"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De wolkenmuzikant

Vrijdag, 26 mei, 2017

Geschreven door: Ali Bader
Artikel door: Marnix Verplancke

Identiteitscrisis in Brussel

Een Iraakse cellist ontvlucht zijn land omdat zijn instrument westers en blasfemisch zou zijn. Hij komt in Brussel terecht, maar is het daar zoveel beter? Ali Bader schreef met De wolkenmuzikant een al te schematische fabel.

[Recensie] Nabiel is een in luxe badende cellist. In het Bagdad van Saddam Hoessein werd hij op handen gedragen, maar nu de islamisten aan de macht zijn is dat wel even anders. Zijn publiek is verdwenen en zijn muziek roept alleen nog maar afgrijzen op. Wanneer hij op een dag met zijn instrument over straat loopt, wordt hij tegengehouden door het lompenproletariaat, zoals hij de groepjes opportunisten noemt die zich vroeger aansloten bij Hoessein en nu in naam van de islam mensen lastigvallen. Ze slaan zijn cello aan spaanders en scheuren zijn Ralph Lauren-overhemd van zijn lijf. Tijd om te verkassen, denkt Nabiel daarop.

En dus betaalt hij mensensmokkelaars zevenduizend dollar om een week lang achteraan in een vrachtwagen zijn behoefte te doen in een plastic zakje omdat uitstappen niet is toegestaan. Wanneer hij ten langen leste in Brussel belandt, kan hij maar een ding denken: zo’n vuil en verloederd plein, die smokkelaars hebben me bedot en me ergens in de derde wereld gedumpt. Toen hij uit Irak vertrok hadden twee dichtregels door zijn hoofd gezongen: “We gaan naar de ideale stad, ginds achter de zee, waar een kunstenaar leeft als een wolkenmuzikant.” Dat Brussel die ideale stad zou zijn, wordt met de dag twijfelachtiger, zeker nadat hij ook daar wordt lastiggevallen door islamisten en er alweer een cello in gruzelementen wordt geslagen.

Ali Baders De wolkenmuzikant laat zich nog het best lezen als een hedendaagse satirische fabel over wat het betekent om je land te moeten ontvluchten en de identiteitscrisis die daarmee gepaard gaat. Want het loopt niet goed af met Nabiel. Hij raakt filosofisch en psychologisch in de knoop, begint wartaal uit te slaan en belandt uiteindelijk zelfs tussen een stel extreem-rechtse demonstranten omdat hij ervan overtuigd is dat migranten dissonanten zijn die de Belgische harmonie verstoren.

Boekenkrant

Bader hanteert een eenvoudige, bijna kinderlijke taal, waardoor je je na verloop van tijd gaat afvragen of dit echt zijn werk is, of eerder dat van de vertaler. Een zin als “Hij legde de pizza in de oven en wachtte aan tafel tot de pizza was opgewarmd.” is tekenend voor dit boek waarin je om de haverklap op constructies stuit waarvan je haren ten berge rijzen. Is dit Baders befaamde eigenzinnige stijl, vraag je je dan af, of heeft hij de gewoonte om zomaar wat op papier te kwakken en dat in te dienen bij zijn uitgever? Je zou alleszins beter verwachten van iemand die twee keer op de longlist heeft gestaan van de International Prize for Arabic Fiction – en dus geen twee keer de Arab Booker Prize heeft gewonnen zoals op de binnenflap staat. De wolkenmuzikant is Baders eerste roman die in het Nederlands verschijnt. Misschien had de uitgever voor een andere titel kunnen kiezen.

Eerder verschenen in De Morgen

Boeken van deze Auteur:

De wolkenmuzikant

De wolkenmuzikant

De wolkenmuzikant