Een Van Rossem-omnibus
[Recensie] Maarten van Rossem is misschien wel Nederlands bekendste historicus. Hoewel niet iedereen zijn pose van nukkige bejaarde kan waarderen, heeft hij zich inmiddels verzekerd van een grote schare fans. Of het nu gaat om zijn politiek-historische conferences, zijn rol in het televisieprogramma De Slimste Mens of zijn uitstapjes met broer en zus in Hier zijn de Van Rossems, over belangstelling hoeft hij niet te klagen. Het is opvallend hoe actief deze oud-academicus op gevorderde leeftijd nog is.
Boeken van zijn hand staan over het algemeen garant voor behoorlijke verkoopcijfers, wat in een enkel geval leidt tot een geschreven faux pas. Zo kon zijn boek over de val van het West-Romeinse Rijk niet op veel waardering uit historische kring rekenen.
Heel anders is dat met zijn boeken en essays over Amerika en Europa in de twintigste eeuw, de expertise van Van Rossem. In deze bundel zijn een aantal schrijfsels van zijn hand uit de voorbije decennia bijeengevoegd, niet door hemzelf overigens, om een dwarsdoorsnede van zijn werk te geven. Integraal onderdeel van de selectie zijn twee relatief recente boekjes over populisme, en ontspoord kapitalisme naar aanleiding van de bankencrisis van 2008: Waarom is de burger boos? en Kapitalisme zonder remmen.
Van Rossem geeft zelf in zijn inleiding aan dat de selectie stukken gezien kan worden als een geschiedenis van de twintigste eeuw vanuit een Amerikaans perspectief, en die omschrijving dekt de lading. Naast de sociale, politieke en economische ontwikkeling van de Verenigde Staten in de afgelopen honderd jaar is er veel aandacht voor de ijkpunten uit deze periode, zoals de wereldoorlogen, de Koude Oorlog en de ruimtevaart. Leuke extra’s in de verzameling zijn de korte artikeltjes over de onontkoombaarheid van talkshows over sport op tv en de armoedige staat van het hoger onderwijs.
In de droog-ironische stijl die we van Van Rossem gewend zijn zet hij de ontwikkelingen in de twintigste en eenentwintigste eeuw uiteen. Verwacht daarbij geen baanbrekende nieuwe inzichten, wel een vermakelijk en prettig lezend verhaal waarbij de gebeurtenissen in een helder perspectief geplaatst worden. Kortom een fijn boek voor liefhebbers van recente geschiedenis.
—
Eerder verschenen op Hereditas Nexus
