Verslag van een obsessie
In zijn The Hare with Amber Eyes reconstrueerde de Engelse keramist met Nederlandse wortels Edmund De Waal de turbulente geschiedenis van zijn familie. Een geërfde verzameling netsukes die vijf generaties in het bezit van zijn familie was, voerde hem naar Japan, Wenen en Parijs. Zijn recente boek De witte weg gaat over porselein en heeft een vergelijkbare opzet. Nu reisde De Waal onder meer naar het Chinese Jingdezhen, Dresden en Plymouth, de drie centra waar porselein werd ‘uitgevonden’. Hij noemt zijn pelgrimage het verslag van een obsessie, geobsedeerd als hij is door de verhalen achter ‘het witte goud’. Zo schrijft hij in de proloog: ‘Ik moet naar die plaatsen toe, ik moet weten hoe porselein eruitziet onder verschillende luchten, hoe wit verandert met het weer.’ De Waal is een geboren verteller die zijn observaties èn verwarringen fraai noteert. Hij voert de lezer mee naar de hektiek van de porseleinfabrieken in Jingdezhen, de hoven en alchimistische laboratoria in Dresden en Versailles en de mijnen in Engeland. Tegelijk betuigt hij eer aan de ‘geobsedeerde lijders aan de porseleinziekte’ die hem voorgingen. Zoals de jezuïet Père d’Entrecolles, de alchemist Böttger en de quaker William Cookworthy.
Al lezend pik je spelenderwijs de nodige kennis op. De Waal laat zich niet verblinden door zijn obsessies en ontzenuwt met humor mythen en pseudo-argumentaties. Hij weet zijn ervaringen knap aan zijn eigen biografie te knopen en dat is opnieuw een genot om te lezen.
De keramische vazen en schalen die Edmund de Waal meestal in series maakt, vertonen een grote affiniteit met het Verre Oosten. Ik vraag me, ook na het lezen van deze goed vertaalde publicatie opnieuw stiekem af waar Edmund de Waal beter in is: in keramiek of in woorden?
—
Eerder verschenen in Museumtijdschrift
