Kort maar niet altijd krachtig
[Recensie] Het korte verhaal is weer salonfähig, goed nieuws na een tijdperk waarin dit genre door uitgevers werd gemeden als een besmettelijke ziekte. Herinneringen in aluminiumfolie is één van die nieuw uitgekomen bundels en krijgt ruime aandacht. De schrijver zelf signaleert ook het imagoprobleem van het korte verhaal en geeft in het nawoord zijn visie in een mooi betoog. Via Nabokov komt hij bij de kern: “Zelfs als hij een kort verhaal alleen voor het geld schreef, zelfs als hij eigenlijk liever verder had gewerkt aan een nieuwe roman, zelfs dan nog had hij het fatsoen om er verdomme een beetje wat van te maken.” En, heeft Jamal Ouariachi er verdomme een beetje wat van gemaakt?
De bundel is leuk, maar van wisselende kwaliteit. Van de 10 verhalen zijn er een paar niet bijzonder, de meeste redelijk, en een paar goed. Dat is niet slecht overigens: een bundel met alleen briljante verhalen is maar weinigen gegeven.
Eerst de algemene samenhang – waarom is deze bundel een bundel? Hebben de verhalen iets met elkaar te maken, een gezamenlijk thema? Oké, ze hebben een sombere ondertoon, maar meer dan dat heb ik niet kunnen ontdekken. Grofweg behandelen ze een horrorthema, een dystopie, relatieproblemen, wraak, nog meer relatieproblemen en sabotage. Verder lijken ze vooral gebundeld omdat ze al eerder elders verschenen zijn.
Dan de stijl. Die is niet in alle verhalen hetzelfde, wat een pluspunt is. Teveel eenheid maakt een bundel saai. Goed in spanning opgebouwd en lekker gory is De Toeristenslager, helaas met een naar het eind toe steeds onwaarschijnlijker verloop. Die onevenwichtigheid vinden we terug in meer verhalen. Erg leuk is dan weer het absurdistische Zopor, over een eigen ruimte in het hoofd van het personage die niet noodzakelijkerwijs overeenstemt met de werkelijkheid van de rest van de wereldbevolking.
Wat minder bevredigend is het titelverhaal, dat veel suggereert maar weinig actie biedt. Het thema ‘menselijke eigenschappen doorlevend in lichaamsmateriaal’ is niet heel origineel, zie talloze comics, horrorboeken en –films. Wel grappig is het steeds intensiever wordende gepeins en getwijfel; kent de hoofdpersoon zijn huisgenoot wel echt?
De Moslim Sportvissers Club is een interessante. Alweer in het nawoord staat dat het een ode is aan Raymond Carver’s So Much Water So Close To Home, dat een prachtig wrang verhaal is over huwelijksfrictie. Datzelfde gevoel weet Ouariachi op te roepen met een groep van vijf moslims die samen geregeld op een visserstrip gaan: “Alles wat wij willen is aangenaam zwijgen in elkaars gezelschap.” Zelfs de uitgebeende stijl van Carver (of eigenlijk van zijn redacteur Lish, maar dat is een lang verhaal) wordt hier benaderd. En dat is een groot compliment.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles Ook verschenen op Nico’s recensies
