"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Frank & Co

Maandag, 19 april, 2021

Geschreven door: Co de Kloet
Artikel door: Peter van Bavel

Veel te jong overleden

[Recensie] Op Social Media-apps als Instagram en Facebook kwam hij regelmatig voorbij. Bestel het boek Frank & Co van Co de Kloet. De ‘firmanaam en Co’ staat veelal voor ‘and Company’ of voor ‘en compagnons’. Zo lees ik aanvankelijk ook de titel van dit boek. De titel heeft meerdere betekenissen en is om die reden geniaal gekozen. Frank en Co, twee voornamen, die samen gesprekken voeren. Frank & Co, de zakelijke kant van Zappa. Frank & Co, daar waar het gaat om de mensen om hem heen.

Het boek bevat tekstuele uitwerkingen van alle opgenomen interview-momenten die muzikant, filmmaker en componist Frank Zappa hield met Co de Kloet jr.

Co de Kloet (1959) is radiopresentator, muziekproducer en programmamaker. Hij ontwikkelde en produceerde voor de NTR projecten met onder meer Todd Rundgren, Frank Zappa, Brian Eno, Steve Vai, Michiel Borstlap, George Duke, Mike Keneally, Gary Lucas en Terry Bozzio. Programma’s onder zijn productionele leiding werden bekroond met de Prix Italia en de Zilveren Reiss Microfoon. Vandaag de dag presenteert hij het documentaire-programma Radio Doc op NPO Radio 1. Zijn vader met dezelfde naam genoot ook grote faam vanwege zijn werk voor de NOS op het gebied van radio. Co de Kloet senior overleed in 2020 op 88-jarige leeftijd.

Het recensieboek kwam bij mij thuis binnen op het moment dat mijn 77-jarige moeder op bezoek was. Ze zag de titel, de auteur en zei: ‘Hé, Co de Kloet. Dat is een bekende naam van de radio’. Het moge duidelijk zijn dat zij aan senior dacht. Junior is net als ik (mijn vader heette ook Peter) een groot liefhebber van de complete werken van Frank Zappa. De verzameling in het bezit van Co is zo groot dat hij bij mij tot even zo grote jaloezie leidt. Ik heb een redelijke hoeveelheid vinyl van Frank Zappa, al dan niet met zijn begeleidingsband ‘The Mothers (of Invention)’ en zou dolgraag een luisterduik in de verzameling van Co nemen. Dit boek bevat een andere welkome onderdompeling in de collectie van Co de Kloet.

Boekenkrant

Als kind kwam hij in contact met de veelzijdige Zappa en dit leidde tot grote interesse voor de man achter de muziek. Mede door de connecties van zijn vader en zijn eigen niet te temperen doorzettingsvermogen, is de eerste ontmoeting met zijn idool in 1977 een feit geworden. De nog jonge Co en de tweemaal zo oude Frank hadden direct een click. In de jaren tot aan Frank zijn dood (kanker) in 1993, voerden zij tientallen gesprekken op diverse locaties. Frank was kwetsbaar, keihard, goudeerlijk, kritisch, zakelijk en geniaal, in deze tot in de finesses op schrift gestelde interviews.

Het boek is volledig in het Engels. Een aantal fans verzochten tevergeefs om een vertaling. Ik ben blij dat hiermee niet gerommeld is aan de woorden van Zappa. Een vertaling zou de kracht er vanaf halen. Op verzoek van de fans is er inmiddels ook een E-book verschenen zoals op de omslag middels een citaat van oud-begeleidingsbandlid en meestergitarist Steve Vai is verwoord: ‘With this book, the Zappa fan will get a glimpse into Frank that i don’t believe any other book written by him or about him, expresses.’ En daar ben ik het volledig mee eens. Het muzikale oeuvre van Zappa is enorm groot. En veelzijdig. Van orkestrale klassieke werken tot alle subgenres van de pop/rock/blues en jazz. Voor alle niet Zappa-kenners een aanbevelenswaardige discografie.

Even zo groot is de collectie boeken die door en over hem zijn geschreven. De verzamelaar kan daar evengoed een kast mee vullen. Om je vervolgens te onderscheiden uit het enorme aanbod, moet je als auteur echt met iets nieuws komen. Precies dat heeft Co de Kloet met Frank & Co bereikt. De interactie tussen twee mensen die elkaar begrepen en daar waar ze dat niet deden elkaar hielpen het te begrijpen.

De lezer wordt verwend met de overtuigingen, de vertwijfelingen, de teleurstellingen, de successen, de live-performances, de financiën, het genius in al zijn facetten. Alle aspecten zijn aan de lezer om te beoordelen. Want je kunt ieder woord dat Frank heeft gezegd, letterlijk teruglezen. En dat maakt dit boek een uniek monument van een artiest die precies wist wat hij wilde en hoe dat eruit moest zien.

Veel te jong overleden; hij mocht slechts 52 jaar worden, liet Frank Zappa ons een enorme catalogus aan muziek na, waarvan tot op de dag van vandaag nog altijd ‘nieuw’ materiaal wordt uitgebracht. Ook op het gebied van het geschreven woord is er een enorm aanbod. En daar waar iedere fan een ander favoriet album zal noemen, zullen de meeste fans het met mij eens zijn dat dit boek Frank & Co in de top van alle boeken over Zappa thuishoort. Een meesterwerk over en van de meester van de moderne muziek. Iedere pagina laat je, als een vlieg aan de muur, getuige zijn van al die waardevolle gesprekken die Frank en Co met elkaar voerden. En er is meer. Veel meer. En dat laat ik aan de lezer om te ontdekken. Naast de vierhonderdveertig pagina’s bevat het boek tientallen foto’s in een middenkatern, zonder paginanummering.

De muziek van Zappa is geen doorsneemuziek. Iedere luisterbeurt levert een nieuwe ervaring op. Ben je fan? Koop dit boek! Voor de nieuwsgierige muziekliefhebber? Koop dit boek!

‘And us Zappa fans love that.
Thank you Co’
(Steve Vai)

Vier sterren voor dit unieke boek.

Persoonlijke songtekst:
‘Do you know what you are?
You are what you is
You is what you am
A cow don’t make ham
You ain’t what you’re not
So see what you got
You are what you is
An' that’s all it is
A foolish young man
From a middle class family
Started singin’ the blues
Cause he thought it was manly,…’
(Frank Zappa – ‘You are what you is’)

Eerder verschenen op Perfecte Buren