Een geslaagd maar toch ook bizar debuut vol woordgrapjes en dubbelzinnigheden
[Recensie] In een slaperig grensstadje worden er de laatste tijd veel zelfmoorden gepleegd in het treinstation. Dit zorgt voor de nodige vertragingen van de treinen, en daar houdt kaartjesknipper Felix absoluut niet van. Hij gaat op onderzoek uit en ontdekt de waarheid. Hij besluit zijn diensten aan te bieden aan de misdadigers, omdat hij het beter kan. Tegelijk lukt het hem om zijn naasten op een verkeerd spoor te zetten.
Met Dood spoor heeft Roel van Espen een bijzonder debuut neergezet. Een thriller die leest als een sneltrein en je meeneemt in het misdaadmilieu.
Het verhaal brengt ons bij kaartjesknipper Felix, die samenwoont met zijn dochter Nancy en kleinzoon Bee Gee. Felix gaat nog steeds met veel plezier werken, hij is dan ook dol op treinen. Zeker als ze stipt zijn. Thuis speelt hij samen met zijn kleinkind met miniatuurtreintjes. Het is het lichtpuntje in de familie, want ze hebben het niet breed. Vooral Nancy zit diep in de schulden, waardoor ze nu ‘s avonds in de bar Daddy’s Secret werkt. Wanneer Felix het geheim achter de vele zelfmoorden ontdekt, besluit hij dat dit de gelegenheid is om zijn dochter te helpen. Wie weet er dan ook meer van treinen dan hijzelf? En een ongeluk is snel gebeurd.
Het duurt enkele hoofdstukken vooraleer het verhaal echt op gang komt. In het begin leer je de personages kennen, en is het vooral ook wennen aan de speciale manier waarop het boek is geschreven. Bij een thriller verwacht je vooral veel spanning en actie, en dat laat hier toch even op zich wachten. Wel onmiddellijk aanwezig is de typische humor waarvan dit boek is doorspekt. Goed gevonden woordgrapjes, dubbelzinnigheden en andere dubbele bodems zijn de basis voor dit boek vol humor. Flauwe humor waar je toch om moet lachen, afgewisseld met net serieus bedoelde humor.
‘Een goed gevulde papiermand is nuttiger dan de beste computer’, zei een Amerikaans politicus ooit. Hij had die wijsheid beter ergens opgeschreven. Blz. 23 ‘Het perron van spoor 5 ligt erbij als een onbewoond Robinsoneiland waarnaar zelfs Vrijdag de boot heeft gemist’. Blz. 79.
Het concept van het boek is grappig en goed gevonden. Al is de hele samenhang eigenlijk van belang. Je moet ook wel van houden van dit genre, en het absoluut niet te vergelijken met de meeste thrillers die we kennen. De plot is niet ingewikkeld of erg geniaal, er zijn geen razend spannende acties. Wel is er volop humor. Dit gecombineerd met gevaarlijke maffiapraktijken en bedenkingen van de auteur/verteller, staat garant voor een avondje vermakelijk leesplezier.
Op het vlak van personages springt vooral kaartjesknipper Felix eruit. Dit is het personage dat het beste is uitgewerkt, en ook de hoofdrol speelt in het verhaal. Het vertelperspectief gebeurt echter vanuit een derde persoon, een verteller als het ware. Deze kun je als de auteur beschouwen of gewoon als een fictief verteller. Die opent de hoofdstukken en leidt het verhaal in goede banen, tussen de vele dialogen door. Iets wat goed werkt in dit boek.
Roel van Espen heeft een heel uitgesproken en specifieke schrijfstijl, waar je van houdt of niet. De schrijftaal is niet heel gemakkelijk, soms komen er minder frequente bewoordingen of filosofische gedachten aan te pas die maakt dat het lachen en entertainen soms even wisselt voor een iets serieuzere passage. Zoals de verwijzing naar Fibonacci of Dvořák. Daarnaast wordt alles in het boek gedetailleerd beschreven, zoals de handelingen van de personages en de omgevingen waarin ze terecht komen. Dit maakt dat je alles als het ware voor je ogen ziet gebeuren. Gelukkig van op afstand, iets wat de doelwitten in dit verhaal beter ook hadden gedaan. Afstand houden.
Dood spoor is een van de meest bizarre boeken die ik ooit heb gelezen. En dat bedoel ik niet negatief. Wel had ik in het begin wat tijd nodig om te wennen aan de schrijfstijl, en duurde het toch enkele hoofdstukken eer ik helemaal in het verhaal zat. Ik kon de vele humor absoluut smaken, en vaak zat ik met een lach achter mijn boek. Alleen miste ik toch wel wat spanning. Die was er met momenten zeker, maar globaal gezien schoot het toch wat tekort voor een thriller. Maar het unieke concept dat Roel van Espen hier heeft neergezet maakt veel goed. Noem het dus maar gewoon een ‘stationsromannetje voor gevorderden’, dat dekt de lading het beste. Voor mij was Dood spoor geen eindhalte, en ik ben benieuwd wat deze auteur nog meer in het vat heeft.
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
