Op weg naar het einde…
[Recensie] Stella vindt dat ze is uitbehandeld na achttien jaar therapie. Ze is pas zesentwintig en zij heeft al zo veel ellende meegemaakt dat zij klaar is met leven. Het zit er niet in dat het beter wordt.
“Er is geen verder, zei ze. Het enige dat ik nog heb… ben ikzelf. Hoe langer ik leef hoe minder er van mij overblijft.”
Zij benadert De einder, een instelling die haar kan helpen met haar zelfgekozen einde. Daarvoor heeft zij twee weken uitgetrokken. Milou, min of meer een leeftijdgenote, wil een documentaire maken en probeert Stella zover te krijgen dat zij daarin haar verhaal doet. De gesprekken die tussen hen op gang komen vormen de rode draad in Het beste voor iedereen door Erik Rozing.
Het zal niet verbazen dat het geen vrolijke geschiedenis is. Stella heeft zo veel achter de rug dat je begrip krijgt voor het gevoel van uitzichtloosheid dat haar in de greep houdt. Stella is gevat, intelligent en scherpzinnig. Maar ze heeft ook borderline. De suïcidale neigingen worden zo sterk dat het niet meer valt te onderdrukken. Het frappante is dat het ondanks dat nog een relatief lichtvoetig boek is.
Een feest van verwarring
Het beste voor iedereen is geen lineair verhaal. De terugblikken en verhalen van Stella worden afgewisseld met donkere episoden uit het leven van Milou en springen heen en weer in de tijd. Dat Stella een zeer onbetrouwbare verteller lijkt te zijn maakt het nog wat gecompliceerder. Geregeld wisselt het perspectief en daardoor krijg je een heel ander beeld van de verschillende gebeurtenissen die haar zouden hebben getraumatiseerd.
Om de verwarring compleet te maken geeft de psychiater, toevallig (?) Erik Rozing genaamd, Stella de opdracht om sommige gebeurtenissen te herschrijven en van een afloop te voorzien waarmee zij vrede zou kunnen hebben. En dan zijn daar ook nog haar dromen. Ga er als lezer maar eens aanstaan. Hier een eenduidig beeld van krijgen is een onmogelijke missie.
In zekere zin spannend en toch niet somber
Dat lijkt nu net de bedoeling te zijn geweest van Erik Rozing. Als dat inderdaad zo is dan is hij uitstekend in zijn opzet geslaagd. Het beste voor iedereen is een boek dat laat zien dat er verschillende varianten van de werkelijkheid bestaan; wat een ander perspectief al niet vermag! Verbeelding, herinneringen, al dan niet gekleurd en vertekend, en herschreven geschiedenissen zorgen voor een prachtige spanning.
Ondanks het nogal deprimerende gegeven is Het beste voor iedereen niet eens een heel somber boek. Geregeld is de toon licht en valt er best wat te (grim)lachen. Want Stella is bij vlagen een grappig type dat nu eens vilein, dan weer zwartgallig humoristisch uit de hoek kan komen. Haar vergelijking met haar eigen houdbaarheidsdatum met die van haar inkopen is zo’n voorbeeld daarvan.
NB: Hoewel Het beste voor iedereen in verband staat met het debuut van Rozing, De psychiater en het meisje, is dit uitstekend los daarvan te lezen.
—
Eerder verschenen op jkleest.nl
