Laagdrempelige kennis met literatuur
[Recensie] Literaire Juweeltjes, wie kent ze niet. Kleine boekjes, die maandelijks worden uitgegeven, van bekende hedendaagse auteurs en meestal met een verhaal dat eerder elders gepubliceerd werd en soms aangevuld met nieuw werk. De auteurs en hun teksten zijn met zorg uitgekozen en geven de schrijver daarmee een podium dat voor meer bekendheid zorgt en wellicht tot de aanschaf van meer van zijn of haar boeken leidt. En zo vormen ze een laagdrempelige manier om nieuwe lezers kennis te laten maken met literatuur. Ze bestaan al jaren, kosten maar 2 euro en liggen tegenwoordig behalve bij de Bruna die er mee begon, ook bij andere boekhandelaren naast de kassa.
Deze maand (november 2021) is het de beurt aan Ineke Riem. Zij schreef eerder twee romans (Herinneringen van een zeemeermin, zijn twee oude en twee nieuwe verhalen uitgekozen.
Het eerste nieuwe verhaal, De leugens van Hans Christiaan Andersen, geeft de herinneringen weer van een oude zeemeermin. Ze weerlegt de mythe die de sprookjesauteur Andersen van haar geschiedenis gemaakt heeft. Daarin komt het dromerige, sprookjesachtige, onverklaarbare, dat veel van Ineke Riems teksten typeert, goed naar voren.
Het tweede verhaal, Tesselschade, verkent de onbestemde, onbehagelijke gevoelens van een pubermeisje. Een ontmoeting triggert haar verdrongen herinneringen en doet je adem stokken.
Het volgende, reeds eerder gepubliceerde stuk, Grote roze vogel, is erg persoonlijk en vertelt over het verlies van haar moeder, nog niet zolang geleden. Het is ontroerend en invoelbaar en het zit uiteraard ook vol herinneringen.
Het laatste verhaal, Voorbereidende aardrijkskunde, stond eerder in de verhalenbundel Onderwaterverhalen. Het gaat over de herinneringen van de ik aan haar pubertijd op school, waar ze zich eenzaam voelt en gepest wordt. Tot ze de sleutel van de zolderkamer van school pikt en tussen de oude schoolboeken en – atlassen terecht komt. Ze ontdekt er andere werelden in, ook werelden die er niet meer zijn. Een inktvis die ontsnapt uit een zeeaquarium in Nieuw-Zeeland trekt haar aandacht. Hij werd Inky genoemd.
“Inky was geboren in zee. Hij werd uit het water gevist nadat hij stevig had gevochten met gespierde vissen. In het zeeaquarium werd hij opgelapt. De mensen gaven hem eten en zeiden lieve dingetjes tegen hem. Misschien was hij een tijdje gelukkig, dankbaar. Totdat… herinneringen. Die had hij vanwege zijn grote hersenen. In de uiteinden van zijn armen kriebelde het verlangen, in elk zuignapje.”
Ineke Riem is een kind van de zee. In al haar verhalen komt er wel iets van terug. Misschien wel omdat de zee de plek is waar het leven al bestond, lang voordat het evolueerde tot mens. En worden we, als we er gevoelig voor zijn, er daarom door aangetrokken. Ineke Riem beschrijft dat mooi, ze vindt een slangenster en gooit hem terug in zee:
“Nadat hij was verdwenen, stond ik nog even te kijken naar de lucht die nu leeg was. Toen welde het in mij op. Het juichende. Het schuimende. Ademende. Schurende. Waaiende. Reflecterende. Kronkelende. Het altijd stromende. Het altijd golvende. Het overrompelende besef dat ik daar een piepklein onderdeeltje van ben. Maar dat hoeft niemand te weten.”
Dit boekje met herinneringen is inderdaad een juweeltje. En de fijnzinnige tekeningen krijg je er gratis bij.
—
Eerder verschenen op Mijn Boekenkast
NB. Literaire Juweeltjes zijn bedoeld om het bezoek aan de fysieke boekhandel te stimuleren, daar zijn ze inderdaad te koop voor nog geen 2 euro. Bij online boekwinkels zijn alleen in een set van 10 stuks te koop.
