"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Reiziger 3 - De verre kust

Dinsdag, 9 januari, 2018

Geschreven door: Diana Gabaldon
Artikel door: Patrice van Trigt

Dit derde deel is weer van een aparte klasse

Het is twintig jaar nadat Claire en Jamie hartverscheurend afscheid hebben genomen. Geheel tegen de wil van Claire en op een cruciaal moment in het verhaal, de slag om Culloden. Diep van binnen wisten ze dat Jamie dat slagveld niet zou overleven en zijn laatste wens was dat Claire terug naar haar tijd zou gaan zodat ze daar veilig zou zijn. Claire kwam terug bij Frank maar hun relatie werd nooit meer de oude. Zij verlangde altijd heimelijk terug naar Jamie en de aanwezigheid van hun roodharige dochter Brianna, die sprekend op haar vader lijkt, zorgde ervoor dat Jamie indirect altijd aanwezig was. Zo goed en kwaad als mogelijk hebben ze geprobeerd er iets van te maken. Claire volgde de opleiding tot chirurg, kreeg vrienden en bouwde aan een mooie carrière. Achttien jaar lang leven Frank en Claire hun leven en bleven bij elkaar voor Brianna.

Nu is Claire terug in Schotland bij historicus Roger Wakefield en daar ontdekken ze via oude archieven dat Jamie helemaal niet is gestorven. Hij schijnt vreselijke dingen te hebben meegemaakt en dat laat Claire niet meer los, ze had dus kunnen blijven! Brianna ziet hoe haar moeder wordt verscheurd door verlangen enerzijds en haar verantwoordelijkheid voor haar dochter. Uiteindelijk is het Brianna die de beslissing neemt en Claire reist terug naar de 18e eeuw, terug naar de plek waar Jamie het laatst zou zijn geweest in Inverness. Bang voor wat ze gaat aantreffen, om te zien hoe anders de geschiedenis in werkelijkheid is gegaan. Kloppen de archieven wel? Gedreven door hun intense liefdesband overwint ze die angst en gaat ze op zoek naar de liefde van haar leven.

Jamie had willen sterven, dat was zijn plan. Maar alles liep anders. De prijs op zijn hoofd en de jacht van de Britse dragonders zorgden dat hij zich vervolgens jaren moest schuilhouden in een grot bij Lallybroch. Hij was alles kwijt, zijn vrouw, zijn kind en zijn thuis. Om zijn familie te redden van de hongersnood laat hij zich door de roodjassen oppakken, het geld is broodnodig en de gevangenis is hem bekend. Het is daar in Ardsmuir waar Lord John op zijn pad komt. Hij weet nog precies waarvan hij ‘Red Jamie’ kent. Er ontstaat een bijzondere band tussen de twee waar ze elkaar geregeld het vertrouwen beschamen. Jamie weet uiteindelijk uit Ardsmuir te komen en komt in het smokkelaarscircuit terecht, noodgedwongen. Hij verandert zijn naam en probeert het verleden te laten voor wat het is. Maar dat is moeilijk, de liefde voor Claire en het gemis, het niet weten hoe het haar is vergaan is vreselijk. Hij gaat er vanuit haar nooit weer te zien.

De boeken van Gabaldon zijn te complex en te goed met elkaar verweven om meer prijs te geven. Alles wat je leest heeft een betekenis, in het nu, in het verleden of in de toekomst. Gabaldon laat alles door elkaar lopen zonder verwarrend te zijn, het verhaal leest soepel al moet je soms wel even opletten wanneer er in eenzelfde hoofdstuk tijdsprongen of herinneringen worden gedeeld. In de cursieve passages vertelt Claire over de moeilijke periode waar ze weer met Frank wordt herenigd. Het ongemak, onbegrip en het feit dat ze zwanger is maakt alles complex. Toch blijft Frank bij haar. Het is een moeilijk huwelijk en de concurrentie oneerlijk. Voor beiden. Voor Brianna blijven ze bij elkaar. Frank voedt het meisje op als zijn eigen kind maar tot Claire krijgt hij geen toegang meer, de zielsverbintenis is weg. Die is in het verleden achtergebleven, bij Jamie.

Boekenkrant

De combinatie van vele factoren maakt deze serie zo bijzonder. Het historische aspect, de beeldende schrijfstijl, alsof je naar iemand zit te luisteren die je dit alles vertelt. Dit avontuur, dit liefdesverhaal bevat alles om te blijven fascineren. Het is spannend, heeft romantiek en drama, spreekt tot de verbeelding en gaat in je systeem zitten. Ondanks dat de auteur soms wat te ver doordraaft in het breed uitmeten en gedetailleerd vertellen blijf je maar lezen. 800 pagina’s voelen aan als 300, heel bizar. In dit derde deel maken we een tijdsprong van twintig jaar, zowel in het nu als in het verleden, en doen er veel nieuwe personages hun intrede die een belangrijke rol spelen of nog gaan spelen. Omdat alles zo met elkaar verweven is weet je niet altijd meteen wanneer en óf zaken tot uiting komen maar nu na drie boeken merk je dat Gabaldon alles heel zorgvuldig in elkaar steekt. De kleine dingen die je dreigt te vergeten worden heel subtiel weer aangehaald, oh ja, zo zat het! Je leeft intens mee met de personages, met de een heb je meer dan met de ander. Cruciale momenten zijn er volop, ook nu gaat het niet gemakkelijk, het lijkt bij Claire en Jamie te horen. Ze maken zoveel mee dat het soms wat té is. Soms neigt het dan iets naar het ongeloofwaardige maar in een boek waar tijdreizen een ding is mag dat geen problemen opleveren. Centraal staat de verbintenis tussen Jamie en Claire, dat is de essentie van deze serie, maar toch neemt de auteur de ruimte om ook andere personages en hun verhaal aan bod te laten komen, dat is wel bijzonder. Het zorgt ervoor dat het niet verveelt en daarbij zijn ze meestal erg interessant.

Er zijn na het dichtslaan van dit deel nog volop vragen. Waarschijnlijk komen de antwoorden vanzelf, zo goed kun je dat nu wel inschatten, maar waar en wanneer blijft een verrassing en dat leest weer erg lekker. Van deze serie kun je nagenoeg alles verwachten. Behalve dat tijdreizen ongelooflijk veel mogelijkheden met zich meebrengt en Gabaldon die verwachting ook heel bewust aanspoort, is het in de kern gewoon een mooi en avontuurlijk verhaal. Het is eigenlijk nog zoveel meer, zoveel dat het ondoenlijk is om samen te vatten. En dus doen we dat ook maar niet. Lekker zelf lezen is het welgemeend advies! De vele uren leesplezier zijn een cadeau op zich want aan afwisseling geen gebrek.

Dit derde deel is weer van een aparte klasse en krijgt daarom vier dikke sterren. Een aanrader!!

Eerder verschenen op Perfecte Buren

Boeken van deze Auteur: