Compleetheid is Peters’ sterkte en zwakte
Daags na de presentatie van de nieuwe Schijf van Vijf, kwam van Stephan Peters uit. Dit is natuurlijk geen toeval; Peters is jarenlang manager Kennis en Kwaliteit geweest bij het Voedingscentrum. Hij heeft met dit boek als doel om de mensen die niet houden van de kant-en-klare adviezen van het Voedingscentrum, zelf te laten concluderen wat wel en niet gezond is. Alles wat de bewuste consument moet weten, staat erin.
De ondertitel van het boek luidt: ‘met de wetenschap als basis’. Dat omschrijft de kern van zijn betoog goed. We luisteren (te?) veel naar goeroes en meningen en hebben weinig vertrouwen in grotere instanties als het Voedingscentrum, die wellicht conservatief zijn, maar daarom ook weer niet met alle laatste winden meewaaien.
Gereedschapskist of naslagwerk
Peters bedient ‘de lezer die geïnteresseerd is in alles wat met voeding en gezondheid te maken heeft in het oerwoud van informatie en meningen de juiste informatie kan vinden’. Hij schrijft nuchter, duidelijk, eenvoudig en van tijd tot tijd bouwt hij een leuke anekdote in. Hij ontkracht mythes, geeft inzichten en verheldert.
Peters neemt de lezer mee terug naar de huidige stand van zaken in de wetenschap en beschrijft de stand van wat we weten over voeding en gezondheid. Met die informatie als basis, wil hij de lezer zijn eigen mening laten vormen.
Het boek heeft ruim 350 bladzijden. Dit maakt het niet tot een boek wat je ‘even’ lekker gaat lezen om meer inzicht te krijgen in voeding; het is meer een naslagwerk dat antwoord kan geven op de vragen die bij je opkomen. Dat lijkt ook de bedoeling. In het alfabetisch register kun je eenvoudig opzoeken wat Peters zegt over bijvoorbeeld gojibessen of e-nummers. Zelf noemt hij het boek ook een ‘gereedschapskist met instrumenten om te leren omgaan met de voedingswetenschap, goeroes te ontmaskeren, je eigen gezonde voedingspatroon te bepalen en inzicht te krijgen in hoe je voedselkeuze wordt beïnvloed door je omgeving.’
Kracht en zwakte
De compleetheid van dit boek is de kracht, maar tegelijkertijd ook de zwakte. Van glutamaat tot wilskracht, van de indeling van de supermarkt tot de consistentie van poep. Alles komt ter sprake. Ik kan bijna niets bedenken wat met voeding te maken heeft maar door Peters vergeten wordt. Veruit de meeste vragen over voeding die een normaal mens kan hebben, komen aan bod. Het is duidelijk dat Peters weet wat er leeft bij de consument.
Naast de informatie over alles rondom voeding, beschrijft Peters ook een 5-stappenplan om zelf toe te kunnen werken naar een gezonder eetpatroon. Hoewel het aardige stappen zijn, komen ze onvoldoende uit de verf. Zo staan ze verdeeld door het boek, met toelichting en uitleg ertussen. Dit zorgt ervoor dat er zo’n 70 tot 80 bladzijden tussen de verschillende stappen zitten en teveel leeswerk nodig is om de stappen te leren uitvoeren.
Voor wie?
Hoewel ik het boek met veel interesse lees en er ongetwijfeld nog vaak naar zal teruggrijpen als naslagwerk, zit ik met de vraag wie het boek gaat lezen? Neemt de leek het mee van de leestafel? Zou mijn vriendin, buurman of tante Gezond eten met gezond verstand kopen en gebruiken als ze meer willen weten over voeding? Hoewel het wat taal, uitleg en praktische toepasbaarheid betreft zeker zou kunnen, denk ik niet dat zij de doelgroep zijn. Daar is het te lijvig en uitgebreid voor.
Zou ik in mijn praktijk als leefstijlcoach en gewichtsconsulent dit boek gebruiken? Absoluut! Bij de begeleiding van mensen zijn we chronisch bezig hypes te verhelderen of relativeren, mythes te ontrafelen en mensen zelf hun gezonde verstand te laten gebruiken en op zoek naar de vraag achter de vraag. Peters grossiert in tips en trucs die praktisch en bruikbaar zijn en heeft de nodige aanbevelingen voor speciale doelgroepen. Hij leert de lezer kort om onderzoeken te lezen en interpreteren. En hij legt op nuchtere en realistische manier uit waarom je een verkeerd eetpatroon zou moeten willen veranderen, hoe moeilijk dat is en wat er allemaal bij komt kijken om het te realiseren.
Gezien zijn achtergrond is het logisch dat Peters met zijn boek heel dicht bij het Voedingscentrum blijft. Mensen die weinig met het Voedingscentrum op hebben, zullen dit boek waarschijnlijk minder waarderen. Voor ieder ander mens is dit een zinnig boek dat veel vragen kan beantwoorden en aanzet om vooral je eigen gezond verstand te gebruiken.
Dit artikel verscheen eerder op Foodlog.
