Katholieke Ierland van de jaren tachtig
[Recensie] Dit soort kleinigheden speelt zich af in het Ierland van 1985. Je volgt kolen- en houthandelaar Bill Furlong. Wanneer hij vlak voor kerst een bestelling aflevert bij het klooster komt hij tot een schrikbarende ontdekking. Jonge vrouwen worden daar onder het mom van heropvoeding uitgebuit in de wasserette. Op kerstavond moet hij daar weer een bestelling leveren. Eenmaal daar aangekomen neemt hij een beslissing die zijn leven zal veranderen.
Het leven van Bill Furlong wordt door Keegan heel uitgebreid uiteengezet. Je komt te weten hoe zijn jeugd was, hoe hij zijn bedrijf heeft opgebouwd en wat voor man hij is. Hij is een echte familieman, getrouwd met Eileen en samen hebben ze 5 dochters. Door Keegan wordt hij echter nooit bij zijn voornaam genoemd, hij is altijd ‘Furlong’. Alleen in dialogen, wanneer hij wordt aangesproken of zoiets, noemen de personages hem Bill. Dat Keegan hem alleen bij zijn achternaam noemt, zorgt ervoor dat ze een bepaalde afstand creëert tussen Bill en de lezer, terwijl hij juist een soort ‘vriend’ zou moeten worden.
Als lezer zit je wel echt in het hoofd van Bill. Alles wat hij ziet en denkt wordt beschreven. Het mooie aan dit boek is dat de aandacht ook alleen voor Bill is. Andere personages doen er bijna niet toe. Ze worden terloops genoemd of er wordt een conversatie met ze gevoerd, maar ze hebben verder geen rol in het verhaal zelf.
Hoewel het boekje 111 pagina’s bevat, beslaat het verhaal daar maar 97 van. Pas in de laatste vijf bladzijden maakt Bill de keuze die zijn leven voor altijd zal veranderen. Afgaande op de flaptekst had ik verwacht dat die keuze juist aan het begin gemaakt zou worden en dat het zou gaan over hoe het dan zijn leven heeft veranderd. Helaas kom je dat nu niet te weten. Het is dus een redelijk open einde en eigenlijk krijg je geen antwoord op de grote vraag.
Zoals in de flaptekst al te lezen is, worden er in het klooster jonge vrouwen uitgebuit in de wasserette onder het mom van heropvoeding. Dit is ook daadwerkelijk gebeurd in Ierland en de laatste wasserette is pas in 1996 gesloten. 25 jaar geleden, ik was toen 1 jaar. Het is onvoorstelbaar dat zoiets plaats heeft kunnen vinden in het moderne Europa van de late 20e eeuw. Naast dat het verschrikkelijk is wat daar gebeurd is, is het ook heel leerzaam. Een stukje geschiedenis wat ik nog niet kende.
Door Colm Tóiblín en Hilary Mantel wordt er met lovende woorden geschreven over Dit soort kleinigheden. Ik quote Hilary Mantel: “Het gaat over de wereld en de fundamentele vragen over medeplichtigheid, over de hoop op verandering en over hoe moeizaam die te bewerkstelligen is, en over de complexe aard van herstel.” Zelf heb ik dit niet terug kunnen vinden in het verhaal. Wellicht ben ik er met de verkeerde intentie ingestapt en was ik op zoek naar die verandering die de flaptekst mij beloofde en heb ik de hele rode draad of het moreel gemist. Voor nu is het voor mij geen literair pareltje, maar meer een verhaal over een lieve man en papa die het beste wil voor zijn gezin en daar hard voor werkt. Misschien, als ik het in de toekomst weer eens oppak en opnieuw lees, komt de boodschap wel binnen. 2,5 sterren voor Dit soort kleinigheden.
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
