Te vol en tegelijk te mager
[Recensie] Laila Lalami is in 1968 geboren in Marokko en heeft in Rabat een universitaire opleiding gevolgd. Ze kreeg de mogelijkheid om verder te studeren aan het Londense University College. Daarna vertrok ze voor een vervolg naar de VS om in Los Angeles haar PhD te behalen. Sinds enkele jaren is ze professor creative writing. Met De zaak aan Highway 62 verscheen daarna in 2019 en is sinds kort in het Nederlands verkrijgbaar.
De kern van De zaak aan Highway 62 is de aanrijding waarbij de vader van Nora wordt doodgereden. Dit trieste voorval vindt plaats op een donkere avond in een klein stadje in de Mojavewoestijn. De dader is doorgereden, maar er is wel een getuige. Via hem kom je te weten dat er vermoedelijk sprake is van opzet, maar hij durft zich niet bij de politie te melden. Hij is bang voor de mogelijke gevolgen, want immigrant.
Op zichzelf is dat een prima kapstok om een verhaal aan op te hangen. Daar kan de nodige thematiek aan worden toegevoegd om een en ander te verlevendigen en in context te plaatsen. Lalami weet zich helaas niet te beperken want wat krijg je als lezer een hoop ellende te verstouwen in circa 320 pagina’s!
Het gaat over de aanleiding tot de emigratie van het gezin vanuit Marokko. De moeite die het kost om een bestaan in de VS op te bouwen. Het onzekere bestaan als illegalen. Die hebben te maken met vreemdelingenhaat en racisme, net als degenen trouwens die inmiddels een legale status hebben zoals de familie van Nora.
Nora heeft ook nog eens te maken met een moeder die haar keuzes niet kan respecteren in tegenstelling tot die van haar andere dochter. De jaloezie tussen Nora en haar zus is daarnaar terug te leiden, die doorwerkt in de afhandeling van de erfenis. Met name het restaurant, de zaak uit de titel, die overigens ook kan verwijzen naar die opzettelijke aanrijding, is een splijtzwam. Nora komt daarin tegenover haar moeder en haar zus te staan. Een extra complicatie is dat Nora iets over haar vader heeft ontdekt, iets waarvan zij meent dat het beter is dat haar moeder het niet te weten komt. Het helpt Nora niet bij haar rouwverwerking.
Vol met thema’s met een magere uitwerking
En dan zijn we er nog niet. Aan het woord komt ook nog een agent die een veteraan is van het Amerikaanse leger en van wie vooral zijn vriend en medeveteraan Fierro kampt met PTSS met voorspelbare gevolgen. En dan is er ook nog het zakelijke conflict tussen Nora’s vader en de eigenaar van de naburige uitspanning.
Dit alles wordt verteld via negen verschillende personen, ieder vanuit zijn of haar eigen perspectief. Dat is op zichzelf een aardige vondst, maar Lalami is er niet in geslaagd om die personen een eigen, onderscheidende stem te geven. Ze praten allemaal op dezelfde toon terwijl er alle aanleiding is om juist daar de verschillen uit te vergroten. Een gemiste kans.
Terug naar Nora, de belangrijkste verteller uit De zaak aan Highway 62. Behalve dat zij zich door haar moeder miskend voelt, de ongemakkelijke verhouding tot haar zus en die te kampen heeft met de emotionele nasleep van de plotselinge dood van haar dierbare vader heeft zij ook nog te doen met een ontluikende liefde met onderweg de nodige hindernissen.
Het is veel, veel te veel. De zaak aan Highway 62 barst uit zijn voegen van de thematiek die, hoe kan het anders, vaak niet verder komt dan oppervlakkige, magere uitwerking. Laila Lalami weet desondanks de aandacht moeiteloos gevangen te houden. Je bent benieuwd naar de afloop en daarbij gaat het naar mijn mening gruwelijk mis. Driehonderd pagina’s van ellende en tegenslag en dan in een kort tijdsbestek komt alles toch nog op zijn pootjes terecht wat Nora betreft. Het is een afloop die niet past bij wat daarvoor is gebeurd, maar ja, Hollywood ligt om de hoek. Verfilming kan eigenlijk niet uitblijven, sla maar vast tissues in!
—
Eerder verschenen op JKleest
