Herinnering of verbeelding?
De eerste zin:
“Sommige verhalen kun je beter horen met je ogen open.”
[Recensie] In de zomer van 1968 vindt de achtjarige Robin op de Britse Scilly-eilanden een dode baby. Ze is er op vakantie met haar moeder Wini, en wanneer ze opgewonden vertelt over haar vondst, reageert deze kil en afwijzend. Samen gaan ze terug naar het strand waar Robin zegt het ingebakerde uk aangetroffen te hebben, maar er is niets. Wini beslist daarop meteen terug naar huis te vertrekken, naar haar woongroep in Brighton, en wanneer Robin blijft doorbomen over die dode baby, neemt ze haar mee naar een psycholoog.
Zo begint De vondeling, de tweede roman van de uit Oostende afkomstige Sarah Meuleman die met haar debuut De zes levens van Sophie niet alleen genomineerd was voor de Bronzen Uil, maar met de Engelse vertaling ervan ook hoge toppen scheert in Amerika, Canada en Groot-Brittannië. Net als dit debuut is De vondeling een zorgvuldig opgebouwde roman waarin meerdere verhaallijnen met elkaar vervlochten zijn. Een tweede lijn speelt in 1990, wanneer Robin terugkeert naar de Scilly’s omdat ze wil uitzoeken of haar vondst van weleer allemaal fantasie was zoals iedereen beweert. Een derde situeert Meuleman in 2035, in een onder een hittegolf kreunend New York, waar de bejaarde Robin haar verhaal vertelt tegen kapster Rebecca, waarna deze er lessen uittrekt voor haar eigen leven.
Meuleman is een kei in het scheppen van sfeer. Samen met de dertigjarige Robin word je wanhopig over de gesloten eilandgemeenschap op de Scilly-eilanden, waar iedereen meteen weet wie die jonge vrouw is en vastbesloten lijkt haar zo snel mogelijk weer op de ferry huiswaarts te krijgen. The Wicker Man, denk je dan onmiddellijk, de film waar Meuleman af en toe naar knipoogt, over een al even gesloten gemeenschap waar eveneens een klein meisje verdwijnt. En zo zitten er wel meer knipogen in, naar de boeken van de zussen Brontë bijvoorbeeld.
De vondeling is een roman over onze noodzaak aan verhalen en over de onbetrouwbaarheid van vertellers, ook als wij zelf die vertellers zijn. Herinneren we ons het verleden, of alleen dat wat we ons willen herinneren? Zat er in dat dekentje op de vloedlijn echt een baby, of was het alleen maar een pop?
3 vragen aan Sarah Meuleman
Find Me Gone, heet de Engelse vertaling van je debuut. Hoe loopt het?
Meuleman: “In Amerika kreeg ik meteen een ‘starred review’, wat blijkbaar iets zeldzaams is, maar dat wist ik niet eens. Uitgegeven worden in Amerika is speciaal. Wij zijn het bijvoorbeeld gewoon dat er drie maanden nadat je je manuscript indient bij je uitgever een boek in de winkel ligt. In Amerika is dat één groot avontuur dat anderhalf jaar duurt, van de American Book Fair, over auteursfestivals tot promofilms maken. Het boek zit bij Harper Collins, een van de grote vijf Amerikaanse uitgevers, en dat maakt zeker een verschil. Find Me Gone ligt overal. Zo kwam ik in Mystic, Connecticut, een slaperig dorpje dat alleen bekend is omwille van de film Mystic Pizza. Er was zo’n klein, boekenwinkeltje, met een klingelende bel wanneer je de deur opensteekt. Ik kon me niet houden, ging naar binnen en ja hoor, ook daar stond het. Het lag niet hé, het stond recht, zodat iedereen het zou zien.”
Hoe ben je op die onooglijke Scilly-eilanden terechtgekomen?
Meuleman: “Als schrijver ben je altijd op zoek naar een dienende locatie. Dat moest een eiland zijn. Ik stuitte op deze eilandengroep die net als ikzelf als schrijver tussen Europa en Amerika in zit. Toen ben ik erheen gereisd, in de winter, zoals ook mijn hoofdpersonage doet. Ik ben daar een paar weken gebleven en voelde hoe het verhaal begon te stromen. Dat gaf de doorslag. En dan is er natuurlijk het leuke weetje dat tussen Nederland en de Scilly-eilanden de langste oorlog ooit woedde, de ‘335 years’ war’, die uitgevochten werd tussen 1651 en 1986. Al is uitgevochten een groot woord, want er werd nooit een schot gelost en er vloeide al evenmin een druppel bloed. De oorlog duurde zo lang omdat iedereen hem vergeten was.”
Een meisje uit Oostende raakt nooit los van de zee?
Meuleman: “Ja, ik geef toe dat ik op de Scilly-eilanden regelmatig aan Oostende heb gedacht. Het bracht veel herinneringen boven en daar gaat De vondeling natuurlijk over: het precaire samenspel tussen herinnering en verbeelding. Zoals het moment waarop ik iets zag liggen op het strand toen ik daar met mijn moeder aan het wandelen was. Een baby was het niet, maar ik had toen wel al een buitengewoon wilde fantasie.”
—
Eerder verschenen op Knack Focus
