Een onderhuidse sfeer
[Recensie] Eenzaamheid is opgedragen “Aan alle eenzamen, waar ook ter wereld”. Daaruit blijkt de diepe verwantschap die Joris van Casteren met deze mensen voelt en het zegt ook veel over zijn eigen gemoedstoestand die door alle gebeurtenissen in dit boek heen speelt waardoor alles een zekere melancholie uitstraalt.
Bijna terloops vertelt hij aan het begin dat hij gescheiden is en dat lijkt de aanleiding voor zijn gevoel van eenzaamheid. Het lijkt alsof hij de richting in zijn leven kwijt is want het boekje is een aaneenschakeling van reizen, impressies tijdens bezoeken aan mensen en plaatsen en toevallige ontmoetingen met mensen. Daar tussendoor vertelt hij af en toe iets over zichzelf en ook over het feit dat hij de dichter Starik opvolgt die betrokken is bij uitvaarten van mensen zonder nabestaanden. Jaarlijks zijn er in Amsterdam 400 van dergelijke uitvaarten.
Joris van Casteren leert een celliste kennen en hij trekt met haar op en zijn leven verandert dor hun vriendschap: “Door Sara ben ik weer een we” (p. 125). Wanneer zij echter naar China vertrekt voor concerten, gaat hij niet mee en is hij opnieuw alleen. Het boekje eindigt daarom met deze woorden: “Welkom terug: eenzaamheid” (p. 127).
Wat is eenzaamheid? “Echte eenzaamheid communiceert niet” zegt Joris van Casteren treffend; het is vaak een stil gevoel dat iemand met zich meebrengt en daarover praten is het overwinnen van een innerlijke drempel. Hij constateert dat we in de verstedelijkte samenleving dicht bij elkaar wonen maar misschien juist daardoor wel langs elkaar heen leven. Onze technische mogelijkheden maken communicatie volop maken en we gebruiken die ook maar blijkbaar hebben we iets ánders nodig: echt contact, menselijke aandacht en warmte.
Uit onderzoek blijkt dat 3,5 miljoen Nederlanders zich in meer of mindere mate eenzaam voelt; dit zijn met name oudere mensen die gescheiden zijn en weduwen.
Eenzaamheid is in een korte, directe stijl geschreven.
Joris van Casteren is journalist en debuteerde in 2008 waarvoor hij de AKO Literatuurprijs ontving.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
