"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Geschiedenis van Zeeland

Woensdag, 10 oktober, 2018

Geschreven door: Johan Francke
Artikel door: Jannie Trouwborst

De canon van ons Zeeuws verleden

[Recensie] In aansluiting op de canon van de geschiedenis van Nederland is er nu ook een Zeeuwse geschiedeniscanon. Deze behandelt in vijftig vensters – hetzelfde aantal als bij de nationale canon – belangrijke onderwerpen uit de Zeeuwse historie. Een venster moet daarbij beschouwd worden als een ingang tot een bepaald onderwerp in de geschiedenis dat tevens uitzicht biedt op voorgeschiedenissen, ontwikkelingen en verwante onderwerpen, zodat elk belangrijk thema wel ergens aan bod komt.

Er zijn raakvlakken met de nationale geschiedenis (de Opstand tegen Spanje en Michiel de Ruyter bijvoorbeeld), maar de Zeeuwse geschiedenis had ook eigenaardigheden en week op sommige punten af van het landelijke beeld. Zo was Zeeland laat met de industrialisatie en de aanleg van kanalen en spoorwegen. Soms kenmerkt de provincie zich zelfs door tegengestelde ontwikkelingen. Te denken valt hierbij aan de kaapvaart of ontstedelijking. En de Vlaamse invloeden.

In het voorjaar van 2008 begon de Zeeuwse Canoncommissie haar werk. Zij heeft getracht een canon samen te stellen die recht zou doen aan de Zeeuwse geschiedenis. Over tien van de vijftig vensters kon de Zeeuwse bevolking zich uitspreken. Zij mocht daarbij steeds uit twee ingangsvensters kiezen. Er werd toen bijvoorbeeld gekozen voor de Watersnoodramp 1953 in plaats van de door de commissie voorgestelde stormvloedkering Oosterschelde. Daarmee veranderde wel het venster, maar niet de inhoud van het onderwerp waar we door het venster naar kijken. De Deltawerken komen in dit venster ook aan bod, alleen geeft de Zeeuwse bevolking er de voorkeur aan deze waterwerken door middel van de Watersnoodramp te behandelen.

Andere Zeeuwse vensters (met soms een landelijke uitstraling) zijn o.a. Reynaert de Vos (het bekende epos), Willem Beukelsz. van Biervliet (de uitvinder van het haringkaken), Jacob Cats, Fort Zeelandia (verovering van Suriname), Slavenhandel en het slavernijmonument, Johannes Hendrik van Dale (van de Dikke van Dale), Mondriaan in Domburg (kunstenaars op Walcheren), Watersnoodramp 1953, Molukkerkamp in Westkapelle, Zeelandbrug (en de Westerscheldetunnel).

Boekenkrant

Omdat de canon dezelfde hoofdlijnen volgt als de nationale canon, is bij de behandeling daarvan in het geschiedenisonderwijs de verdieping op provinciaal niveau goed mogelijk. Elke school in Zeeland heeft dan ook een exemplaar van dit boek cadeau gekregen van het provinciebestuur.

Het boek is chronologisch ingedeeld. Het begint met het Land van Saeftinghe (ca. 4000 v. Chr.) waar de eerste bewonerssporen gevonden werden en eindigt met de kerncentrale Borsele (1973) als venster op de huidige industrialisatie en nieuwe energiebronnen. Daartussen de overige 48 vensters over belangrijke gebeurtenissen en personen, waarin ook steeds aandacht is voor politieke, militaire, culturele, waterstaatkundige, historisch-geografische, sociaal-economische, religieuze, agrarische en wetenschappelijke onderwerpen.

Elk venster omvat gemiddeld 4 pagina’s en bestaat uit een inleiding op het onderwerp, een helder geschreven, informatieve tekst, een ruime hoeveelheid kleurenfoto’s en reproducties en tenslotte een afsluitend kader met daarin suggesties voor literatuur en bezoeken aan musea e.d. Dat alles maakt het tot een prachtig en prettig leesbaar naslagwerk voor iedereen die Zeeland een warm hart toe draagt.

Eerder verschenen op Mijn boekenkast

Boeken van deze Auteur:

Al die willen te kaap'ren varen

Geschiedenis van Zeeland