Bij elke klap naar een ander universum
[Recensie] Het is behoorlijk complex wat de Amerikaanse Young Adult-schrijver Neal Shusterman (Gesplitst, Zeis en een Zilveren Griffel voor Dor) in Gamechanger doet. Het kost even wat tijd voordat je als lezer doorhebt wat er precies gaande is, maar dan tekent zich een patroon af dat enige houvast biedt. Het gaat om de scholier en footballspeler Ash voor wie de botsingen op het speelveld zijn realiteit veranderen, omdat dat hij in parallelle werkelijkheden terechtkomt. Hij wordt verplaatst naar andere universums waarin sommige zaken wel, maar ook veel dingen niet hetzelfde zijn.
Zijn nieuwe levens bepalen hem bij de vraag wie hij echt is, wat eigenlijk altijd het thema van Shusterman’s boeken is, dat hij vaker verbindt met het gesol met lichamen (Gesplitst) en levens. In Gamechanger is Ash een drugsdealer, papt hij een andere realiteit aan met de zus van zijn beste vriend en wordt hij verliefd op zijn mannelijke bijlesleraar, terwijl hij toch echt op meisjes viel. In een nieuwe wereld moet hij tegen iemand zeggen: “Ik kom uit een leven waarin jij mijn beste vriend was”. Hij komt zelfs in een universum terecht waarin de rassenscheiding in de VS in stand is gehouden. Het probleem is dat zijn geweten nog steeds hoort bij de persoon die hij daarvoor was, waardoor hij in een voortdurend conflict met zichzelf staat.
De confrontaties met racisme, seksisme en homofobie liggen er nogal dik bovenop. Shusterman schuwt het moralisme niet en dat is soms ergerlijk, maar het neemt niet weg dat deze jeugdroman vrij intelligent in elkaar steekt. Het spelen met de tijd en het verweven van de verschillende levens, met bijbehorende personages, is goed doordracht. Door de vele vooruitwijzingen en terugblikken blijft het hele breiwerk bij elkaar. De rol van een skatende tweeling, die vermeerdert na iedere klap en stap naar een andere wereld, is wat vaag. Zij benoemen Ash als ‘middelpunt van het universum’ en debiteren algemeenheden als: “Het is allemaal met elkaar verbonden. Alles heeft invloed op alles.” Dat grotere plaatje is een stuk minder interessant dan de persoonlijke reis van Ash.
Al met al een intrigerende Young Adult-roman die het nodige van de lezer vraagt. Gamechanger wordt momenteel bewerkt tot een Netflix-serie.
—
Eerder verschenen op Jaapleest.nl
