"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De Tussenzus

Dinsdag, 22 september, 2020

Geschreven door: Vincent Kortmann
Artikel door: Peter van Bavel

Metaforen en humor spelen een grote rol in dit verhaal

[Recensie] De allergrootste teleurstelling van dit boek is dat het na tweehonderdeenenzeventig bladzijden gelezen te hebben, uit is. Vincent Kortmann heeft een schrijfstijl die mij als lezer op het lijf geschreven is. Hij weet je te raken met woorden en te strelen met zinnen. De melodie die wordt gevormd is aangenaam, tovert dan weer een denkrimpel en dan weer een glimlach op het gezicht.

Losse gebeurtenissen en anekdotes vormen tezamen een poëtisch geheel. Je kunt het boek in een adem uitlezen of de tijd nemen om bij iedere alinea de adem even vast te houden, de woorden te laten indalen en de regels te laten beklijven. Voor die laatste optie heb ik gekozen. Zo kon ik met veel smaak genieten van dit verhaal. En het smaakt naar meer. Veel meer.

Eens in de zoveel tijd begin ik aan een boek zonder dat ik mij er op verheug. Ik lees veel en niet alles is van dezelfde kwaliteit, ook al steekt iedere auteur er zijn ziel en zaligheid in, over persoonlijke smaak valt niet te twisten. Een spannend, onverwacht, grappig of dramatisch verhaal kan mij zo bekoren dat ik vier of vijf sterren kan weggeven, alsof ze buiten mijzelf om, enige waarde genieten.

Aan De Tussenzus van Vincent Kortmann had ik op voorhand geen hoge verwachtingen. Geen lage ook. Het boek oogt als een ‘Ban de bom’-poster uit de Jaren ’80. En die dreigende donkere periode, gaf een beeld, waar ik na een zwaar boek over de verdwijning van 300.000 kinderen in Spanje ten tijde van de Franco-periode, geen zin in had.

Boekenkrant

Wat een misvatting. Het is een fabelachtig goed geschreven verhaal over de bijna volwassen Tommie Boezerman, zoon van een Eerste Kamerlid en tevens voormalig minister van Justitie en schrijfster en dichter Katinka. Katinka verdrinkt tijdens de jonge jaren van Tommie. Zijn stiefzus Chloe blijft bij Tommie wonen, ook wanneer de relatie tussen haar moeder en zijn vader allang voorbij is.

Tommie en Chloe zijn geen bloedverwanten maar wel lotgenoten in een wereld zonder ouderlijk gezag en zorg. Ze verschillen volledig van elkaar qua karakter en levensovertuigingen en toch staan ze dichterbij elkaar dan ieder ander. Gaande het verhaal komen zij op een tweesprong in hun leven. Wat als ze elkaar op dit punt verliezen?

Uit het leven gegrepen personages overleven in een nagenoeg ouderloze omgeving. Het heeft ontbroken aan liefde, een veilig thuis, zorg en aandacht. Bepaalde karaktereigenschappen zijn onderontwikkeld gebleven door het gebroken gezin waaruit ze zijn voortgekomen. En dat heeft zijn effect op Tommie en Chloe. Tommie draagt een intrinsieke woede bij zich, terwijl Chloe impliciet gewelddadig is. Ze ziet het gevaar in voeding en klimaat, terwijl Tommie de drive mist om alles uit het leven te halen. De contrasten tussen de ouders en hun professie zijn al even zo groot en pakkend. Over de eigenschappen en tegenstellingen zou ik een boek kunnen schrijven maar dat heeft Vincent Kortmann al gedaan. En veel beter.

Metaforen en humor spelen een grote rol in dit verhaal. De auteur heeft de vierjarige Schrijver-vakschool in Groningen afgerond en naast gepubliceerde korte verhalen is dit zijn debuutroman. Ik ben enorm onder de indruk van de perfecte match tussen personages, tijdgeest en achtergrond. Een veelal somber verhaal wordt kleurrijk en vol taalkunsten geserveerd. Slechts een kritische noot. Skype wordt gebruikt voordat het in 2011 operationeel werd. En dat vroeg om goed zoeken.

Een extra dimensie brengt het werk van fotograaf en cineast Ed van der Elsken. Daar waar alle personages fictief zijn, is de verwijzing naar deze fotograaf voor mij een extra opbrengst van het boek. Googelen over zijn leven en werken is een aanbeveling van persoonlijke aard.

Een boek voor en uitermate brede doelgroep. Je vindt hier altijd iets van je gading. Ik heb buitensporig genoten. Vijf blinkende sterren voor dit boek. Deze auteur heeft er een fan bij.

Eerder verschenen op Perfecte Buren