"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De val van Gondolin

Maandag, 19 augustus, 2019

Geschreven door: J.R.R. Tolkien
Artikel door: Lisette Woest-Appeldoorn

De illustraties zijn van een dusdanige schoonheid dat het een meerwaarde is

[Recensie] Net als het verhaal van Beren en Lúthien heeft Christopher Tolkien, die de zeggenschap heeft gekregen over zijn vader’s literaire werken, aan de hand van de aantekeningen van zijn overleden vader J.R.R. Tolkien het boek De val van Gondolin geproduceerd.

In De val van Gondolin volgen we de reis van Tuor, die in opdracht van de zeegod Ulmo op zoek gaat naar de verborgen stad Gondolin om Turgon, de koning van Gondolin, te waarschuwen voor Morgoth, de bron van al het kwaad. Als Tuor na een lange en moeizame reis bij Gondolin aankomt samen met zijn gids Voronwë, besluit Turgon om de waarschuwing naast zich neer te leggen op advies van Meglin, zijn neef van zuster’s zijde.

Tuor blijft in Gondolin wonen en trouwt uiteindelijk met Turgon’s dochter Idril en samen krijgen ze een zoon Eärendel die belangrijk wordt voor het verhaal van In de ban van de ring. Eärendel is namelijk de vader van Elrond van Rivendel. Na jaren in rust gewoond te hebben in Gondolin komt het uiteindelijk toch tot een ultieme confrontatie tussen Morgorth en de bewoners van Gondolin. Deze strijd leidt tot de val van Gondolin.

Net als in Beren en Lúthien bestaat het grootste deel van het boek uit uitleg over hoe het boek tot stand is gekomen en wat het schrijfproces van J.R.R. Tolkien is geweest. Het boek begint met een vrij langdradig voorwoord gevolgd door een minstens zo langdradige inleiding door Christopher Tolkien. Dit heeft deels te maken met zijn zakelijke en minder tot de verbeelding sprekende schrijfstijl. Na 36 bladzijdes begint dan eindelijk het daadwerkelijke verhaal om op pagina 109 alweer te eindigen.

Archeologie Magazine

Daarna is meer uitleg over hoe het verhaal tot stand is gekomen, de evolutie hiervan wordt uitvoerig besproken. Wat net als in Beren en Lúthien zorgt voor heel veel herhaling. Af en toe is er dan een aanpassing in het verhaal, maar deze doen aan de kern van het verhaal nauwelijks afbreuk.

Als liefhebber van Tolkien is het interessant om een inkijk te krijgen in de wereld van het tot stand komen van een boek, maar als niet liefhebber is het een taaie klus om het boek uit te lezen. Het contrast tussen de twee schrijfstijlen is ook dusdanig groot dat het storend werkt in het geheel. Waar het daadwerkelijke verhaal levendig is geschreven en de fantasywereld bedacht door J.R.R. Tolkien voor jouw ogen tot leven komt, is het grootste deel van het boek veel minder toegankelijk geschreven. Wat ook een nadeel van het boek is, dat er heel veel personages voorbijkomen en van sommige worden de namen in de loop van de ontwikkeling van het verhaal door J.R.R. Tolkien verandert. Zo zijn bijvoorbeeld Melko, Melkor en Morgoth een en dezelfde persoon. Doordat Christopher deze namen nogal eens door elkaar heen gebruikt in zijn toelichting is het soms verwarrend. Gelukkig is er een 15! bladzijdes lange namenlijst toegevoegd.

Een groot pluspunt van dit boek zijn de illustraties van Alan Lee, die ook de cover voor zijn rekening heeft genomen. Door het boek heen staan werkelijk prachtige afbeeldingen die een mooie illustratie zijn van de reis van Tuor en de val van Gondolin.

Net als Beren en Lúthien is De val van Gondolin meer een uitgave voor de fans van Tolkien dan voor de niet-fans. Als losstaand boek is het te saai, te veel herhaling en het daadwerkelijk verhaal neemt veel te weinig plaats in het totale boek. Slechts 72 bladzijdes, terwijl het boek uit 286 pagina’s bestaat. Deze 72 bladzijden waren een genot om te lezen, maar het is niet genoeg om een het geheel naar een goede waardering te laten stijgen. Het boek krijgt van mij 2.5*, maar de totale waardering wordt een 3*, omdat de illustraties van een dusdanige schoonheid zijn dat deze wel voor een meerwaarde zorgen.

Eerder verschenen op Perfecte Buren