"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Heizel 1985

Woensdag, 28 december, 2022

Geschreven door: Geert Clerbout
Artikel door: Peter van Bavel

Een uitermate indrukwekkend en compleet beeld van de voetbalramp

[Recensie] Een jaar voordat de Rode Duivels vierde zouden worden op het WK Voetbal van 1986 in Mexico en drie jaar voordat Oranje winnaar van het EK 1988 in Duitsland zou worden, speelde zich de grootste voetbalramp van de Lage Landen af. Op 29 mei 1985 was Brussel het toneel en wereldpodium voor de Europacup I-finale. De voorloper van de Champions League-finale. Italiaans kampioen Juventus mocht het opnemen tegen de kampioen uit Engeland, Liverpool.

In ieders geheugen staan de beklemmende beelden van voor de wedstrijd. De fans die werden opgedreven na een charge van Britse hooligans en mede door verdrukking en het begeven van een muur in het stadion gewond raakten of om het leven kwamen. 39 doden en meer dan 450 gewonden was de trieste eindbalans, naast de traumatische ervaring van heel veel meer slachtoffers, nabestaanden, bestuurders, media en kijkers. Een gitzwarte dag uit de voetbalgeschiedenis.

Geert Clerbout is naast voetballiefhebber, historicus en eindredacteur bij VRT. Hij werkte mee aan de Kinderen van-reeks op Canvas en schreef al eerder boeken, waaronder Publiek geheim en Oorlog aan de Dijle. Naast het boek Heizel 1985 heeft Geert ook voor Canvas een documentaireserie mogen maken over de catastrofale gebeurtenissen in het Heizel stadion.

Feitenrelaas
Het boek maakt naast een feitenrelaas ter illustratie van alle gebeurtenissen die hebben geleid tot de ramp, ook gebruik van een uitgebreid scala aan getuigenissen. Zowel aan Britse als Italiaanse zijde komen getuigen aan het woord. Evenals de neutrale bezoeker, voetballers, journalisten, fotografen en politie, rijkswacht en vrijwilligers. Op deze manier vindt een 360 graden evaluatie plaats van deze onheilsdag.

Foodlog

De auteur geeft persoonlijk geen eindoordeel. Als lezer ervaar je dat meerdere kleine en grote aanleidingen hebben geleid tot het uiteindelijke rampzalige resultaat. En dat zal ook bij de verantwoordelijken op politiek en bestuurlijk niveau tot slapeloze nachten hebben geleid.

Voor alle lezers van 45 jaar en ouder maken de gebeurtenissen voor de wedstrijd deel uit van het collectief geheugen. Mensen jonger dan 45 jaar, raad ik aan dit boek te ervaren en eveneens de documentaireserie op te zoeken. De kracht van de massa is een vorm van natuurgeweld die zijn weerga niet kent. Het sterk verouderde en versleten Heizel stadion werd desondanks pas in 1995 als Koning Boudewijn Stadion geopend, na een renovatie die in 1994 is gestart.

Voetballiefde
De liefde voor het voetbal overwint uiteindelijk alles. Ook de slachtoffers bezaten een enorme dosis voetballiefde. Over het resultaat van de uiteindelijk toch vanuit veiligheidsoverwegingen gespeelde finale is weinig geschreven. De grootste strijd speelde zich helaas af voor het eerste fluitsignaal.

Een uitermate indrukwekkend en compleet beeld van de ramp in het Heizel stadion. Enige minpunt is dat er geen begeleidende teksten staan bij de talrijke foto’s.
Een boek dat door zijn inhoud beter in korte fragmenten gelezen kan worden. Het is zeer heftig allemaal.

Eerder verschenen op Boeken-cast