Waar is de Dom!?
[Recensie] De Groeten uit … serie van uitgeverij Klein Uil is groots in zijn eenvoud. Fotograaf Robert Mulder bezoekt een stad. Hij zoekt honderd oude foto’s van die stad en maakt zo ongeveer honderd jaar later op dezelfde plaatsen, vanuit dezelfde hoek een nieuwe foto. Deze foto’s worden naast elkaar afgedrukt en dat levert 100 spreads en een prachtig fotoboek in koffietafelformaat van iets meer dan 200 pagina’s. Er staan ook nog een voorwoord en wat aanvullende informatie in, zoals plattegronden van waar de foto’s zijn genomen. Er verschenen al delen over Groningen, Den Haag, Amsterdam en Rotterdam.
Dit jaar was Utrecht aan de beurt. En voor mij als Utrechter, althans ik woon er bijna veertig jaar, één groot feest van herkenning. Wat opvalt is dat het oude Utrecht redelijk goed bewaard is gebleven, de buurten rond de Oude- en Nieuwe Gracht zijn nagenoeg intact. Veel huizen en gebouwen van toen zijn er nog, vaak met exact dezelfde voorgevel, alleen ramen en deuren zijn vervangen. Hoe verder je van de binnenstad verwijderd raakt, hoe groter de verschillen worden. Blijkbaar waren de minder oude huizen van Utrecht minder heilig.
Singel
Gelukkig is het boek gemaakt pas nadat de singel weer in ere was hersteld. Enkele onverlaten binnen het gemeentebestuur bedachten in de jaren zestig van de vorige eeuw dat de oude statige singel rond het centrum van de stad wel gedempt kon worden. Er zou dan een vierbaansweg komen, zodat iedereen Utrecht goed kon bereiken. Met veel energie is men begonnen, rond Hoog Catharijne werd de singel volgestort en verscheen inderdaad een snelweg. Ook al had iedereen snel spijt, het duurde ruim vijftig jaar voordat de singel weer terug was. In het boek is daar niets van te zien. Wel zie je hoe het stationsgebied er vroeger uit zag. Het station zelf, maar ook de Leidseweg en het begin van de Catharijnesingel, wat was het er mooi! En wat is het lelijk nu met van die enorme moderne kantorenkolossen waar diverse architecten vast allerlei prijzen voor hebben ontvangen, maar die elk mens met gezond verstand doet verlangen naar voorbije tijden toen architecten nog wel wisten wat mooi was. Het blijft onvergeeflijk dat al die mooie eeuwenoude huizen hiervoor zijn gesloopt.
Veel moois in de stad bewaard is als gezegd bewaard gebleven. En dat maakt dat Groeten uit Utrecht een prachtig boek is. Toch had Mulder nog ruim twee jaar moeten wachten met het maken van de foto’s van nu. Opvallend is dat het meest gezichtsbepalende gebouw van Utrecht op zijn foto’s ontbreekt. Ik heb het natuurlijk over de Domtoren, al ruim 700 jaar Utrechts trots. De hoogste toren van Nederland en de mooiste, zeg ik geheel objectief. Een keer in de zoveel tijd wordt de toren gerestaureerd. En laat dat net nu gaande zijn. De Dom is volledig ingepakt in steigers en ziet er momenteel op afstand uit als een toren in aanbouw. Op vier foto’s van Mulder zien we op deze manier een Dom in steigers. Die foto’s moeten straks gewoon over, want het ziet er niet uit.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
