"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Duizend & ik

Zaterdag, 3 juni, 2023

Geschreven door: Yorick Goldewijk, Yvonne Lacet
Artikel door: Sanne de Jong

Ontdek de waarheid

[Recensie] Na het winnen van de Gouden Griffel met Films die nergens draaien moest Yorick Goldewijk aan de bak om een net zo goed boek af te leveren. Films die nergens draaien is een favoriet van velen, dus dit was zeker geen gemakkelijke klus. Met Duizend & ik heeft Goldewijk iets heel anders neergezet: een boek dat je aan het denken zet en waar je pas tegen het einde achter de waarheid komt.

Principes en regels
Acht leeft in de wereld Surdus. Elke dag is voor haar hetzelfde: ze staat op, gaat naar de Promenade waar je de hele dag de Principes hoort, daar gaat ze met de trein naar haar werk, vult de hele dag de meest makkelijke vragen in op de computer en vervolgens gaat ze weer naar haar cel in de woontoren om te slapen. Elke dag precies hetzelfde. Waarom doet ze dit eigenlijk? Iedereen op Surdus moet zo leven om een zinvol bestaan overzee te mogen leiden. Maar voor Acht is dit leven al heel zwaar. Ze gaat niet zo makkelijk op in de massa als de andere meisjes. Je mag niet iemand zijn op Surdus en dus loopt Acht een groot gevaar. Helemaal wanneer iemand haar ziet: Duizend.

Yorick Goldewijk werkt als muzikant, waarbij hij muziek schrijft voor van alles, van games tot aan films. Toch wilde hij ook altijd al schrijver worden. In 2019 werd dit werkelijkheid met zijn eerste boek Billy Extra Plankgas. Daarna schreef hij nog een tweede deel van Billy Extra Plankgas en maakte hij samen met zijn vrouw het prentenboek Hier zijn draken. Goldewijk brak in 2021 door met Films die nergens draaien. In 2022 behaalde dit boek de shortlist voor de Boon Literatuurprijs, stond het op de tweede plek in de Grote Vriendelijke 100 en won het de Gouden Griffel. Duizend & ik is het vijfde boek dat Goldewijk heeft geschreven.

Duizend & ik is een boek waarbij het is lastig is om een recensie over te schrijven, omdat het hele verhaal staat op de ontknoping aan het einde. Het is daarom belangrijk dat je na het lezen van deze recensie het boek gaat lezen, zodat je weet hoe het verhaal in elkaar zit!

Pf

Niet genieten
Waar we in ons leven vaak de focus leggen op “Kijk mij”, “Kijk hoe mooi mijn leven is” en “Kijk mij genieten”, is het in de wereld van Acht juist de bedoeling dat je niet afdwaalt. Je hoort niet te genieten van die ene zonnestraal die op je gezicht schijnt of van het geluid van de zee als er een golf op het strand spoelt. Acht geniet hier dus wel van, maar dat wil ze helemaal niet. Ze wil ook kunnen leven zoals de anderen en dingen kunnen laten. Toch lukt het haar niet om in de massa op te gaan. 

Dit boek voelt misschien wat futuristisch aan. Een wereld waar drones de macht hebben en waar je geen eigen wil hebt. Een wereld waar je niet jezelf mag zijn, maar waar je een nummer bent. Je hebt niets te zeggen en als je denkt dat je wel wat in te brengen hebt, dan word je vernietigd. Iets wat niet altijd bij iedereen in de smaak valt. Het is daarom een gewaagde keuze geweest van Goldewijk, maar de auteur weet je aandacht onwijs goed vast te houden.

Je bent niet alleen
Op een gegeven moment ziet Acht dat iemand in de massa naar haar kijkt. Iemand ziet haar. Iets wat niet hoort te kunnen in Surdus, maar toch gebeurt het. Is Acht dan misschien toch niet de enige die anders is? Is er meer dan de wereld Surdus? Allerlei vragen komen naar boven en Acht probeert haar wereld te doorbreken. Acht ontmoet Duizend, een meisje waarmee ze kan praten en die op haar lijkt. Acht komt erachter dat iets simpels als een glimlach het verschil kan maken.

Op een gegeven moment ga je twijfelen of Acht en Duizend gevoelens voor elkaar ontwikkelen, maar richting het einde van het verhaal wordt duidelijk hoe de wereld in elkaar steekt:

“’Wij zijn samen,’ zeg je. ‘Als enigen op de hele wereld.’
‘Waarom wij wel?’
‘Omdat we zusjes zijn.’”

Duizend & ik is een uniek boek, waarin allerlei emoties naar boven komen en waardoor je weer anders naar het leven kijkt. Een boek dat je zelf moet lezen om het volledig te kunnen begrijpen. Pas daarna weet je wie Acht is, hoe Surdus werkt en hoe het boek een bijzondere kijk op de wereld geeft.

—  

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow