"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De wetten van de tango

Maandag, 23 maart, 2009

Geschreven door: Marleen de Vries
Artikel door: Lotte Brugman

De man leidt, de vrouw volgt

Marleen de Vries vertrekt vanuit Berlijn naar Buenos Aires, tegen de adviezen in van iedereen om haar heen. Ze is verliefd geworden op een Argentijn en volgt zijn voorstel om in zijn geboortestad te gaan wonen. Helemaal vanzelfsprekend is dit niet: Mauricio mag dan van Argentijnse afkomst zijn, hij woont niet in Buenos Aires, maar in New York met zijn vrouw. De Vries doet, door onder eigen naam als personage te verschijnen, geen enkele poging om te verhullen dat deze geschiedenis een autobiografische achtergrond heeft.

Marleen heeft haar geliefde leren kennen tijdens een tangoavond in Berlijn. De tango is haar grote passie. Het boek beschrijft overtuigend wat die dans voor haar betekent. Ze ontdekt dat de dans bepaalde regels kent, ‘de wetten van de tango’, die ook van toepassing zijn op haar relatie met Mauricio. De belangrijkste wet is dat de man leidt en de vrouw volgt. De taak van de vrouw is ‘slechts’ om zich over te geven. Dat verwacht Mauricio ook van Marleen en hij wordt daarin niet teleurgesteld. Herhaaldelijk probeert Marleen duidelijk te maken dat zij niet door wil gaan met hun relatie als Mauricio zijn vrouw niet verlaat, maar hij weigert dit te doen. Een paar keer wordt Marleens dwingende verzoek gevolgd door een emotionele scène, waarna ze elkaar een tijd niet zien. Mauricio zoekt echter steeds opnieuw contact en hij krijgt ook steeds weer een nieuwe ontmoeting voor elkaar. Langzaam maar zeker wordt pijnlijk duidelijk dat hij nooit van plan is geweest om zijn vrouw voor Marleen te verlaten. De Vries beschrijft in woord en handeling haar frustratie en de steeds weer tot teleurstelling leidende, ijdele hoop die ze koestert.

Wat helaas minder goed uit de verf komt, is de eigenlijke reden voor Marleens vertrek naar Argentinië: waarom zou je in Buenos Aires gaan wonen voor een man die in New York woont? Daarnaast blijft De Vries in de beschrijving van bepaalde emoties (zowel positieve als negatieve) nogal op de vlakte. Als ze Mauricio nog maar net kent, ontdekt Marleen dat ze zwanger is en pleegt abortus. Dat moet op zijn minst een bijzonder onprettige ervaring zijn en het wekt daarom verbazing dat Marleen, hoewel enigszins cynisch, toch vrij lichtvoetig over de gebeurtenis spreekt en denkt.

‘Na een kwartiertje zegt Mauricio: “Zeg, wat was eigenlijk het slechte nieuws?”
Er valt een stilte van zeker tien seconden. Ik hoor hem naar lucht happen.
“You’re pregnant?” stamelt hij uiteindelijk. “I am so shocked!”
En ja, zegt hij, hij en zijn vrouw proberen al jaren een kind te krijgen, maar dat is tot nu toe niet gelukt. Dus hij dacht eigenlijk dat hij onvruchtbaar was en dus ja, moet hij toegeven dat hij waarschijnlijk niet echt goed heeft opgepast. Maar dat wat voor keuze ik ook maak, hij achter me staat.
(…)
Een spermatoloog die denkt dat hij onvruchtbaar is. Ik zou al honderd keer mijn zaad onder de microscoop hebben gelegd.’

Kookboeken Nieuws

Naar mate hun relatie langer duurt, ontdekt Marleen dat de culturele verschillen tussen haar en Mauricio misschien nog wel groter zijn dan de fysieke afstand (hij in New York, zij in Buenos Aires). Door de beschrijving van die barrière en van de verschillende mensen die zij in Argentinië ontmoet, geeft De Vries een goed beeld van Argentinië en de Argentijnen, zij het vooral van de Argentijnse mannen. In de hiërarchie staat de Argentijnse man boven zijn vrouw; vreemdgaan wordt gezien als iets natuurlijks en onvermijdelijks: mannen zijn daartoe nu eenmaal geneigd. Opmerkelijk is dat ook De Vries doet wat Marleen de Argentijnse maatschappij verwijt: Argentijnse vrouwen komen in het boek nauwelijks aan het woord over dit fenomeen. Het zijn vooral de Argentijnse mannen die Marleen hierover aan de tand voelt, al kan dit ermee te maken hebben dat de mensen die zij spreekt vooral danspartners en taxichauffeurs zijn.

Bewonderenswaardig is dat Marleen, zowel verteller als hoofdpersoon en misschien zelfs ook auteur, zichzelf niet spaart in de beschrijving van haar relatie en haar eigen positie daarin. Ze toont haar zwakheden en stommiteiten zonder enige vorm van gêne, met gepaste zelfspot. Marleen is een eigenzinnige, intelligente maar soms naïeve vrouw, die liever kiest voor leven, liefde en dans dan voor luxe, carrière en aanzien. Haar verhaal over de tango, het inburgeren in Argentinië en haar relatie is daarom bijzonder interessant, zelfs al is niet steeds navoelbaar waarom Marleen overal volgt waar Mauricio haar leidt.


Eerder verschenen op Recensieweb


Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.