Dungeon crawlen in de duinen
[Recensie] Erik en Zoë, bovenbouwers op het Eschercollege in Den Haag, klimmen stiekem een verlaten bunker van de Duitse Atlantikwall uit de Tweede Wereldoorlog in. Tussen de lege chipszakken en gebruikte condooms vinden ze een vreemde ring met een occult symbool. Op internet kan Erik er niets over vinden, dus hij gaat verder op onderzoek uit. Hij krijgt het vermoeden dat er in de Scheveningse duinen een nog onontdekte bunker ligt, misschien zelfs wel een heel ondergronds complex. Samen met Zoë, hun vrienden Matthijs, Merel en Jerry, en flink wat gereedschap trekt hij ‘s nachts het natuurgebied in.
Al gauw stuit het groepje op een reusachtig verborgen gangenstelsel, dat bovendien een gruwelijk geheim blijkt te herbergen. Diep binnenin het complex leeft een groep naziwetenschappers voor wie de tijd sinds 1944 stil is blijven staan. Met hun bovennatuurlijke experimenten proberen ze de oude Germaanse god Wodan naar het heden halen, zodat hij het Derde Rijk kan uitroepen onder zijn heerschappij. Op Dertiendagh, de oude Germaanse naam voor Driekoningen, zal het nieuwe tijdperk aanbreken. Erik en zijn vrienden besluiten die gebeurtenis koste wat kost te verhinderen.
Dertiendagh is een spannende, soepel geschreven YA-thriller met een geslaagde mengeling van historische, bovennatuurlijke en science fiction-elementen. Het grootste deel van het boek leest als een spannende navertelling van een computerspel of role-playing game. De hoofdpersonen banen zich een weg door een ondergronds doolhof vol met vallen en geheime deuren, ontdekken verborgen schatten en gaan de strijd aan met levensgevaarlijke vijanden. Toch zijn ze geen doorgewinterde avonturiers, maar moeten ze tussendoor terug naar hun normale leven – optreden met de band op een schoolfeest, kerstshoppen in de binnenstad, ruziën met hun ouders – terwijl de fatale dag toch steeds dichterbij blijft komen. Dat contrast is een van de krachtigste elementen van het verhaal en maakt de personages bereikbaar en sympathiek.
Ook hun karakters, met een paar grove streken neergezet, zijn levendig en overtuigend. De impulsieve acties van de drie puberjongens geven sturing aan de plot en hun onderling gebekvecht vergroot de gespannen sfeer. Erik is een piekeraar die alleen achter het drumstel zijn hoofd kan stilzetten en sinds de dood van zijn moeder worstelt met zijn relatie tot zijn vader. Jerry, die het thuis door geldproblemen moeilijk heeft, stelt zich cynisch en recalcitrant op, maar is uiteindelijk degene die een cruciale heldendaad verricht. Matthijs, de vurige sexy macho, is gefascineerd door oude culturen en heeft zich voor een tattoo al een keer in de Kelten en Germanen verdiept. Op het laatst krijgt hij een woede-uitbarsting, omdat hij vindt dat de Wodan-aanhangers het Germaanse erfgoed geweld aandoen:
“‘Zo zijn de Germanen niet. Die Everhart doet net alsof het een stel freaking racisten zijn die alleen maar mensen willen afslachten,’ zei Matthijs verhit. ‘Maar de Germanen waren superontwikkeld, met heel veel aandacht voor mythologie en poëzie. Ik geloof er niks van dat het echt zulke monsters waren.’”
Nog los van de tijdreizende nazi’s staat Dertiendagh bol van de onwaarschijnlijkheden waar de liefhebber juist van zal smullen – fictieve natuurfenomenen als ‘tellurische stromen’ en ‘iridiumgoud’, maar ook metershoge zalen en gangenstelsels die blijkbaar zonder problemen zijn aangelegd onder het mulle duinzand. Storender is dat de auteurs wat betreft hun politieke boodschap een beetje hun eigen glazen ingooien. Voor een roman waarin de helden het tegen een racistische, seksistische groepering opnemen, is het een gemiste kans dat de hoofdpersoon toch weer gewoon een witte, blonde jongen is en de rolverdeling tussen hem en zijn crush lekker traditioneel blijft. Merel – “slimmer dan de meeste mensen”, vegetariër en natuuractiviste, kortom een mondig, zelfstandig type – verandert door een handig geplaatst spuitje in een kwetsbaar slachtoffer dat voortdurend bevend door de knieën zakt als Erik er niet is om haar op te vangen. Haar genezing tegen het einde van het boek helpt haar nauwelijks over dat gedrag heen. Toch is Dertiendagh op dat punt niet anders dan de gemiddelde Hollywoodfilm en intussen wel minstens zo spannend en vele keren origineler.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
