Feest van herkenning voor classici, prachtig geillustreerd
[Recensie] Veel van onze spreekwoorden en zegswijzen maken gebruik van verwijzingen uit de Griekse mythen en Romeinse sagen. Daarbij hebben deze mythologische verhalen eeuwenlang gediend als inspiratiebron voor literatuur, muziek en kunst en op die manier hun sporen nagelaten in de Westerse cultuur. Desalniettemin kunnen de meeste mensen kop noch staart vinden in de onoverzichtelijke chaos van avonturen, oorlogen en confrontaties tussen goden en godinnen en helden en koningen. Germanist Jo Claes wil hier met zijn kijk-leesboek verandering in brengen. Claes schreef eerder vele kunsthistorische werken en publiceerde ook over heiligen en andere onderwerpen met betrekking tot volksdevotie. Met zijn Griekse mythen, Romeinse sagen wil hij een boek neerzetten dat als hulpmiddel kan dienen bij het beter doorgronden van de Griekse mythologie en Romeinse sagen.
Het boek is zoveel mogelijk chronologisch ingedeeld. Zo maakt de lezer eerst kennis met het ontstaan van de wereld en eindigt het boek met de terugtocht van Odysseus na de Trojaanse Oorlog. Wanneer bepaalde verhalen gelijktijdig plaatsvonden is dat voor de lezer waar mogelijk duidelijk gemaakt doordat in de tekst op heldere wijze heen en weer gerefereerd wordt. De publicatie is onderverdeeld in twee delen. In het eerste deel behandelt de auteur de Griekse mythen en in het tweede deel de Romeinse sagen, een logische opbouw aangezien de Griekse mythen naadloos overlopen in de Romeinse sagen met de vlucht van de Trojaan Aeneas naar Italië. De Romeinse mythologie is schatplichtig aan de Griekse en veel Romeinse verhalen zijn sterk verweven met de ontstaansgeschiedenis van Rome. Claes maakt in zijn boek duidelijk dat ondanks de schijn van historische feiten de verhalen sterk zijn aangedikt met bedenksels van geschiedschrijvers of imaginaire figuren.
Botticelli
Om de mythologische verhalen wat meer tot leven te wekken is het boek rijkelijk geïllustreerd. Hierbij is bewust gekozen om geen illustraties te gebruiken van antieke vazen, schalen of muren, maar door schilderijen, fresco’s, mozaïeken en beeldhouwwerken van recentere tijden te gebruiken die voor de meeste lezers herkenbaarder zijn. Voorbeelden hiervan zijn het werk van Botticelli, Rubens, Da Vinci en Bernini. Door deze illustraties komen de mythologische figuren en scènes als het ware tot leven. Daarnaast bieden de stambomen van de verschillende helden en godenfamilies, lijstjes van koningen en ambtenaren, geografische kaarten, een chronologie en een lijst van Griekse en Romeinse goden extra helderheid bij het geheel.
Wanneer van een verhaal verschillende versies bekend zijn heeft Claes ervoor gekozen om de bekendste versie in zijn boek op te nemen. Zo nu en dan plaatst hij bij deze verhalen ook kanttekeningen waarin hij kort aandacht schenkt aan alternatieve versies, zodat de lezer hier ook van op de hoogte is. Deze kanttekeningen zijn voor de lezer in één oogopslag te herkennen door de afwijkende kleur van de tekst.
Met Griekse mythen, Romeinse sagen heeft Claes een uitvoerig, vrij compleet en toch overzichtelijk werk neergezet dat de lezer op heldere wijze inzicht geeft in de personages en verbanden waarvan de Griekse mythologie en ook de Romeinse sagen doorspekt zijn. Daarnaast is het boek ondanks zijn omvang een heerlijk lees-en-kijkboek. Als lezer pak je het boek gemakkelijk uit de kast om je even onder te dompelen in één van de mythologische verhalen uit de Klassieke Oudheid. Voor classici is dit boek een feest van herkenning en voor de geschiedenisliefhebber die wat beter bekend wil raken in de complexe wereld van de Griekse mythen en Romeinse sagen is dit boek een absolute aanrader. Kortom, een boek dat vol lof ontvangen mag worden. Gaat dat lezen!
—
Eerder verschenen op Hereditas Nexus
