"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Een jaar uit het leven van Gesine Cresspahl

Vrijdag, 21 mei, 2021

Geschreven door: Uwe Johnson
Artikel door: Nico Hylkema

Een moeder, een dochter, New York en Duitsland in de vorige eeuw

[Recensie] De geschiedenis van Duitsland in de vorige eeuw, de Verenigde Staten eind jaren zestig en een alleenstaande moeder met haar elfjarige dochter in dat New York, en dat alles in een verhaal van ruim 1600 pagina’s. Dit is Een jaar uit het leven van Gesine Cresspahl van Uwe Johnson.

Wanneer je zoveel verhaallijnen zonder grenzen door elkaar laat vertellen en dan toch blijft boeien, dan heb je een meesterwerk geschreven. De Duits-Amerikaanse schrijver Uwe Johnson, schreef dit werk in drie delen na zijn verblijf in New York in 1967 en 1968. Het laatste deel verscheen uiteindelijk in 1983.

Gesine Cresspahl vertelt haar dochter Marie in een dagelijks relaas de geschiedenis van haar familie in het Duitsland van de jaren dertig tot en met de jaren zestig. Haar vader ontvluchtte de nazi´s en Gesine ontvlucht de DDR van de communistische dictatuur.

Het is niet alleen de geschiedenis van Duitsland die Uwe Johnson in dagdagelijkse pagin’s voorbij laat komen. Gesine vertelt ook wat er dagelijks in de New York Times staat. Het aantal doden in Vietnam, de verschillende hoofdthema´s in de krant, die voor haar als een oude tante de wereld beschrijft.

Boekenkrant

Gesine heeft ook haar eigen leven te vertellen. Haar relatie met vriend D.E., de ervaringen van Marie in het dagelijks leven in New York. En Johnson weeft al deze verhalen op een onnavolgbare wijze in elkaar. Het is hooguit in het eerste hoofdstuk verwarrend, maar als je het eenmaal door hebt, laat het je niet meer los.

Zestienhonderd pagina’s achter elkaar lezen is amper te doen, het boek in de oorspronkelijke drie delen lezen neemt al voldoende tijd in beslag. Dagelijks genieten van enkele hoofdstukken is ook een manier om van dit meesterwerk te genieten. De verschillende mogelijkheden tonen nogmaals aan, hoe een groot kunstenaar Johnson was. De vertaling van Marc Hoogma doet hem eer aan. Dat vergoelijkt, dat Nederland zo lang heeft moeten wachten op dit boek.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub Van Alles