We zien een strijdbare familie die het zwaar te verduren krijgt
[Recensie] De Duitse auteur Anne Jacobs boekt succes op succes met haar werk op dit moment. De eerste drie delen rondom Marie het weesmeisje waren stuk voor stuk bestsellers en ook met Het landhuis scoorde ze hoge ogen. Nu is het vierde deel rondom de familie Melzer verschenen.
1930. Duitsland heeft het zwaar tijdens de crisis en begeeft zich daarbij in een onrustig politiek klimaat. De wereldeconomie staat zwaar onder druk en dat is ook in de villa Melzer te merken. De textielfabriek draait niet goed en dat zorgt voor discussies in de bedrijfsvoering. Ook de politiek dringt zich bij de familie over de drempel en ze blijken tot op het bot verdeeld. Getergd door de economische crisis en zorgen om de fabriek staat de familie zwaar onder druk. Ook buiten het landgoed zijn er veel zorgen. Werkgelegenheid, armoede, woonhuisvesting en een tekort aan alles houden de gemoederen flink bezig.
In dit vierde deel gaat het verhaal al lang niet meer alleen over Marie. Vanuit wisselend perspectief lezen we nu vooral ook over de rest van de familie en huishoudelijke staf. Ook al is laatstgenoemde teruggebracht naar het hoognodige aantal, de namen vliegen in het begin om je oren. Gelukkig zijn er subtiele verwijzingen naar belangrijke zaken in het verleden zodat je wordt herinnerd aan wat eerder is voorgevallen. Ik moest even in het verhaal komen en zo nu en dan even spieken hoe het ook weer zat.
Augsburg heeft het zwaar. Antisemitisme doet z’n intrede in de stad en dat raakt de familie, het brengt onbegrip en onrust met zich mee. De opkomende invloed van Hitler is merkbaar. Het oprukkend communisme verdeeld de familie. Vooral tussen Paul Melzer, de man van Marie, en hun zwager Sebastian botst het. Maar dat is niet het enige. De zorgen om de fabriek draaiende te houden en hiermee werknemers vastigheid te bieden, zijn enorm. Alles wordt gedaan om personeel te behouden, om te zorgen dat ze niet tot de bedelstaf veroordeeld zijn. Maar met de opkomende onrust is dat moeilijk. Wanneer Paul ziek wordt zijn de zorgen nóg groter en is alles ineens relatief. De familie wordt op zichzelf teruggeworpen en realiseert zich waar het werkelijk om draait.
Opvallend in dit verhaal is de grote rol voor Tilly. Zij is arts in München en getrouwd met Ernst Von Klippenberg, vriend van de familie. Haar verhaal belicht hoe zwaar het was om als afgestudeerde vrouw een plek te veroveren in de mannenwereld. Iets wat Marie eerder in de fabriek en met haar atelier al meemaakte. Het zijn vooral de vrouwen die de hoofdrol spelen in deze reeks. Ook het verhaal van dienstmeisje Liesl was verrassend. Een mooie zijsprong.
Inmiddels ‘ken’ ik de hoofdrolspelers wel. Leuk aan dit deel was de ruimte die de derde generatie krijgt. De (klein)kinderen werken als een frisse wind door het verhaal en doen vermoeden dat Jacobs nog niet klaar is met de familie Melzer. Haar hoofdpersonages zijn dusdanig divers en de periode voor de Tweede Wereldoorlog dermate interessant dat het me niet zou verbazen dat er nog een vervolg gaat komen. De rijke geschiedenis leent zich daar prima voor. Daarbij lezen deze boeken geweldig weg.
De terugkeer van het weesmeisje is vooral weer een familieverhaal. Veel onnozel familiegedoe en gekissebis om nietszeggende dingen hebben soms de overhand en zijn typisch laagdrempelig geklets. Over jurken, theepartijtjes en romantiek. In deze hoeveelheid las ik het niet eerder in de boeken van Anne Jacobs. De dialogen zijn typerend voor de dagelijkse dingen, ik miste echte inhoud. Toch weerspiegelt het wel weer de normale gang van zaken en de onderlinge verstandhoudingen. Daarom was het gebrek aan inhoud niet al te storend, al miste ik wel de uitwerking van een aantal aangesneden thema’s. Deze gaan helaas ten onder aan zakelijke- en privébeslommeringen die de familie teisteren in deze heftige periode. Aan de schrijfstijl van Jacobs ligt het niet, deze is laagdrempelig en toegankelijk. Al moet ik eerlijkheidshalve bekennen dat de slotfase ietwat rommelig en onafgewerkt aanvoelde.
Ondanks de genoemde punten was dit wederom een fijne roman die zich afspeelt in 1930-1931. Een periode waarin Duitsland volledig aan de grond zat en nagenoeg iedereen gebukt ging onder de crisis. We zien een strijdbare familie die het zwaar te verduren krijgt en die vecht voor wat ze waard is en probeert te redden wat er te redden valt. Drie sterren.
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
