Heb je interesse in biologie en wetenschap? Dan moet je absoluut dit boek lezen!
[Recensie] Dit boek is ontstaan als resultaat van het zogenaamde ‘honoursprogramma’ bij het departement biologie van de Universiteit Utrecht. Het had als doel goed presterende en gemotiveerde studenten de uitdaging aan te laten gaan om hun kennis te verbreden en te verdiepen. De studenten hebben voor gekozen voor het onderwerp De grenzen van het leven. De studenten waren niet alleen betrokken bij het schrijven, maar waren ook verantwoordelijk voor onder andere de opzet en organisatie van het project, timemanagement, feedback krijgen en ontvangen, het in de gaten houden van de tijdslijn, zoeken van uitgever en drukker. Verder had dit project community building als doel. Door de intensieve samenwerking leerden de studenten om samen te werken, taken te verdelen, op elkaar te vertrouwen.
In het boek komen de volgende onderwerpen aan bod in de vorm van hoofdstukken:
- Ontstaan van het leven
- Natuurlijke en seksuele selectie
- Buitenaards leven?!
- Extreme organismen
- Onze eerste grens
- Levensechte supermensen
- De onvermijdelijke grens?
- Knutselen met leven
- De zesde massa-extinctie: feit of fictie?
Het is een wetenschappelijk boek, de doelgroep is 6VWO. Gelijk vanaf het begin merkte ik dat het inderdaad nodig is om enige kennis te hebben van biologie, de studenten gaan voor een leek diep in op de materie. De onderwerpen worden wetenschappelijk benaderd. Heb je kennis van deze stof en ben je erin geïnteresseerd, dan is het boek zeer interessant. Zelf heb ik examen gedaan in het vak biologie op VWO niveau en ondanks dat dat alweer in 1990 was, kon ik dit boek goed volgen en heb er nog nieuwe dingen van opgestoken. Zonder achtergrond en/of interesse kan Grenzen van het leven een pittig boek zijn. De hoofdstukken waren naar mijn mening, ondanks de wetenschappelijke begrippen zeer duidelijk geschreven en er werd gebruik gemaakt van afbeeldingen om bepaalde delen te verduidelijken.
Wat ik erg interessant vond om te lezen in het eerste hoofdstuk is dat het leven op aarde vroeger werd ingedeeld in twee groepen: dieren en planten. Inmiddels is men erachter dat er geen twee, maar drie groepen zijn; deze worden de drie domeinen genoemd. Dit was mij nog niet bekend. Er is vooral gekeken naar de fysieke en uiterlijke kenmerken van organismen. Zo is de celkern van belang in welk domein een levensvorm hoort, maar ook het DNA is belangrijk: de vorm van het DNA verschilt tussen de drie domeinen.
Hoofdstuk negen vond ik erg interessant om te lezen, omdat dit om een thema gaat dat actueel blijft vanwege de klimaat verandering waar we nu zoveel mee te maken hebben. Het behandelt het fenomeen massa-extinctie. Op pagina 194 staat: “Hoe klein het verschil ook is, door de hogere temperatuur begint het landijs op Groenland en Antarctica en het zee-ijs op de polen te smelten.” Inmiddels zijn we zeven jaar verder sinds de verschijning van dit boek en begint dit beangstigende vormen aan te nemen.
Elk hoofdstuk eindigt met de vraag “Waar ligt de grens” waarop een antwoord volgt in de vorm van een samenvatting van wat er in het hoofdstuk is besproken en de uiteindelijke conclusie die de schrijvers trekken naar aanleiding hiervan.
De studenten maken gebruik van cijfers in de tekst die dienen als bronvermelding. In de lijst ‘Referenties’ staan deze bronvermeldingen. Tenslotte is er nog een Begrippenlijst. Hierin kun je (op alfabetische volgorde) woorden opzoeken, mocht je er niet bekend mee zijn.
Wat ook boeiend om te lezen, was het ‘Persoonlijke nawoord’. De studenten schrijven hierin over hun ervaringen wat betreft het schrijven van het boek en waar zij tegenaan liepen. Leuk dat je een kijkje krijgt in de gedachten van de studenten en zo een indruk van hen krijgt.
Ik heb persoonlijk erg genoten van dit boek en je merkt tijdens het lezen dat de studenten veel aandacht hebben besteed aan het gehele proces van het schrijven van een boek. Het is, zoals ik al eerder zei, een wetenschappelijk boek en niet geschikt voor alle lezers. Heb je interesse in biologie en wetenschap? Dan moet je absoluut dit boek lezen! Ik vond het af en toe erg moeilijk om het neer te leggen, het is een boeiende materie. Ik heb echter een punt waarvan ik vind dat het beter uitgewerkt had kunnen worden, namelijk de illustraties die aan het begin van de hoofdstukken staan. Deze zien er helaas kinderlijk uit. Ik weet niet of dit de bedoeling was, naar het boek zou professioneler overkomen als er was samengewerkt met een illustrator.
Ik geef Grenzen van het leven graag 4 sterren, met de kanttekening dat dit geheel mijn persoonlijke mening is. Het is moeilijk een boek zoals dit een objectieve beoordeling te geven, omdat het een specifiek vakgebied betreft waarvoor je al de nodige kennis in huis moet hebben, om dit boek te kunnen begrijpen en waarderen.
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
