"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Ganymedes-17

Zaterdag, 13 januari, 2018

Geschreven door: Paul van Leeuwenkamp
Artikel door: Johan Klein Haneveld

Evenwichtige verhalenbundel die een aantal pareltjes bevat

[Recensie] Ik trof in deze bundel geen verhalen aan die me tegenvielen, zoals in de vorige bundel (waar twee verhalen me niet zo aanspraken). Hier was de kwaliteit in mijn ogen steeds heel hoog en ik had werkelijk het idee dat Remco en Paul (de samenstellers) daadwerkelijk het beste uit het aangebodene hebben gekozen (rekening houdend met de eis dat er een mix moest ontstaan van schrijvers (oud/nieuw, man/vrouw) en genres). Aan de andere kant zaten er iets minder verhalen in die er echt bovenuit staken. Niet zoals bij Ganymedes 13, waarvan ik me nog heel wat verhalen kan herinneren. Maar ook in Ganymedes 16 zaten meer echte toppers dan in deze bundel, althans in mijn beleving. Allemaal heel goede verhalen, maar iets minder echt uitzonderlijke verhalen. Maar dat is misschien ook goed voor een bundel als deze, die op deze manier een evenwichtige leeservaring biedt.

De voor mij de boven de rest uitstekende verhalen waren ten eerste de korte, huiveringwekkende vertelling van Sophia Drenth, die haar talent om emotie over te dragen hier destilleert en de lezer met het angstzweet op het voorhoofd achterlaat. Het lijkt weer een idee uit een nachtmerrie, maar als haar verhalen inderdaad op die manier tot stand komen, hoop ik dat ze nog veel nare dromen heeft … Genreveteraan Tais Teng toont aan, opnieuw, dat hij niet zonder reden al zoveel decennia gepubliceerd wordt, al vanaf een van de eerste Ganymedes-bundels. Zijn verbeelding, zijn beelden, de verwondering – hij schept kleurrijke werelden waarin technologie en magie versmelten, culturen samenkomen. Duidelijk heeft hij een grote kennis van andere landen en gebruiken en daarmee vormt hij een heel eigen universum. Ik kan er alleen maar vol bewondering bij zuchten. De derde uitschieter naar boven is het verhaal van Marcel Ozymantra – in briefvorm geschreven, vol satire en kritiek op de ‘doe maar normaal dan doe je al gek genoeg’-mentaliteit van de Nederlanders, aanvankelijk lijkt het humoristisch, maar een veeg horror (de natuur van de wilders) maakt het einde rauw en aangrijpend (vooral omdat de stem van de briefschrijver zo sympathiek was). Ik hoop dat Marcel voor de volgende bundel of voor Fantastische Vertellingen ook weer een verhaal aanlevert! Het postume verhaal van Paul Harland was goed geschreven, heel beeldend. Rauw ook. Een vleugje magisch realisme. Maar bepaalde elementen erin schuurden een beetje met mijn ethische en esthetische voorkeuren. Het werd me echter wel weer eens duidelijk waarom hij geëerd wordt als een van de grondleggers van het genre in Nederland. Erg goede, maar net niet tot de top behorende verhalen in de bundel waren het lange ‘Zie je, ik hou van je’ van Nienke Pool. Ik blijf van mening dat ze meer voor volwassenen moet schrijven, of meer verhalen van deze lengte, want net als haar Johannes 14:6 was dit weer een rauw, nietsontziend verhaal, dat mythologie en verbeelding mengde met een stuk maatschappijkritiek. Interessant opgebouwd en met een heel aantal verrassingen over de wereld en de karakters die ik niet had zien aankomen. De botsing tussen moderne namen en gebruiken uit de oudheid maakte dat het me een beetje moeite kostte in het verhaal te blijven, en ik vroeg me af waarom na Ierland Australie aan de beurt was (eerst andere continenten leek me), maar ik snap wel heel goed waarom dit verhaal behoorlijk hoog eindigde bij de laatste Harland Awards. Volgende verhalen van Nienke zal ik weer met aandacht lezen! ‘Een lied voor de doden’ en ‘De druppelaars’ waren goede horrorverhalen en met name het tweede verhaal had een goede twist die ik niet had zien aankomen. Zoals het hoort. En ‘Freeze frame’ was een interessant verhaal over een onverwacht gevolg van het door je te laten bevriezen naar de toekomst reizen – een waar ik nog niet over had nagedacht.

Het grote aantal SF-verhalen in deze bundel (en daar reken ik het verhaal van Nienke Pool ook toe) stemde me tot vreugde. Ik heb al een tijdje de indruk dat de SF aan een renaissance toe is in Nederland, en dat er steeds meer schrijvers zijn die hier onbeschaamd voor kiezen. Deze bundel bevatte in vergelijking met vorige duidelijk minder magisch realisme of ‘urban fantasy’. Ook leuk om thema’s te zien terugkomen, zoals het lot van Europa (het openingsverhaal gaat over de verstedelijking en het lot van het platteland. Het werd me alleen een beetje lang uitgetrokken, en had een paar pagina’s korter kunnen zijn) en de immigratie en een multiculturele samenleving (mooi weergegeven door Tais Teng). Mijn eigen verhaal was het enige voorbeeld van ‘far future SF’ in de bundel. De bundel bevat naast mijn verhaal ook een gedicht van mijn hand, maar daar zal ik het in deze recensie niet over hebben. Dat het feit dat ik in de bundel sta mijn mening gekleurd zal kunnen hebben, geef ik grif toe. Maar mijn enthousiasme voor Ganymedes en de andere projecten van Remco Meisners Stichting Fantastische Vertellingen is ongeveinsd. Elke genreliefhebber in Nederland zou deze bundel moeten lezen (al moet je er wel tegenkunnen dat niet elk verhaal goed afloopt). Van harte aanbevolen!

 —
 Eerder verschenen op Hebban

Schrijven Magazine

Boeken van deze Auteur:

Ganymedes-17