Vier jaar buffelen
Voormalig PvdA-Kamerlid ziet terug op het politieke handwerk
[Recensie] Valt er iets te bereiken tijdens een Kamerlidmaatschap dat slechts één periode duurt? Roelof van Laar vindt van wel en hij besloot een boek te wijden aan zijn p0olitieke werkzaamheden.
Het betreft hier de afgelopen parlementaire periode (2012-2027) waarin het kabinet-Rutte II (VVD-PvdA) ‘regeerde’, dat steunde op een steeds kleiner wordende meerderheid in de Tweede Kamer en op een minderheid in de Eerste Kamer.
Roelof van Laar (1981) studeerde politicologie in Leiden en was onder meer actief in de studentenpolitiek. Hij was medeoprichter en directeur van de stichting Stop Kindermisbruik en lid van de gemeenteraad van Leiden. In 2013 verving hij tijdelijk een zwangere partijgenote als lid van de Tweede Kamer en daarna vervulde hij een ontstane vacature. In 2017 werd hij niet herkozen.
In dit boek schetst hij hoe hard de lobbyisten zich inspannen om vooral de leden van de coalitiefracties over te halen tot de standpunten van hun opdrachtgevers. Met name de lobbyisten voor ontwikkelingssamenwerking weten hem te vinden, ook omdat de VVD niet veel met hen op heeft. Hij legt uit hoe hij met hulp van de SGP en het CDA extra geld weet te ritselen voor vaccinaties in de Derde Wereld, ondanks het feit dat zijn ‘eigen’ minister Lilian Ploumen geen ‘geschuif’ met geld wil.
Als Kamerlid krijgt Van Laar nog niet direct een eigen portefeuille. Hij gebruikt zijn tijd om een onderzoeksvoorstel te schrijven voor de positie van doven in Nederland. Een en ander leidt uiteindelijk tot het indienen van een initiatiefwet voor de erkenning van de Nederlandse gebarentaal. Helaas ziet de Raad van State dit slechts als een symbolische wet.
Na het vertrek van Myrthe Hilkens krijgt Van Laar de portefeuille ontwikkelingssamenwerking. Dat betekent veel reizen: “Mijn reisgenoten kennen elkaar al en ik vind niet echt aansluiting. Dat wil ik ook eigenlijk niet…Ook in de jaren daarna zal het me niet lukken een band met ze op te bouwen. Misschien is dat wel mijn grootste makke, dat ik er niet in slaag persoonlijke relaties op te bouwen met mensen die politiek ver van me af staan.” Nadat Joost Taverne VVD-woordvoerder Ontwikkelingssamenwerking was geworden maakte hij een grapje dat Van Laar niet kon waarderen. “Ik weet dat het een karakterfout van mij is, maar ik wist dat het nooit meer goed zou komen tussen hem en mij.”
Ook de samenwerking met zijn ‘eigen’ minister Ronald Plasterk loopt stroef, evenals die met staatssecretaris Jetta Klijnsma.
Tijdens de leiderschapsverkiezing in de PvdA sprak Van Laar openlijk zijn steun uit voor Lodewijk Asscher. “Lodewijk ken ik nauwelijks, maar ik heb bewondering voor zijn strijd tegen misstanden in de prostitutie in de tijd dat hij nog wethouder was. Ik heb ontzag voor zijn kracht in het debat en hij was een goede minister. Belangrijker is dat ik niet meer in Diederik geloof.”
Van Laar raakt helemaal van de leg als hij hoort dat hij op plaats 45 van de kandidatenlijst is gezet, volstrekt onverkiesbaar. Blijkbaar had hij ook weinig draagvlak binnen zijn eigen partij. Zelf denkt hij daar anders over: “Geen waardering voor al het werk dat ik heb gedaan. Geen beloning voor alle resultaten die ik heb geboekt…” Overigens is Van Laar niet de enige die dit overkomt. “Is het een afrekening met de fractie, na jaren loyaliteit? Het voelt wel zo.”
In zijn Nawoord laat Van Laar weten dat hij zich geen slachtoffer voelt van fractiediscipline. Hij kreeg veel ruimte. “Ik kon zelf de onderwerpen kiezen waar ik aandacht voor wilde vragen en meestal kon ik ook zelf de insteek bepalen.” Wel was de ruimte van de fractie beperkt door coalitieafspraken.
“Ik hou van de Partij van de Arbeid…Ik was geen ontevreden Kamerlid… Samenvattend: Ik heb invloed geruild voor geluk. Dat is geen slechte ruil, al zou ik zo weer ruilen. De kans om de wereld eerlijker te maken, is wel wat geluk waard.”
In dit boek komt Roelof van Laar als een ijdele, wat wereldvreemde do gooder, die zich te sterk laat leiden door zijn persoonlijke antipathieën. Als hij die eigenschap niet had gehad zou hij meer hebben kunnen bereiken. Ondanks enkele persoonlijke succesjes, die hij breed uitvent, is hij ongeschikt voor het politieke spel met al zijn nuances. Het boek kan ook dienen als een uitgebreide open sollicitatie. Toekomstige werkgevers weten wie ze eventueel in huis halen.
—
Eerder verschenen op LeesKost
