Lange tijd goed, maar matig einde
[Recensie] Toeval kan een grote rol spelen in iemands leven. In romans is het een veel gebruikte manier om het verhaal voort te stuwen en het verhaal op een bepaalde manier te laten aflopen. Soms speelt het een zodanig grote rol dat het de grenzen van geloofwaardigheid tart. Denk aan mij van Frances Liardet is een voorbeeld van zo’n boek waarin er net even te veel toevalligheden voorkomen.
Nieuwe start begint dramatisch
Denk aan mij speelt zich af tussen ongeveer 1942 en 1974, waarbij het laatstgenoemde jaar het beginpunt is van het vertelheden. Het loopt daarna nog even door. We beginnen in 1942 in een schuilkelder in Egypte tijdens een zwaar bombardement op Alexandrië. Daarin bevinden zich de Egyptische Yvette en de Engelse gevechtspiloot James. Hun handen raken elkaar voor het eerst, zij zoeken steun bij elkaar.
Kort daarna wordt het vliegtuig van James tijdens een luchtgevecht geraakt en hij stort neer. James wordt gevangen genomen, komt in kampen terecht en hij heeft het zwaar. Hij is een van de weinigen die dat weet te overleven.
Na de oorlog ontmoeten de twee elkaar weer. Zij trouwen en vertrekken naar Engeland. James laat zich tot priester wijden. Tien jaar na de dood van zijn vrouw reageert hij in een opwelling op een vacature in Upton, min of meer terug naar de omgeving waar hij na de oorlog begon. Hij heeft behoefte aan een nieuwe omgeving, een frisse start.
Als hij zou hebben geweten wat hem in Upton te wachten stond, zou hij allicht een andere keuze hebben gemaakt. Hij vindt een sjaal die hem bekend voorkomt, maar hij weet niet direct waarvan. Die vondst vormt het beginpunt van een verhaal waarin gebeurtenissen uit het verleden zijn leven op zijn kop zetten. Hij maakt van alles mee, het is een emotionele achtbaan, maar hij krijgt ook de kans op een volledig nieuwe start. Maar hij moet dan wel met zijn verleden in het reine zien te komen.
Het einde valt niet mee
Liardet gebruikt een beproefd recept. Denk aan mij bevat heel wat tijdsprongen en perspectiefwisselingen, wat het lezen soms vertraagt, hoewel zij het de lezer zelden echt moeilijk maakt. De tekst is goed te volgen, maar doet soms wel wat oubollig aan.
Het bevat meerdere interessante verhaallijnen. Het huwelijk tussen Yvette en James kwam door een dramatische gebeurtenis onder hoogspanning te staan. James raakte versteend en Yvette wist hem niet meer te bereiken. Haar (platonische??) relatie met de man die een schilderij van haar wil maken was hiervan een gevolg. Die gevonden sjaal zet James op het spoor van er toen is voorgevallen.
Jaren later is de band tussen James en zijn zoon toe aan reparatie als zijn zoon hem de rug toekeert. Dan heeft James ook nog eens een meerdere met wie hij aanvankelijk niet overweg kan, gaat hij twijfelen aan zijn geloof en komt hij in aanraking met een vrouw die hem het hoofd op hol brengt.
Het is wat veel, maar Liardet weet al die verhaallijnen kundig aan elkaar te knopen. Maar, daarbij speelt toeval wel een heel grote rol, te groot naar mijn smaak. Het gebruik daarvan is een te vaak gebruikte kunstgreep om het geloofwaardig te houden.
Desondanks lag Denk aan mij lange tijd op koers voor een bovengemiddelde waardering. Tegen het einde krijgt het religieuze sausje de overhand. De te sterke smaak daarvan doet het geheel geen goed. De al te gelukkige afloop versterkt het gevoel van lichte teleurstelling. Spijtig, want voor een groot deel is Denk aan mij prima te verteren.
—
Eerder verschenen op jkleest
