"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Godschaamte

Zondag, 24 oktober, 2021

Geschreven door: Stephan Sanders
Artikel door: Evert van der Veen

Journalist op zoek naar God

[Recensie] Stephan Sanders was redacteur van De Groene Amsterdammer en schrijft nu voor de Volkskrant, NRC, Vrij Nederland en Trouw. Niet direct iemand waarvan je verwacht dat hij een religieuze zoektocht begint en toch is dat hetgeen in dit boek naar voren komt: “een herinneringstocht die verhaalt van mijn tastende en groeiende geloof” (p. 5).

Stephan Sanders komt uit een Rooms Katholiek gezin en ging tot zijn 13e jaar naar de kerk. Hij bewaart daar goede herinneringen aan en dat is wel opmerkelijk. Het lijkt in de literatuur gebruikelijk om kritisch te zijn over het eigen religieuze verleden en de schaduwkanten daarvan nadrukkelijk te belichten. Stephan doet dat echter niet en misschien is het wel daarom dat hij naar kerk en religie terug verlangt. Er is bij hem een goed gevoel overgebleven en dat voedt zijn heimwee.

Zo gaat hij in februari 2016 weer voor het eerst sinds jaren naar de kerk. Dat gaat wel met gemengde gevoelens gepaard: “O, wat was ik bang met het geloof ook mijn intellectuele geloofwaardigheid te verliezen” (p. 16). Hier speelt het oude dilemma van geloof en ratio / wetenschap een rol. Maar Sanders overwint dit gevoel van schaamte want de gang naar de kerk doet hem goed en stimuleert zijn reflectie over geloven.

Dit boek Godschaamte biedt persoonlijke beschouwingen over geloof, kerk en Sanders ervaart tijdens zijn religieuze tocht: “ik zocht niet, maar werd gevonden”(p. 82). Dat is een gelovige erkenning pur sang waarin nogal wat wordt gezegd en veel aan God wordt toegeschreven vanuit een besef van verwondering.

Boekenkrant

Godschaamte is dan ook een zeer persoonlijk boek waarin Stephan terugblikt op zijn leven maar ook gedachten ventileert over actuele politieke ontwikkelingen. In het laatste deel van het boek beschrijft Stephan zijn gedachten bij het apostolicum, de internationale erkende geloofsbelijdenis van de wereldwijde kerk. Het zijn mooie gedachten die een aardige toegang bieden tot deze korte samenvatting van het christelijk geloof die al dateert uit de eerste eeuwen van het christendom. Het is een laagdrempelige benadering met een vleugje theologie en tegen het einde belijdt Stephan, misschien wel tot zijn eigen verbazing: “Dit is het geloof, mijn geloof, en eerlijk gezegd vind ik het niet wonderbaarlijk of sprookjesachtig, maar in overeenstemming met de door mij geleefde geschiedenis” (p. 195).

Godschaamte is in de eerste plaats een menselijk boek dat mogelijk anderen kan inspireren om ook eens op religieuze ontdekkingstocht te gaan. Hopelijk worden zij net zo verrast als Stephan Sanders.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles