"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De vele levens van Amory Clay

Vrijdag, 17 februari, 2023

Geschreven door: William Boyd
Artikel door: Agnes Eikema

Levensecht fictief personage

[Recensie] Waar moet ik beginnen bij het bespreken van dit boek? Misschien door te vertellen dat ik niet eerder zo’n boek las, of iets in die trant. Misschien door te vertellen dat ik graag zou willen dat Amory Clay een echt persoon was en dat ik graag meer over haar zou willen weten. Maar waarschijnlijk is het gewoon beter om bij het begin te beginnen.

Hebben jullie dat ook, wanneer je bijvoorbeeld in de trein zit of auto en je ziet alle mensen die onderweg zijn. Ik vraag mij dan altijd af waar ze naar toe gaan, waar ze vandaan komen en hoe ze daar gekomen zijn. Al die vragen stelde William Boyd zich ook af toen hij op onbekende, oude foto’s stuitte. Mijn gedachten en vragen vervliegen weer in de waan van de dag. Bij William Boyd niet, hij heeft er een prachtig verhaal omheen verzonnen. Het verhaal van Amory Clay.

Wie is Amory Clay?
Het boek gaat dus over de fictieve Amory, een Britse fotografe die aan de hand van haar eigen foto’s haar levensverhaal optekent in dit boek. Als jong kind kreeg ze van haar oom Greville haar eerste camera en maakte daarmee haar eerste foto’s. De liefde voor het vak heeft ze van hem geleerd, evenals de kunstjes. Amory weet op te klimmen en van het fotograferen haar werk te maken. Aanvankelijk als societyfotograaf, uiteindelijk leidt haar baan ook naar de gebieden van De Tweede Wereldoorlog en de Vietnamoorlog.

Haar leven is turbulent, er gebeurt altijd wel wat. Niet alleen wanneer ze op pad is, maar ook het persoonlijke leven van Amory Clay is allesbehalve saai te noemen. Ze heeft een internationale vrienden- en kennissenkring dat uit de meest intrigerende personen bestaat. Haar minnaars zijn vurig, haar man heeft psychische problemen die hij als souvenir aan De Tweede Wereldoorlog heeft overgehouden. Net als haar vader trouwens, maar die kreeg het gratis van de andere wereldoorlog. De oudere Amory blikt terug op haar leven aan de hand van haar foto’s en reflecteert het leven dat ze heeft geleid.

Heaven

Fictie of non-fictie?
Ondanks dat ik van te voren wist dat Amory Clay een fictief personage was, werd ik vanaf de eerste bladzijdes zo in het verhaal gezogen dat ik dit feit onbewust in een achterkamertje had verstopt. Wat heeft William Boyd haar levensecht op papier weten te vangen. De foto’s in het boek ondersteunen niet alleen het verhaal, maar zorgen ook nog eens dat de personages een gezicht krijgen. Er zijn bijvoorbeeld foto’s van haar broertje Xan, haar zusje Dido en haar minnaars. Grappig hoe Boyd trouwens de geslachtsdelen van de minnaars van Clay beschrijft, ik weet nog dat ik dacht dat Clay als auteur hiermee veel te ver was gegaan (denk bijvoorbeeld ook aan een affaire met een getrouwde man). Op dit soort momenten was ik even vergeten dat Amory een fictief personage was.

Het is ontzettend knap dat een auteur de lezer zo weet mee te nemen in een verhaal. Vooral in de eerste gedeelten van het boek was ik verknocht aan de belevenissen van Clay, daarna werd het iets minder moet ik eerlijk bekennen. Het werd wat saaier en langdradiger. Op het einde weet de oudere Clay de lezer toch weer tot de laatste pagina te boeien. Qua originaliteit, uitvoering en schrijfstijl krijgt dit boek een dikke voldoende, wat heb ik er enorm van genoten.

Eerder verschenen op boekenz.nl