"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Geluk is een vogel

Maandag, 1 augustus, 2022

Geschreven door: Aaldrik Pot
Artikel door: Roeland Dobbelaer

Eikels terugvinden en babymelk produceren. Vogels kunnen dat!

[Recensie] Wat hebben eekhoorns en gaaien (voorheen Vlaamse gaaien) gemeen? Juist. Beide beesten houden intens veel van eikels. Net als de eekhoorns verzamelt een gaai in het najaar honderden eikels en verstopt deze één voor in één op open plekken bijvoorbeeld in het bos. Als je in de winter of in het vroege voorjaar een gaai driftig ziet pikken in het gras, dan is het niet om insecten binnen te krijgen, nee, dan graaft hij zijn eikels op, zijn appeltjes voor de dorst om de winter door te komen. De plekken onthouden gaaien op basis van visuele kenmerken. Dit geeft meer kans op succes dan op te zoeken op basis van geur zoals eekhoorns doen. De gaaien vergeten natuurlijk ook weleens een paar eikels en op die manier spelen ze een grote rol bij de verspreiding van eikels en het ontstaan van nieuwe eikenbomen.

Het verhaal over de eikels etende gaaien is één van ruim dertig verhalen die boswachter en vogelaar Aaldrik Pot optekende in zijn Geluk is een vogel. Pot is een fanatiek vogelaar en tegenwoordig ook schrijver. We kennen hem al van zijn enthousiaste beschrijving van zijn verblijf op Rottumerplaat waar hij vier maanden lang de vogelstanden bijhield.

In Geluk is een vogel blijft hij dichter bij huis en doet hij verslag van zijn vogelkijktochten in de Drents-Friese grensstreek waar hij werkt en woont. Het leuke van Geluk is een vogel is dat Pot schrijft over ‘gewone’ vogels die je met een beetje geluk op een wandeling in Nederland tegen kunt komen zoals de buizerd, de grauwe gans, de lepelaar, de merel, de huismus en de grote lijster. Bij elke vogel weet hij opmerkelijke feiten op te dissen, zodat je de vogels  beter leert kennen. Wist je bijvoorbeeld dat de zeer goed gecamoufleerde houtsnip zijn uitwerpselen ook voorziet van camouflage en dus niet een witte veeg aflevert zoals zoveel andere vogels? En kun je je voorstellen dat de noorse stern, een kleine meeuwachtige trekvogel die op sommige plaatsen in Nederland broedt, elk jaar 50.000 km aflegt? Noorse sterns wegen ongeveer 100 gram. Dus met 100 gram elk jaar de wereld rond. Hoe is dat mogelijk? En zelfs over de algemeen voorkomende houtduif, je weet wel de dikste duif onder de Nederlandse duiven, heeft Pot een boeiend verhaal. Duiven voeren hun jongeren geen graankorrels of mais, nee ze geven hun duifjes melk die ze produceren in hun krop uit zaden en bloemknoppen. Een soort biologisch verantwoorde havermelk voor babyduiven. En het meest opmerkelijke: zowel de man als vrouw maken deze melk. Meneer houtduif blijkt volledig geëmancipeerd te zijn.

Geluk is een vogel is geïllustreerd met prachtige foto’s, merendeels van de auteur zelf. Heerlijk boek. En ik kijk nooit meer naar een houtduif of gaai en denk dan: Dat is een gewone houtduif of gaai. Nee, dat daar is een melkfabriekje in het klein en die daar is een eikelspecialist.

Boekenkrant

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow