Belerend weetjesboek
[Recensie] In De wereldgeschiedenis in 100 dieren neem Simon Barnes je mee langs 100 dieren die naar zijn idee iets te maken hebben met de wereldgeschiedenis. Bij elk dier staat een toelichting waarom het dier gekozen is. Ook is elk dier voorzien van diverse weetjes en een illustratie.
Prachtige illustraties
De illustraties zijn het eerste die opvallen. Frann Preston-Gannon heeft een heel eigen, kleurrijke stijl. Dit levert een boek op dat in het oog springt en waar je graag in blijft bladeren. De illustraties zijn stuk voor stuk kunstwerken.
Diverse weetjes
Rond de illustraties staan de weetjes over de dieren. Deze feiten staan in gekleurde rechthoeken. Dit geeft een speels effect. De weetjes zijn divers, van info over hoe groot een dier kan worden tot welke landen het dier in hun vlag hebben. Hierdoor is het leuk om de informatieblokjes door te nemen, het is telkens een verrassing welke info je over een dier te horen krijgt. De informatie in de weetjes is echter niet altijd ‘hertaald’ naar Nederlandse kinderen. Zo wordt er bij de leeuw verwezen naar Richard van Leeuwenhart en Trafalgar Square – een persoon en een plaats die bij een gemiddeld Nederlands kind niet bekend zijn.
De gekozen dieren
De 100 gekozen dieren zijn zeer divers. Groot en klein, van over de hele wereld, soms zelfs al uitgestorven. De diversiteit aan dieren is positief en zorgt dat het boek niet te eentonig wordt. Nadeel hiervan is wel dat niet van alle dieren de connectie met de wereldgeschiedenis duidelijk wordt. Bij de haai wordt de link met de wereldgeschiedenis bijvoorbeeld niet goed gelegd. Er wordt vermeld dat mensen al sinds jaar en dag bang zijn van haaien en dat mensen haaien eten, maar verder staat er geen link met de wereldgeschiedenis. Of je moet het feit dat haaien vaak onderwerp zijn geweest van films, kunnen zien als de invloed van de haai op de wereldgeschiedenis.
Moeilijkheidsgraad
Om het boek goed te recenseren, heb ik het boek gelezen samen met mijn dochter van 8 jaar (midden groep 5). De wereldgeschiedenis in 100 dieren is namelijk een boek voor kinderen, vanaf 8 jaar of groep 5 volgens verschillende recensies en publicaties op internet. Mijn dochter had echter nog grote moeite met het boek. Dit komt door een aantal aspecten.
De schrijfwijze is het voornaamste aspect dat het boek moeilijk leesbaar maakt voor jongere kinderen. Er worden regelmatig tussenzinnen en samengestelde zinnen gebruikt. Daardoor worden de zinnen lang en raken wat minder ervaren lezers snel de draad kwijt. Het gaat om zinnen als “Ooit leefden er leeuwen in Europa, maar toen het aantal mensen toenam, was er minder ruimte voor leeuwen” of “Dit veranderde ongeveer 60 jaar geleden: mensen begonnen zich zorgen te maken over wat we andere diersoorten op aarde aan doen: de niet-menselijke dieren.”.
Andere aspecten die het lezen lastiger maken voor jongere lezers zijn het gebruik van beeldspraak, gezegdes en minder gebruikelijke of lastige woorden. Beeldspraak wordt op acht- of negenjarige leeftijd vaak nog letterlijk genomen. Hierdoor worden zinnen als “We zouden niet zijn waar we ons nu bevinden …” verkeerd begrepen worden. Het gebruik van gezegdes als bijvoorbeeld “we zitten in hetzelfde schuitje” en minder gebruikelijke woorden als ‘geschaad’ maakten het mijn dochter ook niet makkelijker. En daar komen dan nog de lastiger te lezen woorden als ‘Neolithische graftombe’ bij.
Mijn verwachting is dat het boek vanaf 10 jaar of groep 7 wel goed zelfstandig te lezen is.
Wat je verwacht versus wat je krijgt
Bovenstaande punten illustreren dat het boek niet geheel aan de verwachtingen voldoet.
Het belangrijkste punt waarop het boek afwijkt van wat je verwacht, is dat je denkt dat je over 100 dieren gaat lezen die op een bepaalde manier de wereldgeschiedenis hebben gevormd. Of dat nu een soort is die ons inzicht geeft (zoals de dodo, die door de mens uitgestorven is) of een individueel dier (zoals het gekloonde schaap Dolly), je verwacht in ieder geval een link met de geschiedenis van de wereld.
Van een groot deel van de genoemde dieren wordt echter niet helder of en hoe ze de wereldgeschiedenis hebben gevormd. Wat wel duidelijk wordt is dat er veel dieren zijn die verbonden zijn met de mens – we eten ze, of wij mensen zorgen dat ze uitsterven. En wat duidelijk wordt is, dat de auteur graag wil dat we goed voor de dieren en de natuur zorgen. Dat is een belangrijke boodschap, maar het boek wordt erg belerend doordat deze hartenkreet meerdere keren herhaald wordt in min of meer dezelfde bewoordingen.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
