"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Donkere dagen, heldere nachten

Zaterdag, 25 september, 2021

Geschreven door: Jeroen Kraakman
Artikel door: Johan Klein Haneveld

Beoordeel dit boek niet op zijn kaft!

[Recensie] Ik was aangenaam verrast door deze bundel van Jeroen Kraakman. Verrast ook omdat de inhoud heel anders was dan ik op basis van de omslag had verwacht. De omslag, met de titels van de verhalen, suggereert een bundel realistische verhalen met een literaire insteek. Als ik de auteur niet had gekend, had ik hem dan ook laten liggen. De verhalen bleken echter voor het grootste deel tot het fantastische genre te behoren – zich wel afspelend in een wereld die lijkt op de onze, maar onder een bovennatuurlijke, of anderszins onwaarschijnlijke invloed, die of leidt tot verwondering (in de magisch realistische verhalen) of tot angst en vernietiging (de horrorverhalen). Er staat zelfs een heus sciencefictionverhaal in de bundel. De paar verhalen die niet tot het fantastische genre te rekenen zijn, hebben toch iets van die sfeer in de manier waarop ze verteld worden, alsof ze zich afspelen in een ‘hightened reality’ (als hier een goed Nederlands woord voor bestaat, laat het me weten).

Ze zijn ook nog eens heel sterk. Kraakman zoekt de verwondering of de angst in het gewone, niet in het kosmische. Hij richt zich dan ook op de karakters die hij met trefzekere pennenstreken schetst. Vaak zijn het jonge mensen, die teleurgesteld zijn geraakt of het leven als doelloos ervaren. Ze drinken wijn uit kartonnen pakken, roken en proberen het te maken als muzikant, maar falen daarin. Ze komen over als verbaasd over de wending die hun leven heeft genomen, de idealen die ze hadden zijn vervlogen en nu zoeken ze naar een manier om te overleven, om staande te blijven. En dan komt er of een uitnodiging voorbij voor een feest in een achtertuin, of wordt de maan rood en is er een waarschuwing om niet omhoog te kijken.

Een zekere weemoed doortrekt de verhalen, maar ook een lust tot leven (die ook in de gedichten is terug te vinden) – een oproep om niet in de lusteloosheid te blijven steken maar daar bewust uit te treden. Jeroens liefde voor zijn karakters is duidelijk. Ook weet hij heel goed de atmosfeer weer te geven waarin de verhalen zich afspelen. Een verlaten stuk strand komt echt tot leven, iemand die de nacht doorbrengt aan de oever van het IJsselmeer. Ook een voetbalveldje in het donker wordt angstaanjagend als Jeroen het beschrijft. Mooi is dat hij hiervoor geen lange zinnen nodig heeft of ingewikkelde woorden. Als een echte taalvirtuoos weet hij dat eenvoud soms het beste is. Misschien iets te veel eenvoud, want soms vond ik dat bepaalde woorden wel te snel herhaald werden, waar wellicht toch een alternatief voor mogelijk was. Oh, en ik ben niet altijd gecharmeerd van het perspectief van de alwetende verteller, waardoor verhalen soms beginnen met een beschrijving van de omstandigheden en karakters van buitenaf worden weergegeven, maar dat is een kwestie van smaak.

Ikzelf zou meer op de huid hebben gezeten van de karakters. Ik denk echter dat de gekozen vertelstijl wel weer past bij de wat melancholieke sfeer van de verhalen en daar zelfs aan bijdragen. Het is duidelijk dat Jeroen een talentvolle schrijver is en misschien wel met name in het fantastische genre (iets dat hijzelf wellicht niet eens verwacht had). Ik zou het daarom jammer vinden als lezers van magisch realistische verhalen en horrorverhalen deze bundel links zouden laten liggen op basis van de wel heel serieus ogende cover. Ze zouden een schatkamer van origineel en persoonlijk genrewerk mislopen. Dus hou je van magische verhalen, van een stukje gruwel op zijn tijd en rillingen op je rug, van vervreemding en betovering? Lees dan deze bundel! Je zult niet teleurgesteld worden! En van Jeroen hoop ik ook verhalen tegen te komen in de genrepublicaties die Nederland rijk is. Hij zou een welkome nieuwe stem zijn in de bundels en tijdschriften!

Het Weer Magazine

Eerder verschenen op Hebban

Boeken van deze Auteur:

Als de dichter zingt

Donkere dagen, heldere nachten