat liggen, meisjes ontvoert en ze opsluit in zijn kelder om ze daar meermaals te verkrachten. Hij was geen roofdier. Hij hield zijn meisjes in prachtige herenhuizen, waar ze door butlers bediend werden en met het vliegtuig mochten gaan shoppen in Londen en Parijs. De meisjes waren geen smerige fantasie die hij verborgen wou houden, ze maakten een volwaardig deel uit van zijn leven, net als Bill Gates en Elon Musk.”
Vandaar dat niemand er iets tegen deed? Want het is toch raar dat Epstein decennialang kon doorgaan met zijn praktijken?
“Dat vind ik ook heel verontrustend. De politie van Florida wist heel goed wat er aan de hand was. Er kwam een proces en in 2008 kreeg hij anderhalf jaar cel, waarvan hij maar dertien maanden moest uitzitten en iedere dag thuis mocht gaan werken. Hij kreeg een enkelband aan, maar dat weerhield er hem niet van opnieuw meisjes naar zijn huis te laten brengen. Niets leek hem tegen te kunnen houden. Al werd hij wel voorzichtiger. Hij liet van dan af meisjes van soms maar twaalf of dertien invliegen vanuit Europa of Rusland naar zijn huis op de Maagdeneilanden. Alles gebeurde dus minder zichtbaar en via tussenpersonen uit de modellenwereld. In New York en Florida liet hij zich niet meer betrappen. Maar hij ging door, ook in Parijs, tot op het moment dat hij gearresteerd werd. En sommigen wisten dat.”
Ze vonden het zijn guilty pleasure of zo?
“Veel van de rijke mannen waarmee hij graag gezien werd kregen zelf ook meisjes aangeboden wanneer ze bij hem op bezoek waren. De Britse prins Andrew was zo iemand. Virginia Roberts werd gedwongen seks met hem te hebben. Zijn huizen zaten vol verborgen camera’s en microfoons waarmee hij opnames maakte om die mannen nadien af te persen en in zijn macht te krijgen. Zo kon hij tegen grandioze voorwaarden investeren bijvoorbeeld of zaken geregeld krijgen die een ander nooit voor elkaar kreeg. Zowat iedereen kende zijn voorkeur voor jonge meisjes, maar die werd onder te tafel geveegd als irrelevant. Hij was excentriek, maar ook heel succesvol. We moeten het ook in zijn tijd bekijken, eind jaren 1990, begin jaren 2000, lang voor #MeToo dus. Vandaag zou hij daar niet meer mee wegkomen.”
Betoonde hij ooit spijt of schuldbesef?
“Nooit. Nadat hij in 2008 veroordeeld was, zei hij tegen een stel journalisten dat wat hij gedaan had niet erger was dan het stelen van een bagel. Hij zat erg in over zijn reputatie en was er als de dood voor om een pedofiel genoemd te worden. Die meisjes waren kleine prostituees die misbruik van hem hadden gemaakt. Ghislaine Maxwell had dezelfde mentale ingesteldheid. Voor haar waren die meisjes menselijk afval. Je diende daar geen rekening mee te houden. Vorige week werden haar getuigenissen uit 2016 vrijgegeven waarin ze ronduit zegt dat Epstein en zij nooit iets fouts gedaan hebben, ook al rekruteerde zij voor hem.
Hoe belangrijk was Ghislaine Maxwell voor hem?
“Ze leken Bonnie en Clyde wel. Zonder haar was hij nooit zo ver gegaan. Het stel werkte naadloos samen. Zij bood de meisjes zogezegd bescherming tegen hem, deed zich voor als een moeder of grote zus die ze konden vertrouwen. Het was een afschuwelijk systeem. Ghislaine opende bovendien Epsteins deur voor de groten der aarde. Jeffrey was een gladde jongen uit Brooklyn, maar met een beperkte actieradius. Nadat hij in 1992 Ghislaine had ontmoet, veranderde zijn wereld. Zij was rijk en leerde via haar vader de hele beau monde kennen. Ghislaine vertelde Epstein welke kleren hij moest dragen en introduceerde hem bij de Clintons, bij Donald Trump en bij prins Andrew. En hij wou niet liever natuurlijk, want ook hen wou hij voor zijn kar spannen. Gewoon iemand ontmoeten omwille van die persoon zelf bestond immers niet voor hem. Alles wat hij deed, deed hij met een welbepaald motief: macht verwerven. Daarom nam hij Bill Clinton mee in zijn vliegtuig naar Afrika en daarom hielp hij prins Andrew aan een vleselijk verzetje.”
Nu u Andrew aanhaalt, moeten we hem geloven wanneer hij zijn onschuld uitschreeuwt?
“Natuurlijk niet. Net als Maxwell kan hij vandaag niets anders meer doen dan ontkennen. Stel dat zij zouden bekennen dat Epstein wel degelijk minderjarige meisjes seksueel misbruikte en die aanbood aan zijn gasten, dan kunnen zij ook voor het gerecht gesleept worden, zoals dit momenteel trouwens gebeurt met Maxwell, sinds haar arrestatie afgelopen zomer. Andrews bewering dat hij Virginia Roberts niet kent en dat de foto waarop ze samen te zien zijn een vervalsing is, is gewoonweg belachelijk. De FBI heeft die foto onderzocht en de echtheid ervan bevestigd. De speciale koninklijke veiligheidsdienst SO14 zei dat er bewakingspersoneel mee geweest was naar de plekken waar Andrew Virginia ontmoette. Ze stonden bij wijze van spreken voor zijn deur terwijl hij met haar het bed in dook. Andrew zit er dus tot over zijn oren in.”
En Donald Trump?
“Er zijn onbewezen beschuldigingen aan het adres van Trump. Katie Johnston beweert begin jaren 1990 zowel door Epstein als Trump verkracht te zijn. Ze kwam ermee naar buiten in 2016, in volle verkiezingstijd, en kreeg er meteen doodsbedreigingen door. Daarom trok ze haar beschuldigingen onmiddellijk weer in. Er is dus nooit een rechtszaak van gekomen. Maar Trump heeft natuurlijk zijn eigen problemen met vrouwen, zoals ik vorig jaar al schreef in All the President’s Women, Donald Trump and the Making of a Predator, en het staat buiten kijf dat hij enorm kon genieten van het gezelschap van minderjarige modellen, zeker in de tijd dat hij zijn eigen modellenbureau had. Trump probeert zich nu wel te distantiëren van Epstein, maar er bestaan foto’s van hen, samen met twee meisjes van een jaar of dertien.”
Je had het al over de eerste veroordeling van Epstein en hoe licht zijn straf was. Is dit het bewijs van het bestaan van klassenjustitie in Amerika?
“Ongetwijfeld, al is er wel wat aan het veranderen. De veroordeling van Harvey Weinstein was daarvoor doorslaggevend. Stel dat dat proces tien jaar geleden had plaatsgevonden, dan was de uitkomst wellicht anders geweest. Voor zijn proces in Florida stelde Epstein het dream team der advocaten samen, net zoals O.J. Simpson dat had gedaan toen hij van de moord op zijn vriendin werd beschuldigd. Het kostte hem 200.000 dollar per week. Zet zo’n team tegenover een lokale openbare aanklager en je ziet zo het verschil. Bovendien was er ook Rene Alexander Acosta, die toen aan het hoofd stond van het Openbaar Ministerie in het Southern District of Florida en die duidelijk de kant koos van Epstein. Jaren later toonde Julie Brown dat aan in de Miami Herald, met haar artikelenreeks Verdraaiing van Gerechtigheid. Er is zelfs sprake van samenwerking van Epstein en de FBI, waarbij hij in ruil voor een lichtere straf bepaalde informatie zou doorgespeeld hebben, maar dat is nooit bewezen.”
Zowat iedereen heeft er zijn eigen mening over, dus wat is de uwe, pleegde Epstein zelfmoord of werd hij vermoord?
“Dat is dus de vraag van een miljoen. Iedereen wil dat hij vermoord werd, maar eerlijk waar, gebaseerd op het onderzoek dat ik uitvoerde is de kans klein. De eventuele moordenaar van Epstein had ten minste vier deuren moeten openen om in zijn cel te raken. Ieder van die deuren werd door andere mensen bewaakt, en de bewakers konden ze zelf niet openen. Dat gebeurt vanop een hoger niveau. Er zou dus sprake geweest moeten zijn van een bijzonder grote samenzwering. Bovendien had een andere gevangene hem lakens horen scheuren de avond voordien, en had hij een week eerder ook al een zelfmoordpoging ondernomen. Hij wist dat hem een lange straf boven het hoofd hing. Wellicht wou hij daaraan ontsnappen door nog een keer in opstand te komen en zijn leven in eigen hand te nemen. Zijn zelfmoord, zou je kunnen zeggen, was een grote, opgestoken middenvinger naar de wereld.”
En wat met Ghislaine Maxwell?
“Ze is momenteel bezig met het samenstellen van haar eigen dream team van advocaten. Ze wil de rechtszaal herscheppen in een strijdperk, maar ik denk dat ze weinig kans maakt op vrijspraak of zelfs maar een lichte straf. Door #MeToo en doordat Epstein nooit een proces heeft gehad, zal dat van haar een voorbeeld worden voor de wereld. Het is makkelijk om tegen een ondervrager te liegen, wat ze tot nu toe heeft gedaan, maar geconfronteerd met een getuige die je ervan beschuldigt haar onder valse voorwendsels meegelokt te hebben naar het huis van Epstein om er verkracht te worden en dan nog steeds staalhard blijven liegen is iets anders. Het publiek wil gerechtigheid. Barbertje moet hangen, en Barbertje zal in dit geval Ghislaine heten. Tenzij ze het op een akkoordje gooit met het Openbaar Minsterie en namen noemt in ruil voor een lichtere straf, zie ik haar niet minder dan dertig jaar krijgen.”
—
Eerder verschenen in De Morgen
