Vlot leesbaar en geestig debuut
[Recensie] Vincent Kortmann (1975) volgde de Schrijversvakschool in Groningen die hij in 2007 afrondde. Hij schreef al eerder enkele kort verhalen, maar De tussenzus is zijn debuutroman.
In dit boek maken we kennis met twee tieners die zich aan elkaar proberen vast te klampen tijdens hun moeilijke jeugd. Tommie Boezerman is de zoon van “een vrouw die met enkele strofen een nieuwe wereld kon scheppen en een man die uren aan het woord kan zijn, zonder iets te zeggen”. Hij is eenzaam. Hij verloor zijn moeder Katinka, een dichteres, door een ongeluk tijdens een zeiltocht op de Waddeneilanden. Zijn vader Manfred is een succesvolle parlementariër die allerlei mandaten opneemt in meerdere bedrijven, waar hij ‘problemen kan oplossen’ en enkel bereikbaar is via zijn persoonlijke assistente Jessica.
Tommie woont in de grote villa van zijn vader, omgeven met alle luxe en moet niet op zijn uitgaven kijken, maar mist zijn vader op belangrijke momenten, ook in het verhaal dat zich in het heden afspeelt. Hij probeert zich zijn moeder te herinneren wat moeilijk is door de jonge leeftijd waarop hij haar het laatst levend heeft gezien en droomt over haar. In de villa woont hij samen met zijn ‘tussenzus’, Cleo, een dochter van Surinaamse afkomst van een van de exen van Manfred en háár nieuwe man. Cleo is een aparte vrijgevochten tiener en erg geëngageerd voor het milieu, zelfs op gewelddadige wijze. Ze is veganistisch en tegelijkertijd meer en meer geïnteresseerd in wapens. Ook zij is verlaten door haar ouders, en net als Tommie voor zijn vader, ongewenst door haar moeder.
Een bloedlijn hebben deze twee niet, maar Tommie neemt het beschermen van deze ‘tussenzus’ als missie op zich als hij van school afgaat in zijn eindexamenjaar op het moment dat hij 18 wordt. Ook al is hij niet meer gemotiveerd om naar school te gaan wordt hij toch gecontacteerd door een lerares om mee aan het script te sleutelen voor het schooltoneelstuk van het jaar. Later kom je er achter dat dit niet geheel van wat eigenbelang gespeend is. Intelligent is Tommie zeker maar hij rebelleert in stilte tegen wat de maatschappij van hem verwacht door zijn studie niet meer af te maken. Dan moet hij van zijn vader maar vrijwilligerswerk gaan doen in een kringloopwinkel waar hij in een heel andere wereld terechtkomt dan waar hij tot dan toe gewend aan is. Hij sluit zich er niet voor af en toont zich bereid en gewillig om die wereld te leren kennen en zijn taak naar behoren uit te voeren, en zijn verantwoordelijkheid niet te ontlopen.
Het boek is vlot leesbaar en komt scherp en geestig uit de hoek, en bevat een flinke schep cynisme en zwarte humor. Er passeert heel wat kritiek op de maatschappij en de moeilijke gezinssituaties van Tommie en Cleo worden geanalyseerd en veroordeeld.
Ze werken beiden mee aan het belangrijke toneelstuk van de school, Tommie voor het script, en Cleo neemt de rol van ‘leading lady’ op zich naast de beroemde Nederlandse acteur Pier DeJong die een groot ego en narcist blijkt te zijn. De karakters zijn goed uitgediept en goed te volgen, het verhaal krijgen we door de ogen van Tommie te zien.
In het toneelstuk rekent Tommie af met zijn vader, en daarom is het zo teleurstellend voor hem dat deze hem nog maar eens in de steek laat. De spanning loopt op, er wordt naar het stuk toegeleefd. De bom op het omslag ontploft weliswaar niet echt, maar brengt hun levens wel tot stilstand voor de een en tot een kruispunt voor de ander. Het einde blijft nog wat open, de afloop is niet volledig in steen gebeiteld. Dit debuut is spannend, grappig én boeiend en belooft veel voor verder werk van deze beginnende auteur.
—
Eerder verschenen op Hebban
